ISBN 966-538-174-1 161 page

âî, íà ïèñüì³, ÷îðíå íà á³ë³ì ïîêàæóòü öþ çàáîðîíó. Õàé æå ÿ, íà ìèëèé Á³ã, ìàþ ÷èì ïåðåä ëþäüìè ó ñåë³ îïðàâäàòèñü. „Òàéí³ çà-

áîðîíè“! Õ³! Ùî ìåíå îáõîäÿòü ÿê³ñü òàéí³, ÷îðòçíà-êèì ðå-

äà´îâàí³, îá³æíèêè? ×è çëå ÿ êàæó?

ͳ, òàòî äîáðå êàæå é Äàðêà ÿñíî ðîçó쳺 íå ò³ëüêè éîãî, àëå

³ ö³ëó ñèòóàö³þ, â ÿê³é â³í îïèíèâñÿ. Íàñàìïåðåä òëî: ïåðøèé, ìî-

ëîäèé ùå ïîñ³â íîâèé óðÿä òà éîãî „âäÿ÷íîñòè“ äëÿ íàñåëåííÿ çà ïåðåìîæí³ âèáîðè. Íà òîìó ñâ³æîìó òë³ íîâà (ìàéìî íàä³þ, ùî óñï³øíà) ìåòîäà áîðîòüáè ç ³ððåäåíòîþ1. Ñòàðà, â äîäàòêó íåîðè-

´³íàëüíà, ìåòîäà ç ìàñîâèì ïåðåíîøóâàííÿì óñ³õ äåðæàâíèõ óðÿ-

äîâö³â-íåðóìóí³â äî ðå´àòó, ïîêàçàëàñü äîñèòü íåïðàêòè÷íà: ç îä-

íî¿ ñòîðîíè ç÷èíÿâñÿ äîâêîëà ñïðàâè íåáàæàíèé ãàëàñ ³ ðîçãîëîñ, ç äðóãî¿ – ïî÷èíàâ âèòâîðþâàòèñÿ íåçäîðîâèé, ìîæíà ñêàçàòè, íàâ³òü øê³äëèâèé êóëüò „ìó÷åíèê³â“ ³ „ãåðî¿â“. Íîâà ìåòîäà áàãà-

òî ñïîê³éí³øà, êîëè õòî õî÷å, íàâ³òü êóëüòóðí³øà. Òàêîãî, íàïðè-

êëàä, íàðîäíîãî ó÷èòåëÿ Ìèêîëó Ïîïîâè÷à ëèøàþòü íà ïîñàä³

1 ³ððåäåíòà – â³ä ³òàë. irredento – íåâèçâîëåíèé. ²äåòüñÿ ïðî áîðîòü-

áó áóêîâèíö³â çà ñàìîñò³éí³ñòü ³ ñîáîðí³ñòü Óêðà¿íè. (²ðåäåíòèçì – ïî-

ë³òè÷íèé ³ ãðîìàäÿíñüêèé ðóõ íàïðèê³íö³ XIX – ïî÷àòêó XX ñò. çà ïðè-

ºäíàííÿ äî ²òà볿 ïðèêîðäîííèõ îáëàñòåé Àâñòðî-Óãîðùèíè ç ³òàë³éñüêèì íàñåëåííÿì).

â éîãî ð³äí³ì ñåë³. ³í çà´àçäîâóºòüñÿ, çàâîäèòü ðîäèíó, îäíå ñëî-

âî, æèâå. Áà, ùî á³ëüøå: éîìó äîçâîëÿþòü íàâ³òü ïåðåâåñòè â ò³ì ñâî¿ì ð³äí³ì ñåë³ øê³ëüíèé ïëåá³ñöèò (õî÷ ó÷èòåëÿì âñÿêà ïðîòè-

äåðæàâíà ä³ÿëüí³ñòü ï³ä âèñîêîþ êàðîþ ñòðîãî çàáîðîíåíà!). Ùå

äàë³: Ìèêîë³ Ïîïîâè÷åâ³ äàþòü íàãîäó çàãðàòè ðîëþ ãåðîÿ. Äîá-

ðîäóøíèé Ìèêîëà Ïîïîâè÷ ö³ëîþ äóøåþ â³ääàºòüñÿ ò³é ðîë³: çà-

áîëî÷åíèé, ç³ ñòèñíóòèì øëóíêîì, ïîæîâêëèé ³ç ïåðåâòîìè, â³ä ñà-

ìîãî ïîëóäíÿ äî ï³âíî÷³ õîäèòü â³ä õàòè äî õàòè é à´³òóº çà øê³ëü-

íèé ïëåá³ñöèò. ijÿ ïîñë³äîâíî ïîñòóïຠâïåðåä: Ìèêîëà Ïîïîâè÷

„âèãðຓ ïëåá³ñöèò. Ùå íå ê³íåöü: Ìèêîëà Ïîïîâè÷ „âèãðຓ ö³ëó Âåðåí÷àíêó. Ñåëî äîáðå çíຠ(çàñëóãà Ìèêîëè Ïîïîâè÷à!), ùî äåñü òàì, ó ñàì³ì Áóõàðåñò³, º òàêèé çàêîí, ÿêèé äîçâîëÿº â íà-

ðîäíèõ øêîëàõ íàâ÷àòè ð³äíî¿ ìîâè ä³òåé, ÿêùî, ð³÷ î÷åâèäíà, çà-

ÿâëÿþòüñÿ çà òèì ¿õ áàòüêè.

Áàòüêè ä³òåé çàÿâèëèñü çà ð³äíîþ ìîâîþ â øêîë³, ÿê îäèí ìóæ, çàêîí – çà íèìè, ó÷èòåëü – „ñâ³é“, îòæå? Òåïåð ïðèõîäèòü ê³íöå-

âèé åôåêò: ó÷èòåëü Ïîïîâè÷, ÿêèé áóêâàëüíî ðîçïèíàâñÿ çà òèì øê³ëüíèì ïëåá³ñöèòîì, îäíîãî äíÿ „äîáðîâ³ëüíî“ íå ñõî÷å ñêîðèñ-

òàòè ç ïðàâà, ÿêå éîìó ïðèñëóãîâóº, çíåõòóº çàêîí ³ ïåðåñòàíå â÷è-

òè ä³òåé ïî-óêðà¿íñüêè.

Äîñèòü! Äîñèòü!

Äàðö³ ïðèõîäèòü íà äóìêó îäíî îïîâ³äàííÿ Êîíàí Äîéëà, äå

ÿêèéñü çëî÷èíåöü òàê ïàðàë³çîâóâàâ ñâî¿ æåðòâè, ùî ïðîêîëþâàâ ¿ì òîíåñåíüêîþ, ðîçïå÷åíîþ ãîëêîþ îäèí íåðâ ó ìîçêó. Ïðîòå ò³ ëþ-

äè æèëè, ïðèéìàëè ïîæèâó, ðóõàëèñü, ñïàëè. Ðîçëàääÿ òîãî îäíî-

ãî íåðâó íå âèêëèêóâàëî ìàéæå í³ÿêèõ çì³í â ¿õ îðãàí³çì³, ò³ëüêè ñïðè÷èíÿëî ö³ëêîâèòèé ïàðàë³÷ ¿õ äóõîâîãî ïðîöåñó. Ç ëþäåé âîíè ñòàâàëè âå´åòàòèâíèìè æèâèíàìè, ùîñü ïîñåðåäíº ì³æ ëþäñüêèì ³ òâàðèííèì ñâ³òîì.

– ß ðîçóì³þ âàñ äóæå äîáðå, ïàíå â÷èòåëþ, àëå… ÿ òàêè ââà-

æàâ çà ñâ³é îáîâ’ÿçîê…

– Äóæå äÿêóþ âàì, ïàíå íà÷àëüíèêó…

– … ïîïåðåäèòè âàñ, ùî öå ò³ëüêè ïðèãðèâ äî òîãî, ùî âàñ ÷å-

êຠâ³ä íèõ. Âè ìàºòå ðîäèíó é òîìó…

– Åò, – ÿêîñü ðîçäðàçíåíî ïåðåáèâ éîìó òàòî, – „ðîäèíà“! Òà ïåâíî… àëå º îäíî „àëå“, ïàíå Ãðóøêà. Íå ìîæíà æ êîæíî¿

ëþäñüêî¿ ï³äëîòè îïðàâäóâàòè „ðîäèíîþ“, áî òîä³ é òà ðîäèíà, äî 432

ÿêî¿ ìè ïðè êîæí³é íàãîä³ â³äêëèêàºìîñÿ, ñòàíå ñàìà äæåðåëîì ëþäñüêîãî óï³äëåííÿ. ×è çëå ÿ êàæó? Õàé ìåí³ ñëóæáîâî, íà ïèñüì³, ïîêàæóòü òó çàáîðîíó, òîä³ ÿ ñêîðþñü, áî ãîëîâîþ ìóðó ùå

í³õòî íå ïðîáèâ, ³ ÿ éîãî ñâîºþ îäíîþ íå ïðîá’þ, àëå… îñì³øèòè ñåáå ïåðåä ñåëîì íå äàì. Íå äàì ³ ê³íåöü!

Á³äíèé òàòî, ÿê â³í ðîçïà÷ëèâî áîðîíèòüñÿ ïðîòè ãîëêè! Ãåðî¿

Êîíàí Äîéëà ñêàæåí³ëè íà ¿¿ âèä, ïðîòå ãîëêó â ìîçîê òåæ ä³ñòà-

âàëè, áî ò³ (öå æ òàêå ïðîñòå), ùî ãîòîâèëè ¿ì ¿¿, áóëè ñèëüí³ø³

â³ä ñâî¿õ æåðòâ.

Òàê… òàê… â öüîìó äîì³ íå òàê-òî ñïîê³éíî ³ áåçïå÷íî, ÿê Äàðö³ ïåðåä ÷àñèíêîþ ùå çäàâàëîñü. Îò ïåðø³ õìàðè ñòÿãàþòüñÿ

âæå íàä éîãî äàõîì. Ìîæå, „ç âåëèêî¿ õìàðè ìàëèé äîù“ âèéòè, àëå é ìîæå çíÿòèñü òàêà ãðîìîâèöÿ, ùî ìîæå ãîð³ êîðåíåì æèòòÿ

ïåðåâåðíóòè. ×è âèäåðæèòü ¿¿ îöÿ ôîðòåöÿ ç ãëèíè? À ÿêáè òàê ïðèéøëî äî êàòàñòðîôè, òîä³ ùî? ×è äîñèòü äóõîâî çàãàðòîâàí³ íà íå¿ òèõ äâîº äîáðîäóøíèõ, íà¿âíî-÷åñíèõ ëþäåé? ×è íå ìຠâîíà,

¿õ äèòèíà, ùî â öüîìó â³äíîøåíí³ ìóñèòü óâàæàòè ñåáå çà „ñòàð-

øó“ â³ä íèõ, ïðîñòî îáîâ’ÿçêó îñâ³äîìèòè ¿õ?

ϳäñì³õíóëàñü íà òàêó äóìêó: ìàáóòü, ä³òÿì òàê ñàìî íåçðó÷íî îñâ³äîìëÿòè áàòüê³â, ÿê í³ÿêîâî òèì áàòüêàì ðîáèòè öå ó â³äíî-

øåíí³ äî ä³òåé.

Ç êóõí³ â³äõèëèëèñü îáåðåæíî, í³áè ïðè ãð³õîâíèõ çàëüîòàõ, äâåð³, à ç íèõ âèãëÿíóëà ìàìèíà ãîëîâà ïî øèþ:

– ×è ì³é ñï’þøîê óæå âñòàâ?

Ìàìèí ïóñòîòëèâèé, ëåãêèé òîí ãîëîñó çàòðèâîæèâ Äàðêó: òà ìàìà í³÷îã³ñüêî ùå íå çíຠïðî õóðòîâèíó, ùî ñòÿãàºòüñÿ íàä ãî-

ëîâàìè ¿õ âñ³õ. Äèâíå, ùî íàâ³òü í³÷îãî íå ïåðåäáà÷àº. Íàïåâíî, í³, áî ãîëîñ ñàìèö³, ñâ³äîìî¿ òîãî, ùî ¿¿ ìàëèì ùîñü çàãðîæóº, ìàº

çîâñ³ì ³íàêøó áàðâó.

Äî ê³ìíàòè æó÷êîì âëåò³ëà Ñëàâî÷êà (ìóñ³ëè ¿¿ íå ïóñêàòè, ÿê Äàðêà ñïàëà) ³, ñëèíÿ÷è Äàðö³ âóõî, ïî÷àëà øåïîò³òè ñêîáîòëèâî:

– Ñòåôêî âæå äðóãèé ðàç ïðèéøîâ, à òè ñïèø òà é ñïèø…