ЕК 161-бабы. Еңбек шарты тарапының залал (зиян) келтіргені үшін материалдық жауапкершілігі басталатын жағдайлар

1. Еңбек шарты тарапының еңбек шартының басқа тарапына өзі келтірген залал (зиян) үшін материалдық жауапкершілігі, егер осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге заңдарында өзгеше көзделмесе, құқыққа қарсы кінәлі мінез-құлық (әрекет немесе әрекетсіздік) нәтижесінде келтірілген залал (зиян) үшін

және құқыққа қарсы кінәлі мінез-құлық пен келтірілген залал (зиян) арасындағы себепті байланыс үшін басталады.

2. Жұмыс беруші қызметкер алдында:

1) қызметкерді өз жұмыс орнында еңбек ету мүмкіндігінен заңсыз айыру арқылы келтірілген залал үшін;

2) қызметкердің мүлкіне келтірілген залал үшін;

3) қызметкердің өміріне және (немесе) денсаулығына келтірілген зиян үшін материалдық жауаптылықта болады.

3. Қызметкер жұмыс берушінің алдында:

1) жұмыс берушінің мүлкін жоғалту немесе бүлдіру арқылы келтірілген залал үшін;

2) қызметкердің әрекеті (әрекетсіздігі) нәтижесінде туындаған залал үшін материалдық жауаптылықта болады.

4. Қызметкер мен жұмыс беруші ұжымдық шартта, еңбек шартында белгіленген басқа жағдайларда өзара материалдық жауаптылықта болады.

Жұмыс беруші жұмыскерге жасалған шығындарымен (емделуі) байланысты қосымша шығындарды өтеп береді, егер ол зейнетақымен және сақтандыру төлемдерімен бірге болмаса.

Қылмыстық жауапкершілік сотпен анықталады.Әртүрліқылмыстық жауапкершілік түрлері ҚР қылмыстық кодексінің баптарында қарастырылған.

ҚР қылмыстық кодексі еңбек қорғау бойынша нормативті құқықтық актілері мен заң шығарушылық актілерді бұзған кезіндегі жұмыс берушілер мен лауазымды тұлғалардың жауапкершілік формалары мен түрлері бекітеді, сонымен бірге еңбек қорғау бойынша ұжымдық келісімшарттар мен келісімдерінде бекітілген міндеттерін орындамаған жағдайда немесе мемлекеттік бақылау мен қадағалау ұйымдарына және жалпы бақылау ұйымдарының жұмысына кедергі жасағанда немесе жұмыскерлердің жауапкершілік түрлері мен формаларын бұзған жағдайда жауапқа тартылады.

Өндірістердің, мекемелердің, ұйымдардың жауапты азаматтары ҚР Еңбек кодексінің ұйымдық-құқықтық формасын бұзған жағдайда қылмыстық жауапкершілікке тартылады.