Оқыгудың кол жетерлігі

Оқыту арнайы мектеп оқушылардың жасына, даму деңгейіне және кемістіктің түріне сәйкес қол жетерліктей болуы керек. Бүл принцип арнайы педагогика үшін өте маңызды.

Қол жетерліктің елеулі белгісі - қабылданатын білімнің оқушы санасында бүрыннан меңгерілген білім деңгейімен байланысы. Ғ.гер бүл байланыс қалыптаспаса, онда білім арнайы мектеп оқушыларына кол жетпестей болады. Бүл жағдайдың себептері: материалдың күрделілігі, оқыту әдістерінің сай еместігі, ал негізгісі окушылардыңтаным ерекшеліктері.

Білім баланың жеке тәжірбиесіне, сол жеке тәжірбиеге оның бөлігі ретінде енсе қол жетерлікке айналады.

Оқушының өміріне және қол жеткен табысына айналған осы бейне коршаған әлемнің кез келген қүбылыстарымен, заттарымен қатынаста болады, өйткені, материалдык дүниені акыл-ойы аркылы бейнелеудің баска танымның жолы жок және барлыгы езара байланыста.

Негізінде белгілі мен белгісіздің байланысының теориялык шекарасы да, шегі да жок. Адамзат жинактаган білімнің бәрі өзара байланысты. Әлем шексіз, сондыктан да адам танымының шектеуші мүмкіндігі бар. Бірак кез келген уакытта деректер, идеялар, теориялар түрінде білімдер жиынтыгының белгілі бір шегі мен көлемі болады. Осыдан танымның шектелген шындыгы мен шексіз мүмкіндігінің арасында карама - кайшылык туады. Осы карама - кайшылыкты шешу тәсілдері ақыл - ойдың жеке дамуымен болады және оқу материапының игерілуінің қол жетерлігінің әртүрлі дәрежесі аныктайды.

Арнайы оқыту үшін қол жетерліктің шекарасы, онын өлшемі аса маңызды мәселе. Оку материапының кол жетерлігі және түсінілу мүмкіндігі арнайы мектептегі оқыту әдістері мен мүгалімнің шеберлігі және оқушылардың ойлау даму дәрежесіне тәуелді болады.

Оқу материалынын окушылардың дамуына пайдалы және кажеттілігін ажырата білу керек. Қоршаған әлемді дүрыс көре біліп, түсінуге мүмкіндік беретін кез келген білім пайдалы болады.

Оқытудың қол жетерлік принципі білімге және онын омір тәжірбиесіне негізделген болуы қажет және окылагын білім жүйесі жалпы дамудың тереңірек деңгейіне етуге көмектесуі немесе осы өіуді камтамасыз ететін бағыт жасауы керек. Нақты дамудың жақын аймағын дамудың өзекті аймағына айналдыру арқылы жүзеге асады. Оқытудың белгілі жағдайында оқу материалының окушының даму міндеттерін шешу үшін қажеттігіне көз жетккізетіндей болуы керек.