Доброкачественные опухоли

И ПРЕДРАКОВЫЕ ЗАБОЛЕВАНИЯ

ЖЕНСКИХ ПОЛОВЫХ ОРГАНОВ

КИСТЫ НАРУЖНЫХ ПОЛОВЫХ ОРГАНОВ,

ВЛАГАЛИЩА И ШЕЙКИ МАТКИ

Цель занятия: ознакомить студентов с патогенезом, клинической кар-

тиной, диагностикой и принципами лечения кист половых органов.

Студент должен знать: патогенез, клиническую картину, диагностику

и лечение кист наружных половых органов, влагалища и шейки матки.

Студент должен уметь: на основании анамнеза, клинической картины,

осмотра наружных половых органов, осмотра с помощью зеркал, ваги-

нального обследования правильно поставить диагноз и выработать тактику

ведения больной.

Место проведения занятия: аудитория, гинекологическое отделение,

операционная.

Оснащение: таблицы, видеофильмы, компьютерные презентации

по теме.

План организации занятия.

• Организационные вопросы, обоснование темы.

• Контроль исходного уровня знаний студентов.

Учебная комната. Теоретическое изучение темы с использованием ком-

пьютерной презентации.

• Работа в гинекологическом отделении: демонстрация двух-трех боль-

ных с заболеванием соответственно теме. Разбор истории болезни,

присутствие на операции.

• Обобщение занятия в учебной комнате, ответы на вопросы. Домашнее

задание.

Что такое киста?

Кистой (cystis) stisкое киста?тия в учебной комнате, ответы на вопросы

ненная жидким содержимым. Кисты встречаются во всех отделах мочепо-

лового тракта женщины.

Какие бывают кисты?

Различают азлича ретенционные (retentio —eзадержка), которые образу-

ются из-зсязадержки секрета в результате облитерации выводного прото-

ка аотоного рамолиционные (ramollitio —aразмягчение) змот распада тканей

(канейаениеыекисты? в учебной ко эмбриональные (мбриональныекисты? в

и паразитарные (аразитарныеекисты? в

[U17] Не себепті киста көлемі ұлғаяды?

Киста көлемінің ұлғаюы секрет жиналуына байланысты, кистаның қабырғасы болса, ішіндегі қысым әсерінен созылады, жұқарады, эпителийі атрофияланып жоғалып кетеді.

Киста мен шынайы ісіктердің айырмашылықтары қандай?

Киста мен шынайы ісіктердің айырмашылығы, шынайы ісіктің ұлғаюы жасушалық пролиферация арқылы жүреді, ал кистаның болса – сұйықтық құрамы есебінен ұлқаяды.

Сыртқы жыныс мүшелерінде қандай кисталар болады?

Сыртқы жыныс мүшелеріндегі кисталар май бездерінде және тері бездерінде пайда болу мүмкін. Олардың көлемі үлкен емес – диаметрі 2-3 см. Май бездерінде пайда болған киста атерома деп аталады. ҮУлкен емес кисталар парауретральды бездерден де пайда болу мүмкін және несепағар жанында орналасады. Өте сирек ішперденің қынаптық өсіндісінен пайда болған киста кездеседі, бұл өсінді эмбрионалды кезеңде кері дамымайды және Нук дивертикулы деп аталатын қуыс түзейді. Бұл киста сыртқы жыныс еріндерінің жоғарғы 1/3 орналасқан, шап каналына дейін жетеді, сопақша пішінді, кейде диаметрі 7-8 см дейін жетеді. Ол оперативті еммен емделеді.

Сыртқы жыныс мүшелерінің қандай кистасының үлкен практикалық маңызы бар?

Өте жиі сыртқы жыныс мүшелерінің аймағында қынаптың кіреберіс бездерінің кистасы кездеседі (бартолиниев бездері). Бұл кисталардың бітелуіне, стенозына және шығарғыш өзектің өсіп кетуіне байланысты дамиды. Киста құрама мөлдір, сарғыш немесе қоңыр түсті, киста көлемінің диаметрі 3-тен 7 см дейін.

Қынаптың кіреберіс үлкен бездері кистасының клиникалық көрінісі қандай?

Қынаптың кіреберіс үлкен бездері кистасы біржақты және екі жақты болуы мүмкін және үлкен жыныс ернеулерінің төмеңгі 1/3 орналасады. Киста көлемі кішкентай болғанда науқастарда шағым болмайды және медициналық көмекке жүгінбейді. Кистаның көлемі үлкен болған жағдайда науқастар сыртқы жыныс мүшелері аймағындағы ауырлық сезіміне, жүруү кезінде және жыныстық қатынаста қкиналуына шағымданады.

Қынаптың кіреберіс үлкен бездері кистасының емі қандай?

Емі – оперативті.

Оперативті емнің қандай әдістері қолданылады?

Бірінші метод әдіс – өткір жолмен кистаны сылу ( 6.,1- сурет). Киста проекциясында үлкен жыныс ернеуінің төменгі 1/3 бөлігінің ішкі бетінен тілік жасалады (бартолиниев бездерінің анатомиялық орны). Сылу кезінде мұқиятты түрде капсуланы толығымен алу керек, себебі бір бөлігі қалған жағдайда қайталануы мүмкін. Алынған кистанын орнына енген кетгутты тігіс салынады, жара шеттерін – бөлек түйінді кетгутты тігіс салынады.

Екінші әдіс – бартолиниев бездерінің шығаршыш өзегінің марсупиализациясы (өткізгіштігін қалпына келтіру). Киста капсуласын тілгеннен кейін «терезесі» алынады, және капсула жиектері тері жарасының жиектерімен бөлек кетгутты тігістермен қосылады. Бұл жолмен бездің шығарғыш өзегінің өткізгіштігін қалпына келтіреміз, сыртқы тесігі болса ақырын 3-5 апта ішінде қалыпты мөлшерге дейін кішірейеді.

Сурет 6,.1-сурет. Кіреберістің үлкен безі кистасын алып тастау: а – кіші жыныс ернеуінен сыртқа қарай тіліктінң жасалуы; б – клетчатканың дәнекер тінді тартпаларды тарту және қию; в – кистаны бөлуді жалғастыру; г – теріні тігу

а б

Сурет 6.,2-сурет. Кіреберістің үлкен безінің шығарғыш өзегін қалпына келтіру: а – операцияның басталуы; б – киста қабырғаларын қосу

Қынап кисталары

Қынап қабарғасындағы кисталар сирек кездеседі – 1-2% жағдайда. Қынаптың кілігей қабатында бездер жоқ, бірақ кисталар аналық бездін қосалқыларының бойлық өзектерінде болатын эмбрионалды эпителий қалдықтарының секретінен пайда болады(мюллерлі және гартнерлі жолдар).

Қынап кисталарының орналасуы қандай?

Қынап кисталары көбіне қаптал қабырғаларының бойымен орналасады, сирек – жоғарғы бөлігінде.

Қынап кисталарының клиникалық сипаттамасы қандай?

Қынап кисталары бір камералы, сирек жағдайда – көп камералы, доңгелек формалы, тегіс бетімен, жұмсақ немес тығыз эластикалық консистенциялы. Киста құрамы – мөлдір кілегейлі сұйықтық, кейде қоңырлай қан құйылуға байланысты. Қынаптың ретенционды кисталарының көлемі 1-ден 9-10 см-ге дейін.

Гартнер жолының кистасы дегеніміз не?

Гартнер жолының кистасы дегеніміз – бұл эмбрионалды түзіліс, мезонефральды (вольфов) өзек қалдықтарынан түзелген, үлкен көлемді болуы мүмкін, параметральды клетчаткаға дейін енеді, бұл жағдайларды кисталарды алып тастау кезінде ескеру керек (сурет 6.,3-сурет).

Қынап кистасының симптоматикасы қандай?

Әдетте симптомсыз өтеді, тек үлкен көлемді болған жағдайда ғана жыныстық қатынастың қиындауы және ауырсынуы мүмкін.

Қынап кисталарының диагностика әдістері қандай?

Қынап кисталарының диагностикасы қарапайым. Диагноз қынаптық тексеру мен айна арқылы қарау мәліметтері бойынша қойылады. Қынап кисталарын қынап қабырғаларының түсіп кетуімен және несеп шығару жүйесінің ауруларымен (несепағар дивертикулы) ажырату диагностикасын өткізу керек.

Қынап кисталарының емдеу әдістері қандай?

Қынап кисталарының емі тек хирургиялық – кистаны сылу.