Ерте балалық шақ аутизмін анықтау және тузету

М.Раттер ерте балалық шақ аутизмнің анықтаушы критерийлерін нақтылады:

1) интеллектуалдық деңгеймен байланыспаған әлеуметтік дамудағы ерекше
терең бұзылыстар;

2) интеллектуалдық деңгеймен байланыспаған сөйлеу дамуының тежелуі мен
бұзылыстары;

3) заттармен стереотиптік әрекет орындау, қоршаған ортаның нысаналарына
аса құмарлық немесе ортаның өзгерістеріне қарсы тұру арқылы
тұрақтылыққа ұмтылыс;

4) 48 ай уақытына дейін ауытқушылықтың көрінуі.

Эксперименталды психологиялық әдістерді қолдану мүмкіндіктері шектеулі, өйткені бұл топтағы балалар қарым-қатынасқа кез-келген адаммен түсе бермейді.

Нақты көрсеткіштер бойынша баланы бақылау келесі мәліметті беруі мүмкін - әдеттегі және арнайы ұйымдастырылған жағдайларда одан нені күтуге болатынын. Мұндай көрсеткіштер болып табылады:

1) бала үшін ұтымды қарым-қатынастағы арақашықтық;

2) өз-өзімен қалған кезде ұнатып орындайтын әрекеттер;

3) қоршаған заттарды зерттеу тәсілдері;

4) қандай болмасын тұрмыстық дағдылар стереотиптерінің болуы;

5) сөйлеуді қолдану, қандай мақсатпен;

6) жағымсыз, қорқу жағдайларындағы іс-әрекеттері;

7) үлкен адамның оның іс-әрекеттеріне араласуына баланың көзқарасы.

Баланың қарым-қатынасқа түсу мүмкіндігі жанұямен шектелген, оның әсері жағымды да, жағымсыз да болатынын ескеретін болсақ, психологтың жетекші міндеті - баланың қиыншылықтарын қабылдап, жанұяға түсінуге көмек көрсету. Ата-ана мен баласының осы уақыттағы қиындықтарын ескере отырып, келешекке бағытталған адекватты қарым-қатынас стратегиясын арнайы қалыптастыру жұмысын жүргізу қажет. Аутизммен ауыратын балаларды барлық нәрсеге үйрету керек: тілдесуге, тұрмыстық жағдайға бейімделуге, мектептік дағдыларға, қоршаған ортадағы адамдар жайлы білімдерін кеңейтуге. Мұндай бала үшін маңызды сабақтар: әдебиет, бірінші кезекте - балалар әдебиеті, соңынан - классикалық. Барлық мектеп пәндерінің маңыздылығына қарамастан, оқу материалын ұсынатын бағдарламалар индивидуалды болуы тиіс. Баланың белсенділігін көтеруге және ауытқушылықты күштенуді азайтуға физикалық жаттығулар көмектеседі. Мұнда баланың физикалық дамыуына ықпал ететін арнайы бағдарлама қажет. Еңбек, сурет, ән сабақтары да бастауыш мектеп жасындағы баланың мектепке бейімделуіне үлкен үлес қоса алады.

Date: 2015-10-19; view: 1701; Нарушение авторских прав