Полезное:
Как сделать разговор полезным и приятным
Как сделать объемную звезду своими руками
Как сделать то, что делать не хочется?
Как сделать погремушку
Как сделать так чтобы женщины сами знакомились с вами
Как сделать идею коммерческой
Как сделать хорошую растяжку ног?
Как сделать наш разум здоровым?
Как сделать, чтобы люди обманывали меньше
Вопрос 4. Как сделать так, чтобы вас уважали и ценили?
Как сделать лучше себе и другим людям
Как сделать свидание интересным?
Категории:
АрхитектураАстрономияБиологияГеографияГеологияИнформатикаИскусствоИсторияКулинарияКультураМаркетингМатематикаМедицинаМенеджментОхрана трудаПравоПроизводствоПсихологияРелигияСоциологияСпортТехникаФизикаФилософияХимияЭкологияЭкономикаЭлектроника
Кесте №3
Радиация мөлшерін орташа азайту коэффициенті – Каз
| Паналардың аталуы және тасымалдау құралдары немесе АҚ (халық) құрамаларының орналасу (әрекетету) шарттары | Каз |
| Аумақта ашық орналасу. | |
| Қорғаныс құрылыстары | |
| Залалданғанашықокоптарменжарықтар | |
| Залалданған аумақтағы ашық немесе дезактивацияланған окоптар | |
| Жабылған жарықтар | |
| Радиацияға қарсы паналар (ПРУ) | 100 аса |
| Жалпы паналар | 1000 аса |
| Тасымалдау құралдары | |
| Автомобильдер мен автобустар | |
| Теміржол платформалары | 1,5 |
| Жабылған вагондар | |
| Жолаушылар вагондары (локомотивтер) | |
| Өндірістік және әкімшілік ғимараттары | |
| Өндірістік бір қабатты ғимараттар (цехтар) | |
| Өндірістік және әкімшілік үш қабатты ғимараттар | |
| Тастан қаланған тұрғын үйлер | |
| Бір қабатты | |
| Үйдің асты | |
| Екі қабатты | |
| Үйдің асты | |
| Үш қабатты | |
| Үйдің асты | |
| Бес қабатты | |
| Үйдің асты | |
| Ағаштан жасалған тұрғын үйлер | |
| Бір қабатты | |
| Үйдің асты | |
| Екі қабатты | |
| Үйдің асты | |
| Құраманың орналасу ауданы | |
| 12-24 сағ ішінде жабдықталған аудан | |
| 24 сағаттан аса | |
| Орташа халық үшін | |
| Қаладағы | |
| Ауылдағы |
Есеп 2
Жұмысшылардың және қызметкерлердің зақымданған аймақта болған кезде оларды қайтадан оқытпау мақсатында сол уақытта сәулеленудің дәрежесін анықтау керек.
Берілгені:
Объектіде жарылыс болған соң 1 сағаттан кейін радиация деңгейі Р= 300 Р\сағ.
Объекті жұмысшылары мен қызметкерлерінің ашық жерлерде және өндірістік бөлмелерде 1 сағат болу кезіндегі (Тсағ) қабылдайтын (Д) радиация мөлшерін анықтау керек, егер сәулелену ядролық жарылыстан 3 сағат өткеннен кейін (Тбаст) басталғаны белгілі болса. Тапсырманы орындауға аранлған бастапқы мәліметтер №20 кестеде берілген.
Шешімі:
№4 кесте бойынша сәулеленудің Тбаст = 3 сағ, және сол ауданда болу уақыты – 4 сағат ашық жердегі радиация 100Р\сағ даңгейі болған кездегі Дсәуле табамыз, ол 62,4 тең.
Ескертуге қатысты мына қатынасты анықтаймыз:
Р\100=300\100=3
Ашық жерде (Кәлс=1, №6 кестеден), мынадай сәулелену мөлшерін алады
Д=62,4 *3=187,2 Р
Өндіріс бөлмелерінде (Кәлс=7), мынадай сәулелену мөлшерін алады
Д =187,2/2 =26,1 Р.
Кесте №4
| Жарылысбасталған уақыттанбастап радиациялықсәуле-ленууақыты, сағ. | Болу уақыты | ||||||
| 0,5 | 1,0 | 2,0 | 3,0 | 4,0 | 5,0 | 6,0 | |
| 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 4,0 5,0 6,0 | 74,5 39,9 25,8 19,0 14,9 12,2 8,3 6,8 5,5 | 64,8 44,8 34,0 28,0 22,4 16,4 13,0 10,6 | 98,8 72,8 66,4 46,0 38,8 29,4 23,6 19,4 | 91,0 72,8 61,6 51,8 40,2 32,4 27,0 | 106,4 85,3 72,5 62,4 49,2 40,0 33,8 | 96,4 82,8 71.2 56,6 46,8 39,8 | 90,4 77,8 63,4 52,8 45,0 |
Ескерту: Сәулелену мөлшерін есептеу барысында басқа радиациялар деңгейін анықтау үшін радиация деңгейін кестеден тауып, Р\100 қатынасына көбейтеміз, Р-жарылыстан 1 сағаттан кейінгі радиайия деңгейі.
Есеп 3
Берілгені:
Жұмыстар ядролық жарылыстан 3 сағат өткеннен кейін басталып, сол уақытта радиация деңгейі Р=100 Р\сағ құраған болса, жұмысшылардың уланған ауданда болу уақытының шегі қандай болмақ? Оларға Дбер мөһлшерін 30Р белгіленген. Жұмыстар 1 қабатты тастан жасалынған ғимаратта жүргізілді. (Кәлс =10, №6 кестеден). Тапсырманы орындауға арналған бастапқы мәліметтер №22 кестеде көрсетілген.
Шешімі:
Қатынасты есептейміз:
Дбер*Кәлс\Ркір
Дбер * Кәлс\Ркір =30*10/100=3
№5 кестеден тік бағана қиылысындағы қатынастан шыққан 3 сағат, көлбеу бағанадан 3 сағат өткен уақыттан жұмыс істеуге берілетін уақытты анықтаймыз, ол радиациялық зақымданған аймақ (РЗА) 6 сағатқа тең.
Кесте №5
Радиациялық заттармен зақымданған жерде болу үшін шектелген уақыт (сағ/мин).
| Минуттар | Сағаттар | ||||
| 0,2 | 0,25 | 0,2 | 0,15 | 0,15 | 0,15 | 0,15 |
| 0,3 | 0,45 | 0,3 | 0,25 | 0,20 | 0,20 | 0,20 |
| 0,4 | 1,45 | 0,4 | 0„35 | 0,30 | 0,25 | 0,25 |
| 0,5 | 3,45 | 1,0 | 0,45 | 0,40 | 0,35 | 0,35 |
| 0,6 | 8 күн | 1,25 | 1,00 | 0,45 | 0,45 | 0,45 |
| 0,7 | 2,0 | 1,15 | 1,10 | 0,50 | 0,50 | |
| 0,8 | 2,55 | 1,45 | 1,30 | 1,00 | 1,00 | |
| 0,9 | 4,00 | 2,00 | 1,40 | 1,10 | 1,10 | |
| 1,0 | 6,00 | 2,45 | 2,00 | 1,20 | 1,20 | |
| 1,2 | 15,00 | 4,0 | 3,10 | 2,00 | 2,00 | |
| 2,0 | 30,0 | 4,00 | 4,00 | 3,10 | ||
| 2,5 | 5күн | 31,0 | 6,30 | 4,30 | ||
| 3,0 | 6,00 |
6. Әдебиет:
1. Говоров Е.И., Степанов А.Т. Общие основы охраны труда.- Алматы.: РИК по УМЛ, 2003 – 113 б.
2. Охрана труда и техника безопасности в практической деятельности субъектов Республики Казахстан / Сост. В.И. Скала. – Алматы.: «LEM», 2002. – 276 б.
3. Алексеев С.В.,Усенко В.Р. Гигиена труда.- Москва Медицина,1988 – 576 б.
4. Защита населения и территорий в чрезвычайных ситуациях: Учебное пособие / В.П. Журавлев и др. Изд-во АСВ/ 1999 586 б.
5. Белов С.В., Ильницкая А.В., Козяков А.Ф., Морозова Л.Л. Безопасность жизнедеятельности. Москва: Высшая школа, 1999 – 478 б.
6. Гражданская оборона. Под. ред. Е. Шубина. М., «Просвещение», 1991 – 154 б.
7. Катастрофы и аварии. В. Кудряшов. Минск: «Литература», 1996. I-Vт.
7. Бақылау
Тесттер
4. Қандай аспап радиация деңгейін өлшегіш болып табылады?
А) ДП-5В
В) ДП-22
С) ДП-24
Д) ӘХБА
Е) ДПК-50А
8. Химиялық барлау бақылауының дизометриялық аспаптары:
А) ВПХР, УГ-2
В) ДП-5, ДП-24, ДП-22, ИД-1, ИД-11
С) ГП-7, ГП-5, ГП-5м, ГП-4у
Д) ПДФ-2Д, ПДФ-2Ш
Е) ИП-4М, ИП-4мк, ИП-5, ИП-46
5. Қандай аспаптар гамма-сәулеленудің жеке-дара мөлшерін өлшеу үшін арналған:
А) ДП-22, ДП-24
В) ДП-5В
С) ДП-3Б
Д) ӘХБА
Е) ДХБА
2. ДП-5В... анықтайды.
А) түрлі заттардың радиоактивтілігі кезінде
В) радиациялық бақылау мен хабарлау
С) химиялық заттарды
Д) сәулелену дозасын
Е) уландырғыш заттарды
3. ДП-22... анықтайды.
А) сәулелену дозасын
В) түрлі заттардың радиоактивтілігі кезінде
В) радиациялық бақылау мен хабарлау
С) химиялық заттарды
Д) уландырғыш заттарды
1.ИД-1... анықтайды.
А) сіңірілген дозаны
В) радиайия мөлшерін
С) радиациялық бақылау мен хабарлау
Д) химиялық заттарды
Е) уландырғыш заттарды
6. Қандай аспаптар иондағыш сәулеленуді анықтау үшін қолданылады?
А) Дизометр, радиометр
В) Потенциометр
С) Амперметр, вольтметр
Д) Конденсатор
Е) Стабилизатор
7. Дозиметрлік бақылау аспаптары:
А) ДП-5, ДП-24, ДП-22, ИД-1, ИД-11
В) Газдың ШРК-сын анықтайтын аспаптар
С) Газ иісін анықтайтын аспаптар
Д) УЗ ұшқыштығын анықтыйтын аспаптар
Е) УЗ тұнуын және ШРК-сын анықтайтын аспаптар
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ
Акушерия және гинекология курсымен АМСЖ кафедрасы
ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚҚА
АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ
№5 тақырып: Химиялық жағдайды бағалау. ХҚАЗ лақтырмасы бар авариялардың қауіптілігін бағалау әдістемесі.
Оқытылатын курс пен семестр: II курс және IV семестр
Мамандық: 5B11040 – Дәрігерлік емдеу ісі
Сағат саны: 2
2013ж.
Әдістемелік өңдеу акушерия және гинекология курсымен АМСЖ кафедра мәжілісінде талқыланды және бекітілді.
Хаттама № __ «__» _______ 2013 ж.
Акушерия және гинекология курсымен
АМСЖ кафедра меңгерушісі
м.ғ.к., доцент ________________________ Югай Н.В.
Өңдеген: оқытушы Турманова Ж.О.
1.Тақырып: Химиялык жағдайды бағалау. ХҚАЗ лақтырмасы бар авариялардың қауіптілігін бағалау әдістемесі.
2. Мақсаты:
-студенттерді ХҚАЗ-ның қысқа сипаттамасымен таныстыру;
-ХҚАЗ лақтырмасы бар авариялардың қауіптілігін бағалау әдістемесімен таныстыру;
- ТЖ зардаптарын жою бойынша іс-шараларға қатысу кезіндегі белсенді азаматтық позициясы мен білімге талпынысын арттыру.
3. Оқыту мақсаты:
- ХҚАЗ улану клиникалық белгісі мен әсер ету механизымын білу;
-химиялық қауіпті объектідегі апат кезінде химиялық жағдайды бағалау әдістемесін білу;
-интерактивті оқу технологияларын ендіру;
-топ және топтар арасындағы қарым-қатынасты дамыту.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Химиялық қауіпті апатты заттар (ХҚАЗ).
2. Химиялық қауіпті апатты заттары бар объекттердің бұзылуы (авария) кезінде химиялық жағдайды бағалау әдістемесі.
5. Білім берудің және оқытудың әдістері: ақпарат материалымен жұмыс істеу,пікір талас,бірін біру үйрету, топта жұмыс істеу, тесттік тапсырмаларды орындау.
1.Химиялық қауіпті апатты заттар (ХҚАЗ).
ХҚАЗулану клиникалық белгісі мен әсер ету механизмі туралы ақпаратты талқылау.
Ақпарат материалымен жұмыс істеу
Өнеркәсіпте, ауыл шаруашылығында және тұрмыста қолданатын химиялық заттардың ассортименті көбеюде. Олардың бірқатары улы, әрі зиянды болып келеді. Олар қоршаған ортаға шығарып тасталған немесе төгілген жағдайда адамзатқа, жануарларға жаппай зиян келтіріп, ауаны, суды, жер қыртысын, өсімдіктерді зақымдайды, ластайды. Оларды – химиялық қауіпті апатты заттар (ХҚАЗ) деп атайды. ХҚАЗ белгілі бір түрлері мұны өндіретін өнеркәсіптерде және оларды өнеркәсіп барысында қолданатын мекемелерде көп мөлшерде бар. Апат болған жағдайда тек сол объектідегі адамдарға ғана емес, сонымен қатар жақын маңда орналасқан елді-мекендердің тұрғындарына зиянын тигізуі мүмкін. Мұндай ірі улы заттардың мол қоры –химия өнеркәсібінде, целлюлоза – қағаз өндіру өнеркәсібінде, қорғасын, мұнай өңдеу өнеркәсібінде, қара және түрлі түсті металлургияда, минералды тыңайтқыш өндіру өнеркәсібінде бар.
Уланудың клиникалық белгісі және әсер ету механизмы ХҚАЗ келесі түрлерге бөлінеді:
•тұншықтырғыш әсері бар уландырғыш заттар (хлор, фосген, дифосген, хлорпикрин, күкірт хлориды, фтор және оның қосылыстары және т.б.);
•жалпы әсер ететін уландырғыш заттар (көміртегі тотығы, цианидтер, анилин, гидразин және т.б.);
•жалпы уландырғыш және тұншықтырғыш әсері бар заттар (күкірттісутегі, күкірт диоксиды, азот қышқылы, азот оксидтері және т.б.);
•нервтік-жүйкелік уландырғыш заттар (фосфорорганикалық қосылыстар);
•нейротропты және тұншықтырғыш әсері бар заттар (аммиак);
•метаболикалық улар (диоксин, күкірт тотығы, метилбромид, дихлорэтан, төрт хлорды көміртегі).
ХҚАЗ тыныс алу жолы, көздің кілегей қабаты, асқазан-ішек жолы (ластанған асты және суды қолданғанда), тері жабыны (киіммен қорғанған немесе қорғанбаған), ашык жарақаттар арқылы организмге өтеді.
Қарапайым жағдайда ХҚАЗ газтәрізді немесе сұйық күйде болады. Газтәрізді сығылып өндірісте, қолданғанда, сақтағанда және тасымалданғанда сұйық күйде болады және оның көлемі азаяды. Апат кезінде ХҚАЗ шығарылады, аймаққа жұқтырады. Желдің бағытына қарай тереңдігі 10 км аймақты ХҚАЗ бұлтты жұқтырады, жергілікті жердегі адамдарда зардап шегеді.
Масштабына қарай апат: жеке, объектілі, жергілікті, аумақты және глобалды болып бөлінеді.
ХҚАЗ токсикалық сипатының мінездемесі мынадай түсініктерден тұрады:
-зиянды заттар концентрация шамасының мөлшері (КШМ);
-токсикалық өлшемі.
КШМ – концентрациясының әсері, адамға бірнеше күн ешқандай патологиялық өзгерістер мен ауруларды шақырмайды, қазіргі заманғы әдістер диагностикасында байқалмайды. Ол 8-сағаттық жұмыс күніне жатады және қауіпті апат жағдайында қолданбайды, төтенше оқиғада уақыттың әсері ХҚАЗтым шектеулі.
Токсикалық тиімді анықтайтын заттардың санын токсикалық өлшем дейміз.
Тақырыптан кейінгі тапсырма (ашық пікірталас):
1. ХҚАЗ айтыңыз, интоксикациялық клиниканың белгілеріне және механизм қимылына, қандай химиялық заттар кіретіне қарай топқа бөлу?
2. Мына мағыналарды қалай түсінесіз:
-зиянды заттар концентрация шамасының мөлшері (КШМ);
-токсикалық өлшемі.
Бірін-бірі үйрету
ХҚАЗ туралы мәлімет жазылған карточкаларды әрбір студентке тарату керек. Студенттерге өз карточкаларындағы мәліметтерді оқып-саралау үшін уақыт беру. Оқып болғаннан кейін студент аудиторияда журіп, өз карточкасында жазылған мәліметпен алдына кездескен әрбір студентпен бөлісуі керек. Жаттығу әрбір студент өзінің әр топтасымен мәлімет алмасып болмағанша жалғасады.
Тапсырманың мақсаты өзіндегі мәліметпен басқа студентпен бөлісіп, одан басқа бір мәлімет алу. Жаттығу аяқталғаннан кейін оқушылардан басқа студенттерден не білгенін сұрау.
Өткізу ережесі:
1.Алған мәліметті тыңдап есте сақтау керек.
2.Алған мәліметті студенттерге жеткізукерек.
3.Бір мезгілде бір адамға ғана алған мәліметті жеткізуге және бір адамнан ғана алуға болады.
4.Сөйлеп тұған адамды бөлуге болмайды.
5.Регламентті қатаң сақтау.
2.Химиялық қауіпті объектідегі апат кезінде химиялық жағдайды бағалау әдістемесі.
Қазақстан Республикасы төтенше жағдайлар министрінің №427, 08.12.2010 ж. бұйрығы бойынша химиялық қауіпті объектідегі және көліктегі авария кезінде химиялық жағдайды болжау және бағалау әдістемесін оқып білу.
6. Әдебиет:
1.«Химиялық қауіпті объектідегі және көліктегі авария кезінде химиялық жағдайды болжау және бағалау әдістемесі», ҚР ТЖ министрінің № 427, 08.12.2010ж. бұйрығы.
2.Гражданская оборона. Учебник под редакцией Шубина Е. П., Москва. 1997.
3.Белов С. В. Безопасность жизнедеятельности. Высшая школа, Москва. 1999.
4.Демиденко Г. П. и др. Справочник. Защита объектов народного хозяйства от оружия массового поражения. Киев. Высшая школа. 1989.
5.Дудин П. Г. и др. Безопасность жизнедеятельности. Таганрог. ТРТУ. 1993.
6.Рагимов Р. Р. и др. Безопасность жизнедеятельности. Ростов - на - Дону. РГУ. 2001.
7. Бақылау: Тесттік тапсырмаларды орындау:
1. Метеожағдайдың уланған ауаның таралуына қолайлы болуы:
А)инверсия кезінде, жел жылдамдығы секундына 1 метр.
В)изотермия кезінде, жел жылдамдығы секундына 0,5 метрден аз.
С)конвекция кезінде, жел жылдамдығы секундына 3 метр.
D)инверсия кезінде, жел жылдамдығы секундына 4 метр.
E)изотермия кезінде, жел жылдамдығы секундына 5 метр.
2. Инверсия дегеніміз …
А) төменгі ауа температурасы жоғары қабаттағы температурасынан төмен болған кездегі ауаның жерге жақын қабатының жағдайы (атмосфераның тұрақты жағдайы).
B)төменгі ауа температурасы жоғары қабаттағы температурамен бірдей болған кездегі ауаның жерге жақын қабатының жағдайы (атмосфераның бейтарап жағдайы).
C)төменгі ауа температурасы жоғары қабаттағы температурасынан жоғары болған кездегі ауаның жерге жақын қабатының жағдайы (атмосфераның тұрақсыз жағдайы).
D)ауаның вертикальді жылжуы бір деңгейден екінші деңгейге ауысуы.
E)ауаның тұрақты болуы.
3. Изотермия дегеніміз …
A)төменгі ауа температурасы жоғары қабаттағы температурамен бірдей болған кездегі ауаның жерге жақын қабатының жағдайы (атмосфераның бейтарап жағдайы).
B)төменгі ауа температурасы жоғары қабаттағы температурасынан жоғары болған кездегі ауаның жерге жақын қабатының жағдайы (атмосфераның тұрақсыз жағдайы).
C)ауаның вертикальді жылжуы бір деңгейден екінші деңгейге ауысуы.
D)ауаның тұрақты болуы.
E)төменгі ауа температурасы жоғары қабаттағы температурасынан төмен болған кездегі ауаның жерге жақын қабатының жағдайы (атмосфераның тұрақты жағдайы).
4. Конвекция дегеніміз …
А)төменгі ауа температурасы жоғары қабаттағы температурасынан жоғары болған кездегі ауаның жерге жақын қабатының жағдайы (атмосфераның тұрақсыз жағдайы).
B)ауаның вертикальді жылжуы бір деңгейден екінші деңгейге ауысуы.
C)ауаның тұрақты болуы.
D) төменгі ауа температурасы жоғары қабаттағы температурасынан төмен болған кездегі ауаның жерге жақын қабатының жағдайы (атмосфераның тұрақты жағдайы).
E)төменгі ауа температурасы жоғары қабаттағы температурамен бірдей болған кездегі ауаның жерге жақын қабатының жағдайы (атмосфераның бейтарап жағдайы).
5. Жел жылдамдығы болжау бойынша < 0,5 м/с боған кезде ХҚАЗ зақымдану аймағы.... түріне ие.
А) 
=3600, шеңбер
B) =1800, жартылай шеңбер
C) =450, сектор
D) =900, сектор
E) =1000, сектор
6. Жел жылдамдығы болжау бойынша 0,6-дан 1 м/с дейін боған кезде ХҚАЗ зақымдану аймағы.... түріне ие.
А) =1800, жартылай шеңбер
B) =450, сектор
C) =900, сектор
D) =1000, сектор
E) =3600, шеңбер
7. Жел жылдамдығы болжау бойынша 1,1-дан 2 м/с дейін боған кезде ХҚАЗ зақымдану аймағы.... түріне ие.
А) =900, сектор
B) =1000, сектор
C) =3600, шеңбер
D) =1800, жартылай шеңбер
E) =450, сектор
8. Жел жылдамдығы болжау бойынша 2 м/с жоғары боған кезде ХҚАЗ зақымдану аймағы.... түріне ие.
А) =450, сектор
B) =900, сектор
C) =1000, сектор
D) =3600, шеңбер
E) =1800, жартылай шеңбер
9.Зақымдану аймағының тереңдігі ХҚАЗ-мен бөгеттірілген сыймдылықта... азайту керек.
А) 1,5 рет
B) 5 рет
C) 0,5 рет
D) 1,6 рет
E) 1,8 рет
10. Химиялық зақымдану аймағының (ХЗА) ені... болып келеді.
А) ХЗАтереңдігі инверсия кезінде 3%, конвекциякезінде 80%, изотермия кезінде 15%
B) ХЗА тереңдігі инверсия кезінде 5%, конвекция кезінде 70%, изотермия кезінде 10%
C) ХЗАтереңдігі инверсия кезінде15%, конвекциякезінде 80%, изотермия кезінде3%
D) ХЗАтереңдігі инверсия кезінде7%, конвекциякезінде 90%, изотермия кезінде2%
E) ХЗА тереңдігі инверсия кезінде 10%, конвекция кезінде 50%, изотермия кезінде 35%
11.Жүйкелі-паралитикалық уландырғыш заттарға... жатады.
А) зарин, зоман, VX - газдар
B) хлорциан.
C) иприт, люизит
D) фосген, дифосген
E) BZ, LSD
12. Жалпы уландырғыш әсері бар уландырғыш заттарға... жатады.
А) синиль қышқылы, хлорциан
B) зарин, зоман, VX - газдар
C) иприт, люизит
D) фосген, дифосген
E) BZ, LSD
13.Терілі-іріңді уландырғыш заттарға... жатады.
А) иприт, люизит
B) зарин, зоман, VX - газдар
C) хлорциан.
D) фосген, дифосген
E) BZ, LSD
14. Тұншықтырғыш уландырғыш заттарға... жатады.
А) фосген, дифосген
B) синиль қышқылы, хлорциан
C) зарин, зоман, VX - газдар
D) иприт, люизит
E) BZ, LSD
15.... химиялық барлау аспаптар қатарына жатады.
А) ӘХБА
B) ДП-24
C) ДП-5
D) ИД-1
E) ДП-ЗБ
16.... күштi әсер ететiн улағыш заттарға жатады.
А) Аммиак
B) Азот
C) Көмір қышқыл газ
D) Мыс
E) Кадмий
17.... күштi әсер ететiн улағыш заттарға жатады.
А) Хлор
B) Азот
C) Көмір қышқыл газ
D) Сутегі
E) Радон
18.Улағыш заттар аныктау үшін... қолданады.
А)ӘХБА,газоанализаторларын
B)дозиметр,радиометр
C) амперметр, метромер
D) потенциометр
E) стабилизатор
19....улыметалдарғажатады.
А) Сынап
B) Мырыш
C) Темір
D) Қорғасын
E) Марганец
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ
Акушерия және гинекология курсымен АМСЖ кафедрасы
ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚҚА
АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ
№6 тақырып: ХҚАЗ лақтырмасы бар авариялардың қауіптілігін тәжірибе түрінде бағалау
Оқытылатын курс пен семестр: II курс және IV семестр
Мамандық: 5B11040 – Дәрігерлік емдеу ісі
Сағат саны: 2
2013ж.
Әдістемелік өңдеу акушерия және гинекология курсымен АМСЖ кафедра мәжілісінде талқыланды және бекітілді.
Хаттама № __ «__» _______ 2013 ж.
Акушерия және гинекология курсымен
АМСЖ кафедра меңгерушісі
м.ғ.к., доцент ________________________ Югай Н.В.
Өңдеген: оқытушы Турманова Ж.О.
1.Тақырып: ХҚАЗ лақтырмасы бар авариялардың қауіптілігін тәжірибе түрінде бағалау
2. Мақсаты:
-студенттерді ХҚАЗ лақтырмасы бар авариялардың қауіптілігін практика түрінде бағалауын үйрету;
- студенттерді ТЖ зардаптарын жою бойынша іс-шараларға қатысу кезіндегі белсенді азаматтық позициясы мен білімге талпынысын арттыру.
3.Оқыту мақсаты:
-ХҚАЗ лақтырмасы бар авариялардың қауіптілігін бағалауды білу;
-химиялық жаралану ошағының графикалық кескінін білу;
-есептеу нәтижесін талдауды білу;
-оқу жағдайынын бағдарлау және тиімді шешімді табу;
-интерактивті оқу технологияларын ендіру;
-топ және топтар арасындағы қарым-қатынасты дамыту.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
+ХҚАЗ бар объекттердің бұзылуы (апаты) кезінде химиялық жағдайды бағалау.
5. Білім берудің және оқытудың әдістері: топта жұмыс істеу, жағдайға байланысты тапсырманы шешу.
6. Әдебиет:
1.«Химиялық қауіпті объектідегі және көліктегі авария кезінде химиялық жағдайды болжау және бағалау әдістемесі», ҚР ТЖ министрінің № 427, 08.12.2010ж. бұйрығы.
2.Гражданская оборона. Учебник под редакцией Шубина Е. П., Москва. 1997.
3.Белов С. В. Безопасность жизнедеятельности. Высшая школа, Москва. 1999.
4.Демиденко Г. П. и др. Справочник. Защита объектов народного хозяйства от оружия массового поражения. Киев. Высшая школа. 1989.
5.Дудин П. Г. и др. Безопасность жизнедеятельности. Таганрог. ТРТУ. 1993.
6.Рагимов Р. Р. и др. Безопасность жизнедеятельности. Ростов - на - Дону. РГУ. 2001.
7. Бақылау:
ХҚАЗ лақтырмасымен болған авариялардың қауіптілігін бағалау, химиялық зақымдану ошағын графикалық түрде сызу.
Тапсырма: Авария нәтижесінде бөгеттелген (бөгеті жоқ) сыйымдылықтан хлор тогілді. Ашық алаң. Жел елді-мекен аймағына қарай бағытталған. Аварияның елді-мекен ауданы үшін қауіптілігін бағалау. Есептеуге бастапқы мәліметтерді «Тапсырмалар нусқасы» кестесінен алынады.
Тапсырманы орындау тәртібі:
1. Кесте бойынша хлордың буымен зақымдалу тереңдігін және зақымдалған ауа бұлтының келу уақытын анықтау.
2. Химиялық зақымдалу ошағын графикалық түрде сызу.
3. Тұрғындарды қорғау әрекеттерін анықтау.
Тапсырмалар нұсқасы:
| Вари ант | Төгілген хлордың мөлшері, т | Тәулік мезгілі, метеожағдай | Ыдыстың (цистернаның) бөгеті | Тұрғын үйлерге дейінгі ара-қашықтық, шақырым |
| Таңертең,, ауа-райы ашық, жел жылдамдығы – 2 м/с | бөгеттірілген | |||
| Түн,, ауа-райы ашық, жел жылдамдығы – 3 м/с | бөгеті жоқ | |||
| Түн,, ауа-райы жартылай ашық, жел жылдамдығы – 4 м/с | бөгеттірілген | |||
| Түн,, ауа-райы ашық, жел жылдамдығы – 1 м/с | бөгеті жоқ | |||
| Таңертең,, ауа-райы ашық, жел жылдамдығы – 1 м/с | бөгеті жоқ | |||
| Күн,, ауа-райы ашық, жел жылдамдығы – 2 м/с | бөгеттірілген | |||
| Таңертең,, ауа-райы ашық, қарлы, жел жылдамдығы – 1 м/с | бөгеттірілген | |||
| Таңертең,, ауа-райы ашық, қарлы, жел жылдамдығы – 1 м/с | бөгеттірілген | |||
| Кеш,, ауа-райы бұлыңғыр, жел жылдамдығы – 1 м/с | бөгеті жоқ | |||
| Күн,, ауа-райы ашық, жел жылдамдығы – 2 м/с | бөгеттірілген | |||
| Кеш,, ауа-райы ашық, жел жылдамдығы – 1 м/с | бөгеті жоқ | |||
| Таңертең,, ауа-райы ашық, жел жылдамдығы – 2 м/с | бөгеті жоқ | |||
| Түн,, ауа-райы жартылай ашық, жел жылдамдығы – 3 м/с | бөгеттірілген | |||
| Кеш,, ауа-райы бұлыңғыр, жел жылдамдығы – 4 м/с | бөгеті жоқ | |||
| Кеш,, ауа-райы жартылай ашық, жел жылдамдығы – 3 м/с | бөгеттірілген | |||
| Кеш,, ауа-райы ашық, жел жылдамдығы – 1 м/с | бөгеті жоқ | |||
| Күн,, ауа-райы ашық, жел жылдамдығы – 3 м/с | бөгеттірілген | |||
| Таңертең,, ауа-райы ашық, жел жылдамдығы – 1 м/с | бөгеті жоқ | |||
| Күн,, ауа-райы ашық, жел жылдамдығы – 2 м/с | бөгеттірілген | |||
| Түн,, ауа-райы бұлыңғыр, жел жылдамдығы – 4 м/с | бөгеттірілген | |||
| Күндіз, ауа-райы ашық, жел жылдамдығы – 2 м/с | бөгеті жоқ | |||
| Түн, ауа-райы ашық, жел жылдамдығы – 2 м/с | бөгеті жоқ | |||
| Кеш,, ауа-райы бұлыңғыр, жел жылдамдығы – 4 м/с | бөгеттірілген | |||
| Кеш,, ауа-райы бұлыңғыр, жел жылдамдығы – 4 м/с | бөгеті жоқ | |||
| Таңертең,, ауа-райы ашық, қарлы, жел жылдамдығы – 1 м/с | бөгеттірілген | |||
| Таңертең,, ауа-райы ашық, қарлы, жел жылдамдығы – 1 м/с | бөгеті жоқ | |||
| Күндіз, ауа-райы ашық, жел жылдамдығы – 4 м/с | бөгеттірілген | |||
| Түн,, ауа-райы бұлыңғыр, жел жылдамдығы – 3 м/с | бөгеттірілген | |||
| Таңертең,, ауа-райы ашық, жел жылдамдығы – 1 м/с | бөгеті жоқ | |||
| Таңертең,, ауа-райы ашық, жел жылдамдығы – 3 м/с | бөгеттірілген |
Есептеудің қорытындысы:
1.Жұмыстың атауы.
2.Жұмыстың мақсаты.
3.Тапсырма.
4.Керекті есептеу.
5.Зақымдану аймағын графикалық түрінде көрсету және есептеу нәтижесінің анализі.
6.Жұмыстыңқорытындысы.
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ
Акушерия және гинекология курсымен АМСЖ кафедрасы
ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚҚА
АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ
№ 7 тақырып: «Өрт жағдайын бағалау»
Оқытылатын курс пен семестр: II курс және IV семестр
Мамандық: 5B11040 – Дәрігерлік емдеу ісі
Сағат саны: 2
2013ж.
Әдістемелік өңдеу акушерия және гинекология курсымен АМСЖ кафедра мәжілісінде талқыланды және бекітілді.
Хаттама № __ «__» _______ 2013 ж.
Акушерия және гинекология курсымен
АМСЖ кафедра меңгерушісі
м.ғ.к., доцент ________________________ Югай Н.В.
Өңдеген: оқытушы Сырманова З.К.
1. Тақырыбы: Өрт жағдайын бағалау.
2. Мақсаты:
-студенттерді елді – мекендегі және өнеркәсіптік объектідегі өрт жағдайын бағалаумен таныстыру;
-студенттерді АҚ ұйымдастыру және ТЖ шараларына қатысу кезіндегі азаматтық позиция мен ұмтылысқа тәрбиелеу.
3.Оқыту мақсаты:
-елді – мекендегі өрттің таралу мүмкіндігін және оның болу ұзақтығын бағалауды білуді;
-қауіптілік төнген жағдайда төтенше жағдай кезіндегі әрекет ету тәртібі;
-оқытудың интерактивті технологияларын енгізуді;
-топта және топтар арасында арақатынасын дамыту.
4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:
-елді – мекендегі және өнеркәсіптік объектідегі өрт;
-өрт жағдайын бағалау.
5. Білім берудің және оқытудың әдістері: ақпаратпен жұмыс, топта жұмыс істеу, жағдайға байланысты тапсырманы орындау.
Ақпаратпен жұмыс
Елді – мекендегі және өнеркәсіптік объектідегі өрт
Елді – мекендердегі өрт жағдайы құрылыс ошағының сипаттамасымен, ғимараттар мен имараттардың отқа төзімділігімен, объектінің өрт қауіптілігі санатына сүйене отырып анықталады.
Ғимараттар мен имараттардың отқа төзімділік дәрежесі өрт кезіндегі жоғары температуралардың әсер етуі кезіндегі олардың негізгі конструкцияларының тұрақтылығына байланысты.
Ғимараттар үшін отқа төзімділіктің бес дәрежесі тіркелген:
Ι дәреже – 2 сағаттан кем емес құлайтын элементтердің отқа төзімділік шегі (ҚЭОТШ);
ΙΙ дәреже – 1,5 сағаттан кем емес ҚЭОТШ;
ΙΙΙ дәреже – 45 минуттан кем емес ҚЭОТШ;
ΙV дәреже – 15 минуттан кем емес ҚЭОТШ;
V дәреже – ҚЭОТШбақыланбайды.
Өрт кезінде газ және электр желілерінің, соққы толқынының ΔРф = (30…40) кПа артық қысым шебіндегі Ι және ΙΙΙ дәрежелі отқа төзімді ғимараттардың және ΔРф = (20…30) кПа – ΙV және V дәрежелі отқа төзімді ғимараттардың зақымдалуы кезінде жарылыс болуы мүмкін.
Объектідегі өрт қауіптілік санаты өнеркәсіпте (1-кесте) қолданылатын (сақталатын, тасымалданатын, өңделетін және т.б.) заттар мен материалдардың жану, өрт – жарылыс қауіптілік сипатына сүйене бекітіледі.
1кесте
Өрт және өрт – жарылыс қауіптілігі бойынша қоймалардың сипаты
| Қойма санаты | Қоймадағы бар (қолданылатын) заттар мен материалдардың сипаты |
| А өрт жарылыс қауіпті | Жанғыш газдар, 28°С температурадан кем емес температурада жарылатын тез тұтанатын сұйықтықтардың үлкен мөлшерінен қоймадағы жарылыстың артық қысымы 5 кПа асуы нәтижесінде жарылыс қауіпті бу-ауа-газ қоспалары түзіледі. Сумен, ауадағы оттегімен немесе бір-бірімен әрекеттесуі кезінде жарылуы және жануы мүмкін заттар мен материалдардың көптігінен қоймадағы жарылыстың артық қысымы 5кПа асады. |
| Б өрт жарылыс қауіпті | Жанғыш шаңдар немесе талшықтар, 28°С температурадан көп температурада жарылатын тез тұтанатын сұйықтықтар, жанғыш сұйықтықтардың көп мөлшерде болуынан қоймадағы жарылыстың артық қысымы 5 кПа жоғары болуы нәтижесінде жарылыс қауіпті шаң-ауалы немесе бу-ауалы қоспалары түзіледі. |
| В1–В4 өрт қауіпті | Жанатын және қиын жанатын сұйықтықтар, жанатын қатты және қиын жанатын заттар мен материалдар (соның ішінде шаңдар мен талшықтар), олар сақталатын немесе қолданылатын қоймалар А және Б санатына жатпайтын болған жағдайда ғана сумен, ауадағы оттегімен немесе бір-бірімен әрекеттесуі кезінде тек қана жанады. |
| Г | Жанбайтын заттар мен материалдар ыстық, қыздырылған немесе балқытылған кезде, оларды өңдеу кезінде жылу, ұшқын немесе жалын шығатын; жанғыш газдар, сұйықтар және қатты заттарды отын немесе жанармай ретінде пайдаға асыру кезіндегі заттар. |
| Д | Мұздай жағдайдағы жанбайтын заттар |
Объектінің А және Б қоймаларындағы өрттер технологиялық жүйелер бұзылғанда және соққы толқынының ΔРф = (5…30) кПа артық қысым шебіндегі жарылыстар кезінде өрттер болуы мүмкін.
Объектінің құрылыс ошағының тығыздығы П, % келесі формула бойынша анықталады:
(1)
мұндағы Sғ – ғимараттардың алатын ауданы м2; Sр – объектінің алатын ауданы.
Құрылыс ошағының тығыздығы П, %, мен өрттің таралу мүмкіндігін Р, % байланыстыратын номограмма суретте көрсетілген.
Құрылыс ошағының тығыздығы П бойынша өрттің таралу мүмкіндігін Р анықтауға арналған номограмма
Өрттердің жану ұзақтығы, сағ,
(2)
мұндағы m – жанатын заттың массасы, кг; Sоб – объектінің ауданы, м2; Vжану – жапапй жану жылдамдығы, кг/(м2·с), 2-кесте бойынша анықталады.
2 кесте
Материалдар мен заттардың жылу-техникалық сипаттамасы
| Заттар, материалдар | Жаппай жану жылдамдығы V жану, кг/(м2·с) | Жану жылулығы Q, кДж/кг | Өрт жалынының тығыздығы qсоб, кВт/м2 |
| ацетон | 0,047 | 28 400 | |
| бензол | 0,08 | 30 500 | |
| бензин | 0,05 | 44 000 | 1780…2200 |
| керосин | 0,05 | 43 000 | |
| мазут | 0,013 | 40 000 | |
| нефть | 0,02 | 43 700 | |
| древесина | 0,015 | 19 000 | |
| пиломатериалы | 0,017 | 14 000 |
Өрттің таралу жылдамдығы топографиялық және климаттық жағдайларға, желдің жылдамдығы мен ауа ылғалдылығына байланысты болады.
Шамамен ағаш құрылысты елді – мекендеріндегі өрттің таралу жылдамдығы желдің таралу жылдамдығы wж = (3…4) м/с болғанда Vөрт = 150…300 м/сағ, осы кезде өрт дамуының уақыты τөрт = 0,5 сағ. Тасты ғимаратты елді-мекендерде дәл сол жел жылдамдығы кезінде өрт жылдамдығы Vөрт = 60…120 м/сағ.
Мысалы: Ауданы SА = 75 км2 құрайтын елді-мекенде ағашты ғимараттар арасында Sөрт = 10 000 м2 (жанатын материалдың массасы 2500 т) ауданда өрт ошағы орын алды. Елді -мекеннің құрылыс ошағының ауданы Sқ = 30 км2.
Елді-мекендегі өрттің таралу мүмкіндігін және оның болу ұзақтығын бағалау.
Шешімі
1. Елді-мекеннің құрылыс ошағының тығыздығын 1-формула бойынша анықтаймыз:
2. Суреттің номограммасы бойынша өрттің таралу мүмкіндігін табамыз:
3. Vжану = 0,015 кг/(м2 · с) кезіндегі өрттің ұзақтығының ықтималдылығын 2-формула бойынша есептейміз:
сағ
6. Әдебиет:
1. МЧС РК Республиканские курсы ЧС и ГО. Информационно – методический сборник материалов по ЧС и ГО. Выпуск №4 (44), 2010г.
2. МЧС РК Республиканские курсы ЧС и ГО. Информационно – методический сборник материалов по ЧС и ГО. Выпуск №2 (46), 2011г.
3. МЧС РК Республиканский учебно-методический центр Гражданской защиты. Информационно – методические материалы в области гражданской защиты. Выпуск №1 (49), 2012г.
7. Бақылау:
Елді-мекендегі өрттің таралу мүмкіндігін және оның болу ұзақтығын бағалау.
Тапсырма: Ауданы SА құрайтын елді-мекенде ағашты ғимараттар арасында Sөрт (жанатын материалдың массасы..... т) ауданда өрт ошағы орын алды. Елді - мекеннің құрылыс ошағының ауданы Sқ.
3 кесте
Бастапқы мәліметтер нұсқалары
| № р/с | SА, км2 | Sөрт, м2 | Sқ, км2 | Жанатын материалдың массасы, т |
| 10 500 | ||||
| 10 000 | ||||
| 12 000 | ||||
| 14 000 | ||||
| 15 000 | ||||
| 10 500 | ||||
| 10 000 | ||||
| 12 000 | ||||
| 14 000 | ||||
| 15 000 | ||||
| 10 600 | ||||
| 12 000 | ||||
| 14 000 | ||||
| 15 000 | ||||
| 12 000 | ||||
| 13 000 | ||||
| 13 000 | ||||
| 12 000 |
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ
Акушерия және гинекология курсымен АМСЖ кафедрасы
ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚҚА
АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ
№ 8 тақырып: «Инженерлік жағдайды бағалау»
Оқытылатын курс пен семестр: II курс және IV семестр
Мамандық: 5B11040 – Дәрігерлік емдеу ісі
Сағат саны: 2
2013ж.
Әдістемелік өңдеу акушерия және гинекология курсымен АМСЖ кафедра мәжілісінде талқыланды және бекітілді.
Хаттама № __ «__» _______ 2013 ж.
Акушерия және гинекология курсымен
АМСЖ кафедра меңгерушісі
м.ғ.к., доцент ________________________ Югай Н.В.
Өңдеген: оқытушы Сырманова З.К.
1. Тақырыбы: Инженерлік жағдайды бағалау.
2. Мақсаты:
-қорғаныс ғимараттарының сенімді коэффициентін анықтауды үйрену;
-студенттерді АҚ ұйымдастыру және ТЖ шараларына қатысу кезіндегі азаматтық позиция мен ұмтылысқа тәрбиелеу.
3. Оқыту мақсаты:
-есептеу әдістемесімен таныстыру;
-панаханадағы радияцияның төмендету коэффициентіне қажетті кестелер мен формулаларды қолдана отырып табу;
-оқытудың интерактивті технологияларын енгізуді;
-топта және топтар арасында арақатынасын дамыту.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
-панахананың радиациялық зақымдалу кезіндегі радиацияның төмендету коэффициентін табу.
5. Білім берудің және оқытудың әдістері: ақпаратпен жұмыс, топта жұмыс істеу, жағдайға байланысты тапсырманы орындау.
Ақпаратпен жұмыс
Қорғаныс ғимараттарының радиациясын төмендету коэффициентін анықтау үшін бастапқы мәліметтер қажет:
ü панахананың конструкцияларының (қабаттарының) қалыңдығы мен материал түрі:
ü әр қолданылған материалдың радиациясын жартылай төмендету қабаттарының мәні (1 кесте);
ü АҚ ҚҒ негізгі бөлмелерінің геометриялық өлшемдері, кіру конструкциясы;
ü есік ойықтарының өлшемдері, олардың бар болуы және кіре беріс есіктерінің көп болуы.
АҚ қондырмасыз тереңдетілген ҚҒ үшін төмендету коэффициенті келесі формуламен анықталады:
(1)
мұндағы Кбөг – бөгетпен радиацияны төмендету коэффициенті.
(2)
(3)
Мұндағы j формуладағы:
Вn – материалды жартылай төмендету қабатының қалыңдығы, см;
Хn – бөгеттеуге арналған материал қабатының қалыңдығы, см;
n= 1, 2, 3 – бөгеттеу материал қабаттарының саны.
1 кесте
Әртүрлі материалдар үшін жартылай төмендету қабаттарының қалыңдығы
| Материалдар | Материал тығыздығы г/см3 | Жартылай төмендету қабатының қалыңдығы, см | ||
| өткізгіш радиациядан | РЗ-дан | нейтрондардан | ||
| Су | 23,1 | 2,7 | ||
| Ағаш | 0,7 | 18,5 | 9,7 | |
| Топырақ, кірпіш | 1,6 | 14,4 | 8,1 | 11,6 |
| Шыны | 1,4 | 16,5 | 9,3 | 6,3 |
| Бетон | 2,3 | 5,7 | ||
| Болат, қола | 7,8 | 1,7 | 11,5 | |
| Қорғасын | 11,3 | 1,2 | ||
| Мұз | 0,9 | 14,5 | ||
| Полиэтилен | 2,7 | 15-21,3 | 2,7 | |
| Биологиялық мата | 15-23 | |||
| Нығыздалған саз | 2,1 | 6,3 | 8,3 |
2 кесте
Бөлменің тереңдігі мен енін ескеретін коэффициент
| Негізгі бөлменің тереңдігі, м | Негізгі бөлме еніндегі Кте мәні,м | |||||
| 0,06 | 0,16 | 0,24 | 0,33 | 0,38 | 0,5 | |
| 0,04 | 0,09 | 0,19 | 0,27 | 0,32 | 0,47 | |
| 0,02 | 0,03 | 0,09 | 0,16 | 0,2 | 0,34 |
3кесте
Кіру конструкциясын ескеретін коэффициент
| 2м биіктік кезіндегі кіру ойықтарының ені, м | Негізгі бөлменің кіре берісінен геометриялық қашықтық ортасына дейінге Кте, м | ||||
| 1,5 | |||||
| 0,1 | 0,045 | 0,015 | 0,007 | 0,004 | |
| 0,17 | 0,08 | 0,03 | 0,015 | 0,005 | |
| 0,22 | 0,12 | 0,045 | 0,018 | 0,007 |
Кб кіре беріс галереясындағы бөгеттердің болуына байланысты:
-бөгетсіз Кб =1,0;
-бөгетпен Кб = 0,2.
Кте – бөлменің тереңдігі мен енін ескеретін коэффициент 2-кесте бойынша анықталады.
Ккк – кіру конструкциясын ескеретін коэффициент 3-кесте бойынша анықталады. Кіре берістер бірнеше болғанда олардың өсімі осындай барлық кіреберістер қосындысымен анықталады. Егер кіре берісте массасы 200 кг/см2 есік орнатылса, онда есік материалын жартылай төмендетуді ескере отырып 2 формула бойынша есептелетін Ккк жалпы мәнін осы есікті төмендету коэффициентіне бөлу қажет.
6. Әдебиет:
1. Экологическая безопасность/ А. С. Гринин, В. Н. Новиков, М., 2002.
2. Безопасность жизнедеятельности/ С. В. Белов, В. А. Девисилов, А. Ф. Козьяков и д.р.; Под общ. ред. С. В. Белова.-М.: Высшая школа, НМЦ СПО, 2000.-343с.
7. Бақылау:
Date: 2015-05-22; view: 1200; Нарушение авторских прав; Помощь в написании работы --> СЮДА... |