Вырăс чĕлхинчи камăнлăх паллă ячĕсем – Притяжательные прилагательные

Камăнлăх паллă ячĕсем пĕр-пĕр япала пĕр-пĕр çыннăн е чĕрчунăн пулнине пĕлтереççĕ. Вĕсем икĕ ушкăна уйрăлаççĕ:

1. Пĕрремĕш ушкăна - ин (-инин), -ов (ев) суффиксем хушăннипе пулнă паллă ячĕсем кĕреççĕ: мартышкин труд, анютины глазки, адамово яблоко, ахиллесова пята, чертов мост, соломоново решение т.ыт.те.

Ытти ушкăнсене кĕрекен паллă ячĕсемпе танлаштарсан, камăнлăх паллă ячĕсемпе хальхи вăхăтра сайра хутра çеç усă кураççĕ. Вĕсен, уйрăмах -ов (-ев) суффикслисен, тухăçлăхĕ вырăс чĕлхинче чакнăçемĕн чакса пырать, хальхи вăхăтра ун йышши паллă ячĕсем вырăнне камăнлăх (родительный) падежри япала ячĕсемпе усă кураççĕ: отцова шапка – шапка отца; мамино счастье – счастье мамы т.ыт.те.

Чăваш чĕлхинче камăнлăх паллă ячĕсем çук, вĕсене кунта япала ячĕсем тивĕçлĕ: отцова шапка – атте çĕлĕкĕ, мамино счастье – анне телейĕ т.ыт.те.

2. Вырăс чĕлхинчи камăнлăх паллă ячĕсен иккĕмĕш ушкăнне çын хушамачĕсем çумне -ский суффикс хушăннипе пулнă паллă ячĕсем кĕреççĕ: пушкинский, некрасовский, павловский, шолоховский т.ыт.те.

Кун пек паллă ячĕсене те чăваш чĕлхинче япала ячĕсем тивĕçлĕ: пушкинский стиль – Пушкин стилĕ; некрасовская поэма – Некрасов поэми т.ыт.те.

Паллă ячĕсен вĕçленĕвĕ

Япала ячĕпе çыхăннă чухне вырăс чĕлхинчи паллă ячĕсем падеж, хисеп, род тăрăх улшăнаççĕ: красивый платок, красивого платка, красивые платки, красивая одежда т.ыт.те. Чăваш чĕлхинчи паллă ячĕсем падеж тăрăх та, хисеп тăрăх та улшăнмаççĕ: хитре тутăр, хитре тутăрăн, хитре тутăрсем, хитре тумтир, хитре тумтирлĕ т.ыт.те. Вĕсем падеж тата хисеп тăрăх япала ячĕпе çыхăнман чухне çеç улшăнаççĕ:

1) япала ячĕ вырăнне усă курнă чухне: шурă, шуррăн, шурра; пысăка ĕмĕтленекен нимсĕр тăрса юлнă (ват. сăм .); хитрене сĕтел çине хумаççĕ (ват. сăм.).

2 ) -и; -скер аффикслă чухне: шурри, шуррин, шуррипе, шуррисем; шурăскер, шурăскерĕн, шурăскере т.ыт.те.

Вырăс чĕлхинчи мĕнлелĕх паллă ячĕсене падеж тăрăх вĕçлесси студентсене нимле йывăрлăх та кÿмест. Кăткăсси ытларах камăнлăх паллă ячĕсене вĕçлессипе çыхăннă. Халĕ вĕсенчен хăш-пĕрисене вĕçлесе пăхар.

Пĕрреллĕ хисеп Нумайлă хисеп

Им. п. отцов дом отцовы дома

Род. п. отцова дома отцовых домов

Дат. п. отцову дому отцовым домам

Вин. п. отцов дом отцовы дома

Тв. п. отцовым домом отцовыми домами

Пр. п. об отцовом доме об отцовых домах

Пĕрреллĕ хисеп Нумайлă хисеп

Им. п. мамина шапка мамины шапки

Род. п. маминой шапки маминых шапок

Дат. п. маминой шапке маминым шапкам

Вин. п. мамину шапку мамины шапки

Тв. п. маминой шапкой мамиными шапками

Пр. п. о маминой шапке о маминых шапках

Пĕрреллĕ хисеп Нумайлă хисеп

Им. п. сестрин платок сестрины платки

Род. п. сестрина платка сестриных платков

Дат. п. сестрину платку сестриным платкам

Вин. п. сестрин платок сестрины платки

Тв. п. сестриным платком сестриными платками

Пр. п. о сестрином платке о сестриных платках

Пĕрреллĕ хисеп Нумайлă хисеп

Им. п. сестрина книга сестрины книги

Род. п. сестриной книги сестриных книг

Дат. п. сестриной книге сестриным книгам

Вин. п. сестрину книгу сестрины книги

Тв. п. сестриной книгой сестриными книгами

Пр. п. о сестриной книге о сестриных книгах

Пĕрреллĕ хисеп

Им. п. волчий аппетит волчья жадность волчье логово

Род. п. волчьего аппетита волчьей жадности волчьего логова

Дат. п. волчьему аппетиту волчьей жадности волчьему логову

Вин. п. волчий аппетит волчью жадность волчье логово

Тв. п. волчьим аппетитом волчьей жадностью волчьим логовом

Пр. п. о волчьем аппетите волчьей жадности волчьем логове

Нумайлă хисеп

Им. п. волчьи ноги волчьи ягоды (растение)

Род. п. волчих ног волчьих ягод

Дат. п. волчьим ногам волчьим ягодам

Вин. п. волчьи ноги волчьи ягоды

Тв. п. волчьими ногами волчьими ягодами

Пр. п. о волчьих ногах о волчьих ягодах

Date: 2015-05-22; view: 830; Нарушение авторских прав