Тәжірибелік сабақ. Жердің жасы мен жылнамасы

Сабақтың мақсаты: Геохронологиялық кестеге талдау жасау арқылы жердің салыстырмалы және абсолют жасын, геологиялық кезеңдерде Жер табиғатының эволюциялық дамуын, палеоклиматтық, палеоэкологиялық жағдайды анықтау арқылы студенттердің теориялық білімдерін бекіту, арнайы іскерлік-дағдыларын қалыптастыру.

Сабаққа қолданылатын құрал-жабдықтар: палеонтологиялық құндылықтардың үдгілері, геохронологиялық кесте, Қазақстанның геологиялық картасы.

Пйдаланатын әдебиеттер тізімі:

1 Аманиязов Қ. Геология: оқулық. – Астана: Фолиант, 2010. – 152 б.

2 Әбілмәжінова С. А. Палеогеография. – Алматы: Экономика, 2011. – 360 б.

Байбатша Ә. Б. Палеонтология және тарихи геология. – Алматы: дәуір, 2011. – 496 ISBN 978-601-225309-2.

Студенттердің білімін тексеруге арналған сұрақтар мен тапсырмалар:

1. Өткен геологиялық кезеңдердегі Жер табиғатының даму тарихындағы палеоэкологиялық, палеоклиматтық жағдайларды анықтауға мүмкіндік беретін негізгі зерттеу әдістерін атаңдар.

2. Геохронологиялық кесте қандай қызме татқарады?

3. Жердің салыстырмалы жасын қалай анықтайды?.

4. Жердің абсолют жасын қалай анықтайды?

5. Эон, эра, дәуір, кезең дегеніміз не?

Сарамандық жұмыстарға арналған тапсырмалар:

1-тапсырма: Оқулық пен дәрістің мәтініне талдау жасап тау жыныстарының жасын анықтау әдістерін анықтап, халықаралық стратиграфиялық (геохронологиялық) шкаланы дәптерлеріңе сызыңдар. Негізгі эуон, эра, дәуір кезеңдардің аттары мен жастарын анықтаңдар.

2-тапсырма: А)Оқулық пен дәрістің мәтініне, геохронологиялық кестеге талдау жасап кембриге дейінгі архей мен протерезой эраларының ұзақтығын, негізгі геологиялық оқиғаларды, палеоклиматтық және палеоэколлогиялық жағдайды анықтап кестені толтырыңдар.

Ә) Кестенің мәліметтері мен дүниежүзінің тектоникалық картасына талдау жасап Архай мен протерезой эраларында жүрген негізгі тау түзілу кезеңдерін, қалыптасқан ежелгі платформаларды, Байкал ққатпарлығында түзілген тауларды анықтап өз ой қорытындыларыңды шығарыңдар.

2-тапсырма: А)Оқулық пен дәрістің мәтініне, геохронологиялық кестеге, Қазақстанның геологиялық картасына талдау жасап палеозой эрасының бірінші (төменгі палеозой) және екінші жартысында (жоғарғы палеозой) жүрген негізгі үрдістерді, палеоклиматтық және палеоэкологиялық жағдайды, пайда болған өсімдіктер мен жануарлар дүниесін анықтап кестені толтырыңдар.

Ә) Жоғарғы және төменгі палеозойдағы палеокллиматтық және палеоэкологиялық

жағдайдың бір-бірінен басты айырмашылықтарын, өсімдіктер мн жануарлардың

құрылыққа шығуының себептерін түсіндіріңдер.

Б) Дүниежүзінің және қазақстанның тектоникалық картасына, оқулықтың мәтіні мен геохронологиялық кастеге талдау жасап каледон, герцин қатпарлықтарында түзілген тауларды, магмалық және шөгінді пайдалы қазбаларды анықтап төмендегі кестені толтырыңдар. Тау түзілу кезеңдерінен кейінгі құрылықтың ұлғаюына байланысты климатта болғарн өзгерістерді анықтаңдар.

3-тапсырма: А)Оқулық пен дәрістің мәтініне, геохронологиялық талдау жасап мезозой эрасында жүрген негізгі үрдістерді, палеоклиматтық және палеоэкологиялық жағдайды, пайда болған өсімдіктер мен жануарлар дүниесін анықтап кестені толтырыңдар.

Ә) Мезозой эрасыны палеокллиматтық және палеоэкологиялық жағдайдың, өсімдіктер мн жануарлар дүниесінің палеозой эрасынан басты айырмашылықтарын анықтап өз ой қорытындыларыңды шығарыңдар.

Б) Дүниежүзінің тектоникалық картасына, оқулықтың мәтіні мен геохронологиялық кастеге талдау жасап мезозой қатпарлықтарында түзілген тауларды, магмалық және шөгінді пайдалы қазбаларды анықтап төмендегі кестені толтырыңдар. Тау түзілу кезеңдерінен кейінгі құрылықтың ұлғаюына байланысты климатта болғарн өзгерістерді анықтаңдар.

3-тапсырма: А)Оқулық пен дәрістің мәтініне, геохронологиялық кестеге, Қазақстанның геологиялық картасына талдау жасап кайназой эрасында жүрген негізгі үрдістерді, палеоклиматтық және палеоэкологиялық жағдайды, пайда болған өсімдіктер мен жануарлар дүниесін анықтап кестені толтырыңдар.

Ә) Кайназой эрасындағы палеокллиматтық және палеоэкологиялық жағдайдың, өсімдіктер мн жануарлар дүниесінің мезезой эрасынан басты айырмашылықтарын, анықтап өз ой қорытындыларыңды шығарыңдар.

Б) Дүниежүзінің тектоникалық картасына, оқулықтың мәтіні мен геохронологиялық кастеге талдау жасап Альпі қатпарлықтарында түзілген тауларды, магмалық және шөгінді пайдалы қазбаларды анықтап төмендегі кестені толтырыңдар. Тау түзілу кезеңдерінен кейінгіклиматтың күрт суынуы мен төрттік мұзбасулардың жүру себептерін түсіндіріңдер.