Главная Случайная страница


Полезное:

Как сделать разговор полезным и приятным Как сделать объемную звезду своими руками Как сделать то, что делать не хочется? Как сделать погремушку Как сделать так чтобы женщины сами знакомились с вами Как сделать идею коммерческой Как сделать хорошую растяжку ног? Как сделать наш разум здоровым? Как сделать, чтобы люди обманывали меньше Вопрос 4. Как сделать так, чтобы вас уважали и ценили? Как сделать лучше себе и другим людям Как сделать свидание интересным?


Категории:

АрхитектураАстрономияБиологияГеографияГеологияИнформатикаИскусствоИсторияКулинарияКультураМаркетингМатематикаМедицинаМенеджментОхрана трудаПравоПроизводствоПсихологияРелигияСоциологияСпортТехникаФизикаФилософияХимияЭкологияЭкономикаЭлектроника






Тақырып 10: Қабілеттер





 

Жеке адамның психологиялық құрылымына қабілет, дарындылық, талант сияқты ұғымдар да кіреді.

Қабілет – адамның бір жұмысты нәтижелі, үздік орындауынан көрінетін жеке-дара психикалық қасиет. Қабілеттер жалпы, арнаулы, практикалық болып бөлінеді. Мәселен, арнаулы қабілетке спорттық, эстетикалық, математикалық т.б. жеке қабілеттер жатады. Қабілетсіз адам болмайды, ал жөнді дамымаған қабілет іске аспайды. Қабілетті дамытудың ең негізгі көзі – қиын да қызықты творчестволық еңбек.

Дарындылық – адамның балалық шағында көрінетін қабілеттің жоғары түрі. Дарындылық – адамның іштен туатын қабілеті, ол жүйке саласына, талдағыштарынаанализаторына қатысты нышандардың жиынтығымен байланысты. Талант. Бұл адамның есейіп ер жетіп, кемелге келген кездегі жоғары қабілеті. Талант шығармашылықпен егіз. Талантты адам бұрынды-соңды болмаған іс-әрекеттің кез келген саласында өзіндік жаңалық жасайды. Мәселен, суретті айнытпай көшірген адам талантты емес. Оның салған суреті бұрын-соңды кездеспеген дүние болғанда ғана, ол талантты деген атаққа ие болуы мүмкін. Психологияда данышпандық деген ұғым кездеседі. Ондай адам қоғам үшін тарихи және зор маңызы бар жаңалықтар ашып, адамзат өркениетін дамытуға тұтас бір дәуірді қамтуы мүмкін. Психология ғылымында осы ұғымдардың (дарындылық, талант, данышпандық) мәні әлі жөнді ашылмай отыр.

Бала қабілетін дамыту – тәрбиенің маңызды мақсатының бірі. Қабілеттіліктің өрісін тану балалар бақшасы мен мектептегі әр түрлі істермен шектелмеуі керек. Қабілеттің жан-жақты дамуына үйде де жағдай жасау қажет. Қабілетті дамытуда арнаулы орта мектептердің (лицей, гимназия, колледж, медресе т.б.) маңызы зор. Осындай оқу орындарында арнаулы мәліметтерді дамытуға мүмкіндік мол. Өйткені мұндай мектептер олардың қабілеттерін әрі қарай дамытып, таланттардың көзін ашуға көмектеседі.

Қабілет – бұл жеке – психологиялық ерекше жеке тұлға, ойдағыдай беделді болу жағдай орындалғанда әр бір басқа өңімді қайраткерлік. Қабілетіктің ең басты анықталу үш мезгілі ұсынады: біріншіден қабілеттік бір адамнан, екенші адамда қарағанда ерекшелінеді, екіншіден кемістікке қарамай қамтамасыз ету, үшіншіден қабілетің білімге, істей білуге, дағдыға байланыспауы.

Қабілетті жекешілікпен бір орынға қою мүмкін емес, табиғат кешеннің болуына байланысты, олар әрекеттілік дәрежесінде басқа сапаларымен өніп шығады.

Қабілеттің бірнеше концепциялары бар.

1. Мұрагерлік қабілет теориясы биологиялық детермиялық құбылыс сияқты, даму және көрсету мұрагерлік қорынан тұтастай тәуелді болады. Бұл позициямен Ф. Гальтон энциклопедиялық сөздікпен және атақты адамдармен дарын ие болушылық дәлелдең арқылы ұстамдық еткен.

2. Қабілет ие болу теориясы. Гельвеций XVIII ғасырда кез келген дарындылық тәрбиелеу деңгей арқылы құруға болатының көз жеткізді. Бұл көз жеткізуді эшби біраз жұмсартты, ол қабілет туа біткен бағдарлама және жұмысқа қабілеттілік қойылатының есептеген..

3. Үшінші амал, қабілетте диалектиканың туа, бітуін және тауып алуын бекітуі, негізінен отандық психологияда дамыды.

Туа біткен анатомо-физиологиялық ерекшеліктер ғана бола алады, ал қабілеттің өзі- жаралудың нәтижесі. П.Я. Гальперин қабілеттер интериоризацияның нәтижесі болатының ойлады.

Қабілет динамикалық құбылыс – оны аяғына дейін дамыған деп, ойлауға болмайды, көрсетілмейінше ол туралы айтуға болмайды.

Date: 2015-09-22; view: 1514; Нарушение авторских прав; Помощь в написании работы --> СЮДА...



mydocx.ru - 2015-2024 year. (0.005 sec.) Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав - Пожаловаться на публикацию