Полезное:
Как сделать разговор полезным и приятным
Как сделать объемную звезду своими руками
Как сделать то, что делать не хочется?
Как сделать погремушку
Как сделать так чтобы женщины сами знакомились с вами
Как сделать идею коммерческой
Как сделать хорошую растяжку ног?
Как сделать наш разум здоровым?
Как сделать, чтобы люди обманывали меньше
Вопрос 4. Как сделать так, чтобы вас уважали и ценили?
Как сделать лучше себе и другим людям
Как сделать свидание интересным?
Категории:
АрхитектураАстрономияБиологияГеографияГеологияИнформатикаИскусствоИсторияКулинарияКультураМаркетингМатематикаМедицинаМенеджментОхрана трудаПравоПроизводствоПсихологияРелигияСоциологияСпортТехникаФизикаФилософияХимияЭкологияЭкономикаЭлектроника
Тәжірибелік сабақ. Интрузивті және эффузивті магматизм нәтижесінде түзілетін тау жыныстары
|
|
Сабақтың мақсаты: Жер қойнауында жүретін геодинамикалық үрдістерді, интрузивті және эффузивтімагмалық тау жыныстарының түзілу жолдарын анықтап оларды құрылымдары мен түзілімдерін, оларды түзетін минералдардың негізгі түрлерін анықтау.
Сабаққа қолданылатын құрал-жабдықтар: минералдар мен тау жыныстарының жинақтарының үлгілері, оқулықтар, сызғыш, ұлғайтқыш әйнек.
Пйдаланатын әдебиеттер тізімі:
1. Короновский Н.В. Общая геология: Учебник. – М.: Изд-во МГУ, 2002. – 448 с..
2. Якушова А. Ф., Хаин В.Е., Славин В.И. Общая геология: Учебник для вузов. – М.: Изд-во МГУ, 2008. – 448 с.
3...
Студенттердің білімін тексеруге арналған сұрақтар мен тапсырмалар:
1. Эндогендік геологиялық (геодинамикалық) үрдістердің энергия көлдерін, даму жолдары мен өзара қатынасын анықтаңдар
2. Магмалық ошақтары мен олардың пайда болу жолдарын түсіндіріңдер.
3. Магман түзілу жолдарына қарай жіктеңдер
4. Интрузивтті және атпа (эффузифті) тау жыныстарының түзілу жолдарын, бір-бірінен айырмашылығын анықтаңдар.
Сарамандық жұмыстарға арналған тапсырмалар:
1-тапсырма: Оқулықтың мәтінін, интернет деректерін 6.1-кестедегі интрузивті жыныстардың анықтағышын пайдаланып Капал гранит, Қызылтас диорит, Шарықтас габро кен орынынан алынған үлгілерді пайдаланып граниттің құрылымы мен түзілімін, химиялық құрамын анықтап төмендегі кестені толтырыңдар.
| Сипаттама беретін граниттің атауы | Құрылымы | Минералдық құрамы | Химиялық құрамының тобы | Түзілімі (көлемді, ретсіз) | ||
| түсі | Кристаадануы(пішіні, өлшнемі, мм) | Түйіршіктері (ірі, ұсақ, орташа) | ||||
| Қапал граниті | ||||||
| Қызыл тас тиориті | ||||||
| Шарықтас габросы |
Ә) интрузивті жыныстардың ірі, эффузифті жыныстардың ұсақ түйіршікті болуының себептерін түсіндіріп, өз ой қорытындыларыңды шығарыңдар.
2-тапсырма: Оқулық пен дәрістің мәтініне, интернет деректеріне, тау жыныстарының үлгілеріне талдау жасап түзілу тереңдігіне байланысты интрузивті және эффузифті жыныстардың құрылымы мен түзілімдеріне салыстырмалы сипаттама беріп кестені толтырыңдар. Айырмащшылықтарын анықтап ой қорытындыларын шығарыңдар.
| Сипа ттама беру жоспары | Интрузивті магмалық жыныс | Эффузивті магмалық жыныс |
| Құрылымы | ||
| Түзілімі | ||
6.1-кесте. Интрузивті жыныстардың анық тағышы
| Химиялық құрамы бойынша топтары | Тау жыныстарының атауы | Тау жынысын түзетін минералдар | Қосымша мәліметтер | |||||||||||
| интрузивті | Кварц | Кварцит дала шпатыгі | Плагиоклаз Плагиоклаз | Күңгіурттүсті | ||||||||||
| Тереңде түзілген | Гипабиссаль ды | Мусковит | Биотит | Мүйіз алдамшысы | Пироксен | Оливин | ||||||||
| Күңгірт (қара) түстің үлесі қалыпты | Қара түске қаныққар | Күңгір түстің мөлшері аз | ||||||||||||
| қышқылды | Гранит | ұсақ түйіршікті: иабаз (тек негізгілер үшін) микро……диорит, габбро, гранит, сиенит Порфиртәрізді: гранит-порфир, сиенит-порфир, диорит-порфирит, | Лампрофирлер | Ірі түйіршікті тау жыныстары: габбро- пегматиттер, гранит-пегматиттер және т.б. ұсақ түйіршікті: сиенит-аплиттер, гранит-аплиттер | + | + | + | + | + | + | Кварца 20% кем емес Кварц10% | |||
| Гранитті диорит | ||||||||||||||
| - | - | - | - | - | ||||||||||
| Орташа | Граносиенит | + | + | + | + | + | Плагиоклаз мүйіз алдамшысынан артық | |||||||
| Сиенит | - | - | - | - | ||||||||||
| Сиенитті-диорит | + | + | + | + | ||||||||||
| диорит | - | |||||||||||||
| негізгі | Габбро-диорит | + | + | + | + | Плагиоклаз мүйіз алдамшысынан кем | ||||||||
| Габбро | - | |||||||||||||
| ультранегізгі | Пироксенит | + | ||||||||||||
| Перидотит | + | + | ||||||||||||
| Дунит (оливинит) | + | |||||||||||||
3-тапсырма: Оқулықтың мәтініне, интернет деректеріне талдау жасап лаколит, батолит түсініктеріне анықтама беріп геология оқулығынан суретін салыңдар. Түзілу жолдарын, бір-бірінен басты айырмашылықтарын анықтап өз ой қорытындыларыңды шығарыңдар.
4-тапсырма: А)Оқулықтың мәтінін, тау жыныстарының үлгілерін пайдаланып эффузивті магмалық жыныстардың пайда болу жолдарын химиялық құрамын анықтап интрузивті магмалық жынытардан негңізгі айырмашылықтарын табыңдар.
Ә) Эффузивті магмалық жыныстардың 6.2-кестедегі анықтағышын пайдаланып төмендегі кестеде бепрілгекн эффузивті жыныстардың құрылымын, түзілімін, химиялық және минералдық құрамдарын анықтаңдар.
| Сипаттама беретін граниттің атауы | Құрылымы | Минералдық құрамы | Химиялық құрамының тобы | Түзілімі (көлемді, ретсіз) | ||
| түсі | Кристаадануы (пішіні, өлшнемі, мм) | Түйіршіктері (ірі, ұсақ, орташа) | ||||
| Липарит (риолит, кварцті порфир) | ||||||
| Трахит (ортофир) | ||||||
| Андезит (андезитті порфирит) | ||||||
| Базальт (базальтті порфирит) |
6.2-кесте. Эффузивті жыныстардың анықтағышы
| Химиялық құрамы бойынша топтары | Тау жыныстарының атауы | Тау жынысын түзетін минералдар | Қосымша мәліметтер | ||||||||
| эффузивті | Кварц | Кварцит дала шпатыгі | Плагиоклаз Плагиоклаз | Күңгіурттүсті | |||||||
| атауы | Негізгі массасының түсі | Мусковит | Биотит | Мүйіз алдамшысы | Пироксен | Оливин | |||||
| Күңгірт (қара) түстің үлесі қалыпты Қара түске қаныққар Күңгір түстің мөлшері аз | |||||||||||
| қышқылды | Липарит (риолит, кварцті порфир) | ашық, қызғылттау, ақшыл -сұр, ашық сұр | + | + | + | + | + | + | Кварца 20% кем емес Кварц10% | ||
| - | - | - | - | - | |||||||
| Орташа | Трахит (ортофир) | Қызғылттау қызыл, қоңыр Сұр,күңгірт-сұр, Жасылдау сұр | + | + | + | + | + | Плагиоклаз мүйіз алдамшысынан артық | |||
| Андезит (андезитті порфирит) | + | + | + | + | |||||||
| негізгі | Базальт (базальтті порфирит) | + | + | + | + | Плагиоклаз мүйіз алдамшысынан кем | |||||
| ультранегізгі | Пикрит | + | |||||||||
| + | + | ||||||||||
| + | |||||||||||
Date: 2015-11-13; view: 1759; Нарушение авторских прав