Логикалық және физикалық модельдеудің инструменталдық құралдары. Деректер схемасы және бүтіндігі түсініктері

IDF0,DFD инструменталдық құрылғы

Жалпы алғанда жобалаудың келесі кезеңдерін бөліп көрсетуге болады:

1. Пәндік аймақтың ақпараттық объектілерін жүйелік талдау;

2. Пәндік аймақтың инфологиялық моделін жобалау — пәндік аймақтың объектілерін қандай да бір семантикалық модельдің терминдерімен формалды түрде сипаттау, мысалы, Е-модельдің терминдері арқылы;

3. МҚ-ын даталогиялық немесе логикалық жобалау, яғни МҚ-н, объектілерін жалпы қабылданған терминдермен сипаттау;

4. МҚ-н физикалық жобалау, яғни МҚ-н қосымшалардың тиімді жұмысын қамтамасыз ететін қандай да бір сыртқы жинақтауыштарда орналастыру.

Егер екінші және үшінші кезеңдердің арасында жобадағы МҚ-ы қандай МҚБЖ-мен орындалатыны жайлы шешім қабылдауды қажет ететіндігін ескерсек, онда МҚ-н жобалауды шартты түрде бес кезеңнен тұратын схемамен көрсетуге болады.

Қатынастық деректер қорын даталогиялық жобалау кезеңі ол қордың схемасын жобалауға тіреледі. Жүйенің дұрыс құрылғандығын талдау үшін МҚ-ндағы атрибуттар арасындағы функционалды тәуелділікті зерттеу қажет. Кейбір тәуелділіктер МҚ–н модификациялау (атрибуттарды қосу, жою, өзгерту) барысында көрінеді және келеңсіз жағдайларға әкеледі. Даталогиялық жобалау кезеңі келесі нәтижелерге қол жеткізеді:

· МҚ-ның концептуалды схемасын сипаттау таңдалған МҚБЖ-нің терминдерін пайдалана отырып жасалады.

· Сыртқы модельдерді сипаттау (таңдалған МҚБЖ-нің терминдерін пайдалана отырып жасалады).

· Қ-дағы деректер бүтіндігін сақтауды сипаттау.

· МҚ-ның семантикалық бүтіндігін сақтау процедураларын құруды қолдау.

· Қатынастық деректер қорына бағытталған МҚ-ның корректілі схемасын тұрғызу.

Схема корректілі деп аталды, егер ондағы қатынастардың атрибуттары арасында қажетсіз тәуелділіктер болмаса. Қатынастық МҚ-ның корректілі схемасын құру процесін МҚ-н логикалық жобалау деп атаймыз.

МҚ-ның схемасын жобалау екі жолмен орындалуы мүмкін:

· декомпозиция (бөлу, бөлшектеу), берілген қатынастардың жиыны басқа жиынмен (үлкен) ауыстырылады және ол жиын бастапқы жиынның проекциясы болып табылады;

· синтез, берілген МҚ-ның схемасындағы пәндік аймақтың бастапқы элементарлы объектілерінің тәуелділіктерін топтастыру арқылы жаңа тәуелділіктер алу. МҚ басқару схемасы арнайы бір МҚБЖ қолдайтын тілде жазылған (Access, Sql Server) реляциондық мәліметтер қоры схемасы кестелерді, ондағы жолдарды, сонымен қатар жолдар арасындағы қарым-қатынасын анықтайды. Схема жалпы жағдайда сөздікте сақталады. Ол мәліметтер қорында кесте түрінде сақталса да мәліметтер қорының графикалық құрылымын сипаттауда қолданылады. Схеманың негізгі объектілері кестелер мен олардың байланыстары болып табылады. Схема мәліметтер қорының негізгі объектісі болып табылады.

Мәлiметтер бүтiндiгi – техникалық құралдардың ақаулықтарымен, жүйелік қателіктерімен және қолданушылардың адасушылықтарымен байланысты қиратуға және жоюға сақталатын мәлiметтердiң орнықтылығы.

Ол келесілерді тұжырымдайды:

1) дәл емес енгiзiлген мәлiметтердiң жоқтығын немесе бiр айғақ туралы екi бiрдей жазуларды;

2) ДҚ жаңартуда қателіктерден қорғануды;

3) әртүрлi кестелердегі байланысты мәлiметтерді алып тастаудың мүмкiн еместiгін (немесе каскадты алып тастау);

4) деректер қорларын үлестіру және көп қолданушы режимінде жұмыс iстегенде мәлiметтердiң бұрмаламануын;

5) техника бас-сирақтарында мәліметтердің сақталуын (мәлiметтердiң қалпына келтiрілуі)

1. Алгоритм, программа ұғымдары. Алгоритм қасиеттері және оларды жазу жолдары. Алгоритмдердің әртүрлі құрылымдық типтерін бейнелеу.

ЭЕМ-ді пайдалану істерін қарастырмас бұрын оның жұмысымен тығыз байланысты алгоритм, программа ұғымдарын білуіміз қажет.

Алгоритм – берілген есептің шығару жолын реттелген амалдар тізбегі түріне келтіру. Кез келген есепті қарапайым амалдарды тізбектей орындау арқылы шығаруға болады. Алгоритмді ЭЕМ-де орындау үшін оны программа түрінде жазып шығу керек.

Программа – алгоритмді машинаға түсінікті нұсқаулар тізімі ретінде жазу. Программа машинаға түсінікті командалардан тұрады. Осы