Бояуын (түсін) анықтау

(МЕМСТ 12572-67).

Бұл әдіс сүзілген қант ерітіндісінің түсін арнайы стандартты шынымен «қалыпты» шыны деп аталатын, анықталған интенсивті түспен тұрақтауға негізделген. Түсті колориметрде анықтайды. Құрал комплектісіне әр түрлі түсті интенсивті шынылар кіреді: 1; 1/2 (0,5); 1/4 (0,25); 1/8 (0,125).

Колориметрде жұмыс істегенде зерттелетін қант ерітіндісі бар стакан және боялған шынысы бар құрал арқылы күндізгі жарық көзінен екі жарық ағымдарын призмаларын бағыттайды. Жарық призмалардың жүйесінен өту арқылы окулярға бағытталады және бақылаушы 2-ге бөлінген жарықтықты көреді. Стакандағы ерітінді столбасының биіктігін өзгерте отырып жарықтықтың 2 жартысында бірдей жарықталуына қол жеткізуге болады.

Түсті шартты бірлікте құрғақ заттың 100 бөлігі 100 см³ ерітіндісімен көрсетеді.

Анықтау техникасы.

200г қантты 215 см³ ыстық дистилденген суда ерітіп, сүзілген және 20⁰-қа дейін суытылған ерітіндіде рефрактор көмегімен құрғақ заттардың массалық үлесін кестелерді қолдана отырып, дайындалған ерітіндінің тығыздығын табады. Түсті колориметрмен кем дегенде 5 рет анықтайды да, оның орташа арифметикалық мәнін алады.

Түсті мына формуламен анықтайды:

Ц=

Ц- түс (град)

И- колориметрлік шынының бояу белсенділігі (0; 0,5; 0,25 және 0,125),

К- шыныда көрсетілген түзету коэффициенті,

М- колориметр шкаласының орташа көрсеткіші, мм

С- зерттелетін қант ерітіндісіндегі құрғақ заттардың массалық үлесі, %

d- зерттелетін қант ерітіндісінің тығыздығы, г/ см³

Лабораториялық журналды толтыру.

Қант ерітіндісіндегі құрғақ заттың массалық үлесі, %

Қант ерітіндісінің тығыздығы (d), г/ см³

Колориметрлік шынының бөлу белсенділігі (И)

Колориметрлік шынының түзету коэффициенті

Колориметрлік көрсеткіш (М), мм

Түсі (Ц), шартты белгі (град).

Қорытынды

Бақылау сұрақтары:

1. МЕМСТ ұн сапасының қандай көрсеткіштерін қарастырады.

2. Ұндағы күлдің массалық үлесінің маңыздылығы қандай?

3. Престелген ашытқының орташа химиялық құрамы қандай?

4. Престелген ашытқы мен сүт ашытқысының қандай көрсеткіштермен анықталады?

5. Қант құмшекерінде күлдің массалық үлесі