Аралас және көпретті жарақаттары бар науқастарға алғашқы медициналық көмек көрсетудің алгоритмі

жоғарғы тыныс алу жолдарының өтімділігі бқзылғанда, ауыздағы бөгде заттар мен протездерді алу, ауызды шырыштын және құсық массаларынан тазалау.

Апноэ, брадипноэ болуы ЖӨВ көрсеткіш. Арнайы маска және интубация арқылы ЖӨВ жасаймыз.

аспирация болған жағдайда құсық массалары мен қанды сорып, аппараттың көмегімен ЖӨВ жасаймыз.

жедел қан жоғалтқан кезде және I—II дәрежелі кома кезінде коктамырға пункция және 400 мл дозада полиглюкин көрсетілген. Ал АҚ төмендеген жағдайда шокка қарсы костюм кигізген жөн.

жедел қан жоғалту және III— IV дәрежелі шок кезінде шокка қарсы костюм кигізу және вена пункция мен қан алмастырғыштар мен кристаллоидты ертінділер құю.Тахипноэ мен цианоз көмекші бұлшықеттердің қатысуымен:

пневматоракс кезінде клапынды дренеждың көмегі мен плевральді қуысты дренаждаймыз, интубация, трахея ішіндегіні сорып, аппаратпен ӨЖВ жасап, ауырсынуды шешеміз.

ашық пневматорак болған жағдайда окклюзионды байлам, клапанды дренаж,интубациямен ЖӨВ жүргізіледі.

үлкен гематоракс кезінде ішке қан алмастырғыштар мен кристаллоидты ертінділер енгізеді. Оксигенотерапия жасалады, АҚ төмендеген жағдайда, шокқа қарсы костюмның аяқтық секцияларын салады.

Құрсақ қуысының жарақаты ішке қан кетумен болғанда, шокқа қарсы костюм кигізеді. Ішке қан алмастырғыш пен ертінділер енгіземіз. (1000 мл 30 мин ішінде), наркотикалық аналгетиктармен жансыздандыру.

құрсақтың қуысты мүшелерінің ждарақаты кезінде наркотикалық аналгетиктармен ақырын жансыздандыру жасаймыз. Қол- аяқтың жарақаттық ампутыциясы кезінде қолға 250 мм.сын.бағ. қысыммен, аяққа 500 мм.сын.бағ жгут саламыз. Және хлоргексиденмен немесе асептикалық байлам саламыз.

Жамбастың сынуы шокқа қарсы киім кигізіп, тамыр ішіне жансыздандырғыш енгізу жасаймыз.

Омыртқаның мойын аймағы сынған уақытта мойындық бандаж бен тамырға жансыздандыру тағайындаймыз.

Омыртқаның бел жіне кеуде аймағы сынғанда науқастфы қатты жерге жатқызып, тамыр ішіне жансыздандырғыш енгізу көрсетілген.

Қол-аяқтың сынығы кезінде жансыздандырып (трамадол, буторфанол немесе тримеперидин және дифенгидрамин), иммобилизация жасаймыз.

Сыртқы қанкетумен болатын жарақаттарда, қанды уақытша тоқтатып, орам салу, шок дамығанда шокқа қарсы терапия мен ішке қан алмастырғыштар мен ертінділер енгізу және жансыздандыру. ТАСЫМАЛДАУ

Көп ретті және бірлескен жарақаты бар науқастарды жан сақтау бөліміне тасымалдайды. Тасымалдау барысында тамыр ішіне қаналмастырғышты құяды, тыныс алу бұзылыстарында маска арқылы жасанды дем береді, тыныс алу қалпына келмесе трахеяны интубация жасайды.

8.Жатырдан тыс жүктілік. КЛИНИКА,ДИАГНОСТИКА ұрық жасушасының жатырдан тыс имплантациялануы. Көбінесе жүктіліктің 3 – 5 аптасында байқалады. Ауырсыну кеенеттен, жедел дамиды. Кейде бас айналып, естен тану мүмкін. Френикус симптомы байқалады. Іштің алд беттерінің керілуі. Іші аздап үрленген, қатайған. Ішастардың тітіркенуі байқалады. Қынаптың теексерулер ауырсыну тудырады. Терең пальпцияда ұрық орн жақтта ауырсыну. Жатырдың қозғалысы ауырсынусыз. Ж түтігі үлғайған консистенциясы қамыр тәріздес. Жатырдан аз мөлшерде қан кетулер. Артқы күмбез пункциясында қан анықталады. Қанда лейкоцитоз, соэ аздап жоғ, гемогл төм, Щетк Бл теріс. Лапороскопияда түтік кеңейген феолетовый. Диагностика жалобы, общий осмотр: қынап цианозданған, пальпацияда зақ жағ ауырсынады. Қынаптатан қанды бөліністер. лабор, анемия белгілері, Хгч анықтау, инструменталды артқы күмбезді пункциялау, УДЗ, лапороскопия

Көмек: гинекологиялық не хирургиялық бөлімшее тасымалдау. Жедел постгеморрагиялық анемия не гиповолемия болса, қан алмастырғыштармен ннфузия жасау, кортикостероидтар енгізу (500-750мг гидрокортизон несе 10-15мг/кг дене салмағына қан алмастырғыштармен бірге. Қажет болса ивл жүргізу. Транспортировка жатқан бүйір қалыпта аяғы шамалы көтерілген, ми гипоксиясын алдын алу үшін.

9.Алкогольная кома клиника диагн комек ұзақ уақыт алкогольді қолданғаннан ж/не алғаш рет қолданғанда дамуы мүмкін. Алкогольдік эксцессте кома ьіртіндеп дамиды, алкогольдік масаю, атаксия, кейде кенет тырысулармен басталуы мүмкін. Клиникасында гиперемия, бет цианозы кейін бозарумен алмасады, көз алмасының маятник тәрізді қозалысы, бронхорея, гипергидроз, гипотермия, тері тургорының төмендеуі, б/ет атониясы, артериалды гипотензия, тахикардия, алкоголь иісінің болуы. Шұғыл көмек: өмірге қажетті органдарды қалпына келтіру қажет тыныс алу мен гемодинамиканы. Ауыз қуысын тазалау, ауаөткізгішпен тілін фиксациялау, шырыш пен құсық массаларын сорып алу, дұрыс вентиляциямен қамтамасыз ету. Тыныс алудың орталықты бұзылысында трахея интубациясымен ивл жүргізу. Гиперсаливация мен бронхореяны кетіру үшін в/м 1-2 мл 0,1пр атропин ер.гемодинамиканы жақсарту үшін асқазанды зондарқылы таза суға дейін шаю. Шайынды судың алғшқы порциясын герметикалық ыдыста сақтау қажет. Алкогольді интоксикацияны лабораторлы растау үшін.Бас миыың ісінуін болдырмас үшін осмодиуретик маннитол беру қажет. Форсирленген диурез жүргізу қажет 3 – 4 сағ бойы. Аспирационды асқыныстар болса АБ тағайындау. Позицинды қысылуды болдырмас үшін науқасты жұмсақ беткейге жатқызып әр 30 – 40 мин сайын қалпын өзгерту қажет.

10.Повреждение ЛОР-органов. Определение. Клиника. Алгоритм диагностики. Принципы оказания неотложной помощи. Сыртқы есту жолының бөгде заты Этиология. құлық эпидермальды сынамалар,сыртқы құлақтың кіреберісіндегі бөгде заттар. Клиника бөгде заттың кқлеміне ж/е түріне, химиялық құрамына байланысты. Кіші балалар мазасыз, тәбеті болмай түнгі ұйқысы бұзылады. Жедел жәрдем. Бөгде затты жою. Көп жағдайда бөгде заттарды жылы сумен, аз концентрациялы калий перманганаты ертіндісімен жоюға болады. Мұндай жағдайда ертіндіні сыртқы құлақтың жоғарғы артқы қабырғасына тамызады. Бөгде затты жою барысында пенцетті эндоауральды қолдануға болмайды, себебі барабан қақпағын жарақаттуға, отиттің пайда болуына, мастоидитті ж/е менингитті алдын алады. Тірі бөгде заттарды жою үшін есту түтігіне спиртті н/е күнбағыс майын тамызады, 4-5минуттан кейін қулақ ішін шаяды. Сыртқы құлақ жарақаты. Құлақ түтігі әртүрлі жарақаттан ж/е тістеуден болады. Жарақаттың әртүрлі дәрежесіне дейін болу мүмкін. Шеміршек тіндері зақымданған жағдайда қан құюлар болу мүмкін (отгематома), көкшіл қоңыр н/е қызыл түстес. Сирек жағдайда шеміршек үсті қабынулар байқалады (перихондрит). Сыртқы есту жолының жарақаты бөгде заттардан ж/е ауыр қағыстардан болады. Сыртқы есту жолы зақымдалуының белгісі болып тіндердің ісінуі мен инфильтрациясының нтижиесінен ауырсынудың, қан кетудің, естудің төмендеуі болады.Ауыр жағдайларда қан кету, толық емес парез, жүрек айну, құсу, естудің күрт төмендеуі, ликворея. Жедел жәрдем. Құлақ қалқанының жарақаты кезінде суық басу, кейіннен жылытатын компресс жасау. Жараның болуы кезінде –қоршаған теріні йодтың спиртті ерітіндісімен өндеп, асептикалық байлам таңу.Шеміршек пен терінің езілуі кезінде сіреспеге қарсы сарысу н/е анатоксин енгізіп, жараны алғашқы хирургиялық өңдеу. Перихондритте құлақ қалқанын Вишневский мазьімен байлам таңып, антибиотиктер тағайындайды.Перихондриттің ауыр жағдайларында, отгематомада, құлақ қалқанының жұлынуында, сыртқы есту жолдарының сынуы кезінде, суық қаруымен, оқпен жарақаттанғанда ауруханаға тасымалдануы тиіс. Бұл жағдайларда асептикалық байлам таңу қажет,бірақ ешқандай тамшыларды енгізуге болмайды. Ортаңғы құлақтың травмасы Көбіне құлақты тазалау барысында дабыл жарғағын сіріңкемен, шпилька, каламмен зақымдаудан ж/е есту жолында қысымның күрт өзгеруінен (соғу,қолайсыз суға сүңгу т.б.) болады. Травма кезінде науқас қатты ауырсыну, құлақтағы шу, естудің төмендеуін сезеді, кей кезде естен таңу жағдайы болады. Ол атмосфералық қысымның кұрт өзгеруінен (кессонды жұмыстарда,самолетпен ұшқанда,су асты сүңгуде т.б). Науқас құлақтың бітелуін, шу, дабыл, естудің төмендеуін сезеді., кей кезде құсу, қан кету, жүрек айну байқалады. Ортаңғы құлақтың іріңді қабынуынан ішкі құлақтың реакциялары болады(спонтанды нистагм, тепе-теңдіктің бұзылуы, бас айналуы),сонымен қатар бет нервісінің парезі н/е парличіа (бет нерві каналының сыну).Егер зақымдалу ортаңғы ж/е артқы бассүйек шұңқырын алып, мидың қатты қабығының жыртылуымен болса, онда науқастың ауыр жағдайына байланысты ликворея болады. Ішкі құлақтың зақымдалуы сирек кездеседі, ол бассүйектің травмасынан болады. Науқаста психикалық тежелу, кереңдік, есту сойлемеу, жүрек айну, бас айналу, құсу болады.Бас сүйектің сынуы (бойлық н/е көлденең) самай сүйек пирамидасының сынуы, ішкі құлаққа, кей кезде дабыл жарғағына көлемді қан кету болады. Дабыл жарғағының жыртылуы кезінде сыртқы құлаққа қан кету, ал мидың қатты қабығының жыртылуы кезінде ликворея сиптомы болады. Науқастың жалпы жағдайы ауыр, кереңдік, кей кезде бет нервісінің парезі мен параличі болады. Ашық сыну кезінде бассүйек ішілік асқынумен қосарланады.я (менингит, ми абсцессі).

71.Кешенді жарақаттар. Анықтамасы. Диагностикасы. Шұғыл көмек көрсету принциптері. Кешенді жарақат дегеніміз -бұл бір уақытта дененің жеті анатомиялық аймағының 2 немесе одан да көп зақымданулары: (бас, мойын, кеуде, іш, жамбас, омыртқа)сүйектердің көптік сынықтары, құрсақ қуысының паренхиматозды және қуысты ағзаларының жарақаттары. Кешенді жарақаттардың 3 үлкен топтары бар: - қосарланған; - көптік; - біріктірілген. Диагностикасы: міндетті қойылатын сұрақтар, есі болса: қатты ауырсынулар қай жерде байқалады, ауызын аша алама, бас айналуы барма, тыныс алуы қиын емеспе, аяқ-қолдардың сезімталдығы-қозғалысы сақталғанба, жарақат қай жерде орналасқан? Егер науқастың есі болмаса: алдымен тірі екендігіне көз жеткіземіз; ABCD алгоритмі бойынша диагностикалаймыз: тыныс жолдарының өткізгіштігі бұзылысында – науқастың беті көгерген, ол тыныс алуға ірекет жасайды, бірақ нәтижесіз. Ауыз қуысын ашып санациялаймыз. Аспирация кезінде – беті көгерген, құсық массаларымен былғанған, дем алуы нәтижесіз. Бұл кезде құсықты сорғышпен сорып алып тазалаймыз, ал кеңірдекпен бронхқа түскен болса интубация жасап, сорып алып тынысты реттейміз. Шок дәрежесін анықтаймыз. Шоктың III-VI дәрежесі АҚК азаюымен сипатталды. Науқастың терісі бозарған, суық термен жамылған, дене температурасы төмен, пульсы жиі,аз толымды, тек ұйқы және сан артерияларында анықталады, сист.АҚҚ 70 мм.сын.бағ төмен, тынысы басында жиі, сосын баяулайды. БМЖ бастың шашты бөлігіндегі жарақаттар, гематомалар, бас сүйектің деформациясы анықталады. Жақ-бет травмасында төменгі жақтың жабылмауы, тістеудің бұзылысы, сынуы тән, ал жоғарғы аймағына: беттің деформациясы, экзофтальм, мұрыннан қан кету-ликвормен тән. Кеуденің флотациялық жарақатында: бірнеше қабырғаның сынуынан тыныстың қиындауы, тыныс алғанда сынған жерлер кіріп, ал дем шығарғанда керісінше жоғары көтеріледі, кеуденің деформациясы болады. Егер науқастың есі бар немесе есеңгіреп тұрса: науқастың жалпы жағдайын- Глазко шкаласы бойынша, шок дәрежесін, ЖТЖ, БМ бұзылыстарды бағалаймыз; Іш және кеуде мүшелерінің жарақатын анқтау; Омыртқамен жамбастың зақымдануын анықтау; Ұзын түтікшелі сүйектердің, аяқ-қолдың жабық сынықтарын және терімен клетчатканың сыдырылуын анықтау қажет. Шұғыл көмек: ABCDE реті бойынша.алдымен тыныс алуды реттеп, қан кетуді тоқтату және шокка қарсы шаралар жүргіземіз. 1. Науқастың жалпы жағдайын бағалау. Бастың қалпын дұрыстау. Тыныс жолдарын тексеру: обструкция және бөгде заттар. Бет сүйегінің, жақтың сынығын тексеру. Тез арада мойынды тексеру. Көмек: Шанц жағасын қойып, жоғарғы жақтын сынығы болса фиксациялаймыз. Тыныс жолдарын бөгде заттардан тазалаймыз. Бас негізінің сынығы мен апноэ болмаса мұрын немесе ауыз-трахеялы ауа өткізгіш қоямыз. Тыныс алудың соңғы қорғанысын қамтамасыз етеміз: назо- немесе оротрахеальды интубация, крикотиреотомия, трахеостомия. Тыныс жолдарының күйігін жоққа шығару. 2. Ауырсынуды басу- 5% 2мл трамадол к/і. Бас және кеуде клеткасын босату-иммобилизацияланған. Вентиляцияның параметрлерін орнату. Мойын мен кеудені физ.тексеру. Кеуде клеткасының перкуссиясы, аускультациясы екі жақты. Көмек: бет маскасы арқылы немесе Амбу қапшығы арқылы вентиляция жүргізу. 100 % оттегі. Сынған жердің иммобилизациязы. Пневмоторакстың декомпрессиясы- үлкен диаметрлі түтікшемен. Массивті гемотораксты дренаждау. Кеуде клеткасының пат.қ қозғалысы кезінде вентиляциямен интубация. Назо- немесе орогастральды зонд орнату-асқазан декомпрессиясында. Капнографиямен пульсокметрияны орнату. 3. Сыртқы қан кетуді жққа шығару. Терінің түсін тексеру. Пульс: жиілігін, толымдылығын. АҚҚ. Жүрек тондарының аускультациясы. Шокты анықтау. Көмек: АҚ мониторингін орнату. 2 кең венозды катетер орнату: қан тобын, зезусын анықтау. Жоғалған сұйықтықтың көлемін толтыру: жылытылған Рингер ерт.лактатпен немесе физ.ерт. 20 мг/кг. Гемотрансфузия. ЭКГ мониторинг. ӨЖР. Бикарбонатнатрия- ацидоз кезінде. Зәрлік катетер. 4. Ес деңгейін анықтау. Қарашықтың көлемі мен жарыққа реакциясын анықтау. Ошақты милық белгілер. Көрсеткіш бойынша КТ. Көмек: гипервентиляция; маннитол 0.25 г/кг; ерте хирургиялық декомпрессия. 5. Науқасты жалпы қарау. Гипотермияны тоқтату. Зонд арқылы асқазан декомпрессясы. Фоллея катетері, ЖЗА мен диурез мониторингі (ересектерде 50 мл/сағ кем емес, ал балаларда 0,75 мл/сағ).

72. Пельвиоперитонит. Клиникасы. Диагностикасы. Шұғыл көмек көрсету принциптері. Пельвиоперитонит дегеніміз – кіші жамбас астауының жергілікті қабынуы болып табылады. Ауру, әдетте екіншілік инфекцияның жатыр қосалқыларынан жамбас іш пердесіне өтуінен пайда болады. Клиникасы: жалпы улану симптомдарымне, қалтырау, тұрақты жоғары қызбамен сипатталады. Тахикардия, артериялық гипотензия байқалады. Ауыру сезімі интенсивті іштің төменгі бөлігінде орналасып, сегізкөз, тік ішек, санға беріледі. Жатыр-тік ішек саңылауы абсцесі түзілгенде ауыру сезімі тік ішекке беріліп, ішекті қысқан сияқты сезім п.б. Пельвиоперитониттің бүйір орналасуында ауыру сезімі зақымдалған жағында айқын, қасағаға берілуі мүмкін. Жүрек айну, сирек құсу п.б. Нәжіс пен газ жүрмейді, метиоризм п.б. Ішті тексергенде, жергілікті іш перде тітіркену симптомы анықталады. Диагностикасы: Пельвиоперитонитті анықтау жиі қиындық туғызады. Процестің жергілікті болуы, пельвиоперитонит пен жатыр қосалқыларының іріңді түзілістері клиникаларының ұқсастығы ажыратуды қиындатады. Диагнозды дәлелдеуде арнайы гинекологиялық зерттеу көмектеседі. Бұл кезде жатыр-тік ішек саңылауында абсцесс болғанда, артқы күмбез төмен түсіп, ауыру сезімі айқын болады. Немесе бүйір қалталарда экссудат жиналған жағдайда қасаға астының зақымданған жағының жатыр түбінде ісік тәрізді түзілістің пайда болуы мен ауыру сезімі анықталады. Шұғыл көмек: тез арада госпитализациялау керек. Зеңбіл арқылы тасымалдау. Ауруханаға дейінгі кезде: 1-2 мл 5% аскорбин қышқылы ерт. 1 мл 3% В витамині ерт. 100-150 мг кокарбоксилаза б/і. Инфузионды терапия Na Cl 0.9% 200 мл ерт к/і, 5-10% глюкоза ерт.

73. Азықтық токсикоинфекция. Клиникасы. Диагностикасы. Шұғыл көмек көрсету принциптері. Балалардағы ерекшеліктері. Тағамдық токсикоинфекция - Proteus, Clostridium, Citrobacter, Serratia, Klebsiella, Salmonella, т.б қоздырғыштармен шықырылатын улану болып табылады. Ауру тамаққа бактериялармен олардың токсикалық өнімдері мен бүлінген тағамдарды пайдалануына байланысты дамиды. Инкуб.қ кезеңі қысқа 2 сағаттан бастап, 12-24 сағ дейін созылады, яғни ағзаға токсиндердің түскен мөлшеріне байланысты дамиды. Клиникасы: АІЖ қай бөлімінің зақымдануына байланысты жіті гастрит, гастроэнтерит, жіті энтерит түрінде өтеді. Жедел басталады: дене қызуы көтеріледі, жалпы әлсіздік, қалтырау, бас ауруы, жүрек айну, құсу, эпигастрий кіндік аймағындағы толғақ тәрізді ауыруы, нәжіс бұзылысы, 10-15 рет/тәу іш өту болады. Сосын сусыздану белгілері көріне бастайды: ауыз құрғауы, жиі пульс, АҚ төмендуі, дауыстың шықпай қалуы, тері мен шырышты қабаттардың құрғауы, тері тургорының төмендуі, зәрдің азаюы, тырысулар. Диагностикасы: ауру анамнезі мен шағымына байланысты ажыратылады. Анамнезінде тұрып қалған тамақты пайдалану, гигиена сақтамаушылық анықталады. Тамақ салынған ыдыстан, асқазан шайындысынан бактериологиялық тәсіл арқылы қоздырғышты анықтаймыз. Шұғыл көмек: асқазанды жылы сумен немесе сода ерт.шаю. Асқазан жуындысы тазарғанға дейін қайталау. Тұзды ішті босататын ерітінді тағайындалады. Қыжылды басу үшін пероральды түрде 0,25% 10-15 мл новокаин ерт.қолданылады. Инфузионды және дегидратациялық терапия жүргізіледі. Сорбенттер: белсендірілген көмір, смекта. Симптоматикалық ем. Балалардағы ерек: емшек жасындағы балаларда ересектерге қарағанда ағымы ауыр болып келеді.

74.Көкірек қуысына енген жара. Клин. Диагност. Шұғыл көмек. Көкірек қуысына енген жара дегеніміз – плевра қуысының сыртқы ортамен байланысы болып табылады. Ол оқ немесе өткір құрал арқылы болады. Ауаның плевра қуысына түсуі, қан тамырлардың жарақаттануы, іріңді асқыныс қаупімен сипатталады. Клиникасы: Жабық пневмоторакс: жеңіл ентігу, цианоз, зақымдалған аймақтың тыныс актісінен қалуы. Аускультацияда шулардың болмау немесе әлсіз болуы. Перкуссияда тимпаникалық дыбыс, рентгенде плевра қуысына ауа жиналу көрінеді. Емі: жара бетіне оклюзионды байлам салып, тез арада стационарға жеткізу, пункция жасау. Ашық пневмоторакс: науқастың жағдайы ауыр, жараланған жерден қанды көпіршіктердің шығуы, жараланған жақта тыныс алу байқалмайды, рентгенде-диафрагмамен көкірек аралықтың ауытқыған қозғалысы, өкпенің төмен түсуі, шок. Емі: тез арада жараның бетін жауып, яғни оклюзионды байлам салып, науқасты жартылай отырған қалыпта стационарға жеткізу.транспорттау кезінде: оттегі ингаляциясы, промедол, глюкоза. Қақпақтық күтемелі пневмоторакс: ауыр ентігу, цианоз, үрей сезіну, тахикардия, АҚҚ төмендеуі, жүрек жеткіліксіздігінің қосылуы, тыныстық шудың болмауы, зақымдалған жерде тимпаникалық дыбыс, көкірекаралықтың сау жаққа ығысуы, магистральды веналардаң қасылуы. Емі: плевра қуысындағы қысымды төмендету қажет. Ол үшін орт.бұғ.сыз. 2 қабырғаарлықтан жуан инемен тесіп ауаны шығару керек. Тез арада стационарға жеткізу қажет. Ауырсынуды басу үшін 1 мл 0.1% атропин ерт. Диагностикасы: Енген жараның белгісі болып-тыныс алу кезіндегі ішке тыртылған ауаның дыбысының шығуы болып табылады. Ентігу, цианоз, бозару, тахикардия, жиі пульс, сынықтардың крепитациясы, кеуде қабырғасынығ «сорушы» немесе ашық жарақаты.

75.Аналық бездің апоплексиясы. Жатырдан тыс жүктіліктің ажыратпалы диагностикасы. Ауруханаға дейінгі кезеңде науқастарды жүргізу. Аналық без апоплексиясы (аналық без жарылуы, инфаркты, гематомасы) – аналық безіне қан құйылу мен оның бүтіндігінің жедел бұзылуы және құрсақ қуысына қан кету. Жиі бұл ауру етеккір циклынің ортасында дамиды. Клиникасы: жүктілікке ұқсас, зақымдалған жақтағы ауырсыну-жамбас, сегізкөз, тік ішекке беріледі. Айқын қан кетуде: тахикардия, артериялық гипотензия, тері бозаруы, суық тер болады. Іштің перкуссиясында қан жинаоу есебінен тұйықталу болады. Бұл патологияны жатырдан тыс жүктіліктен және жедел аппендициттен ажырату керек. Жатырдан тыс жүктіліктен аналық безі апоплексиясының анемиялық формасының айырмашылығы, етеккірдің кешігуі мен жүктіліктің басқа белгілерінің болмауы. Аура жиі етеккір циклінің 11-12 күнінде п.б. Кейде етеккір циклінің бұзылуы туралы анамнездік деректер болады. Жатырдан тыс жүктілікте физиологиялық аменорея, лайықты анамнез, жүктіліктің субьективті белгілері болады.Ауруханаға дей.кез.науқасты жүргізу: құрсақ ішілік қан кету мен ауырсыну синдромын анықтау. Құрсақ ішілік қан кету белгілері болмаса, жедел ауруханаға тасымалдау қажет. Құрсақ ішілік қан кетуде көк тамырға қан алмастырғыш ерт.і енгізу керек: 500 мл 5% глюкоза ерт және 3 мл 5% аскорбин қышқылы к/і, 400 мл реополиглюкин к/і. Негізгі емі – оперативті аналық без жарылуын тігу, резекциялау.