Союз – Союз

Союзсем – предложени членĕсене тата предложенисене пĕр-пĕринпе çыхăнтаракан пулăшу пĕлтерĕшлĕ сăмахсем. Вĕсем предложени членĕсем хушшинчи тата предложенисем хушшинчи тĕрлĕ çыхăнусене палăртаççĕ. Союзсем вырăс чĕлхиче те, чăваш чĕлхинче те сыпăнуллă тата пăхăнуллă пулаççĕ.

Сыпăнуллă союзсем хăйсем виçĕ ушкăна уйрăлаççĕ:

1) сыпăнтаракан союзсем: и, да, ни-ни – та (те), тата;

2) уйăру союзĕсем (е уйăракан союзсем): ли, или-или, ни-ни, то-то, е, те-те, пĕр-пĕр, пĕрре-тепре;

3) хирĕçлев союзĕсем: а, да, но, однако, от того что – анчах, çапах.

Çак союзсемпе усă курас енчен вырăс чĕлхипе чăваш чĕлхи хушшенчи нимле уйрăмлăх та çук.

Пăхăнуллă союзсем пăхăнуллă предложенисене тĕп предложенисемпе çыхăнтараççĕ. Вырăс чĕлхинче вĕсем çакăн пек ушкăнсене уйрăлаççĕ:

1) пирке союзĕсем: так как, потому что, вследствие того что, в силу того что, ибо, от того что;

2) тĕллев союзĕсем: чтобы, для того чтобы, с тем чтобы;

3) следстви союзĕсем: так что, до того что, настолько что.

Вырăс чĕлхинче союзла сăмахсем пур. Вĕсем шутне кто, что, который, какой, чей, почему, зачем т.ыт.те кĕреççĕ. Союзла сăмахсем пăхăнуллă предложение тĕп предложенипе çыхăнтараççĕ. Анчах кун пек предложенисене тĕрĕс йĕркелесе калăплама пĕлмелле, уйрăмах который, чей, какой союзла сăмахсемпе усă курнă чухне, вĕсене пĕр-пĕринпе çыхăнтарнă чухне асăрхануллă пулмалла. Тĕслĕх: К нам подошел старик с маленьким мальчиком-поводырем, который сильно кашлял. Кам вăйлă ÿсĕрнĕ: ват çын-и е ача-и? Çакăн пек ыйту который союзла сăмахпа тĕрĕс усă курман пирки тухса тăрать. Тĕрĕссипе ÿсĕрекенни – ват çын, кунта ача ÿсĕрнĕ пек пулса тухнă. Çакăн пек йăнăшран хăшăлма кунта который сăмаха каламасăрах çырлахмалла пулнă: «К нам подошел старик с маленьким мальчиком-поводырем. Он сильно кашлял».