Эчтәлек ягыннан

А)грамматика

Б)фонетика

В)орфография

Г)пунктуация

Д)сүз ясылышы

Е)тел үстерү дәресләре була.

63) Татар теленә өйрәткәндә барлыкка килә торган фонетик кыенлыклар һәм аларны бетерү юллары.

Чит телгә өйрәткәндә, ике телдәге охшаш һәм аермалы якларны чагыштырып өйрәтергә кирәк. Сузык авазлар өлкәсендә тат.телендәге 2 сузык аваз(у)(и) рус тел-ң шул ук авазларына якын.:урман-урок, ива/игра-имән.

(а^о)-т.т-дә олаштырып әйтелә.ба^ола, ә рус телендә ачык әйтелә:дата.

(w)-т.т-дә В хәрефе б/н белдерелә, шулай ук У-Ү хәрефләрен дә белдерә ала, рус телендә ул каты итеп әйтелә:вакыт-время.

(ч)-т.т-дә йомшак итеп, шартлаусыз әйтелә.

(гъ)-нигездә гарәп фарсы алынмаларында кулланыла, тирән тел арты, яңгырау тартык, әйткәндә шактый кыенлык тудыра(а^огъач).

(къ)-увуляр.саңгырау,шартлауы,гарәп-фарсы алынмаларында очрый:каләм, акча.

(җ) тел алды, аңкау-теш тартыгы,рус балалары өчен ДРОЖЖИ сүзендәге(җж) авазын хәтерләтә.

(ң) –увуляр,шартлаулы, йомык, укучылар әйтелешендә (НГ)һ.(Н) кебек яңгырый.(ЛЫЖИ-ЧАҢГЫ,МИҢА-МИНГА).

Рус теленнән армалы буларак, басым-ң күп сүзләрдә даими урыны бар. Ул соңгы иҗеккә төшә.

Рус балаларына фонетиканы өйрәткәндә:

1)артикулятор гимнастика(орган)

2)фонематик һ. интонацион аермаларны өйрәтүче күнегүләр.

М/н:1.)Әйтелгән сүзләрне рус сүземе, татар сүземе икәнен әйтегез.Бал(ба^ол)

2)рус телендә бу сүзләр нинди билге буенча аерылалар: СТОЛ-СТУЛ,АТЛАС-АТЛАС,КОД-КОТ.

3)Дөрес әйтүкүнекмәләре зур урын алып тора:м/н, рус һ. татар сүзләрен парлап укыгыз, укытучы артыннан татар сүзләрен генә кабатлап утырыгыз(КОЛ-КОЛ(ТАТАР),ПАР-ПА^ОР,ОЗОН-ОЗЫН).

64) Татар теленә өйрәткәндә барлыкка килә торган грамматик кыенлыклар һ. аларны бетерү юллары.

Грамматика –тел белеменең бер тармагы, ул сүзләр төзелешен,үзгәрешен, сүзтезмә һәм җөмләләрнең төрләре турында мәгълүмат бирә.

Грамматикага өйрәткәндә материалны 3 этапкага бүлеп өйрәтәләр.

1)Таныштыру этабы. Монда яңа күренеш аңлатыла.

2)Ныгыту этабы. Кагыйдәләрне гамәлдә куллана белүләренә ирешү.

3)Сөйләмдә куллана белүләренә ирешү.

4)Диалоглар тулы һ.кыска була. Кыска булганда хәбәр төшеп калырга мөмкин.

Әзерлек күнегүләр.

1) Имитацион күнегү -күп кабат-у, тыңлау. М., китапханә янында төзелмәсен үзләштерәбез.

-кайда очрашабыз?

-китапханә янында?

-китапханә янындамы?

-әйе,китапханә янында.

2) Трансфармацион күнегү.

1)үрнәк буенча җөмләне кыскартыгыз

2)җөмләдәге ия һ. хәбәрне күплек санда куеп языгыз.

3)аналитик рәвеш җ-не синтетик рәвеш җ-не әйләндерегез.

4)монологик сөйләмне диалогик сөйләмгә әйләндерегез.

3) Репродуктив күнегү.

Укучылар кирәкле формада кулланырга тиешле сүзне үзләре сайлыйлар

-Сез иртәгә кая барасыз?

Мин бүген кая барам?

-Кунакка

-Юк,кунакка түгел.

-Концертка

-Юк концертка түгел, театрга.

4) Ситуатив күнегүләр (ниндә дә булса вакыйгага карап җөмлә төзү.)

5) Уен күнегүләре (Татарстан турында кем күбрәк белә.)