Аралық бақылауға арналған сұрақтар

Дифференциалды психологияның пәні мен зерттеу әдістері, оның негізгі міндеттері

Жеке дара айырмашылықтардың пайда болуы мен даралықтың қалыптасу факторлары.

Жануарлар мен адамдағы жеке дара айырмашылықтар дифференциалды психология мен физиологияның зерттеу пәні ретінде.

Жеке дара айырмашылықтардың пайда болуның негізгі факторлары: тұқым қуалаушылық пен орта, туа бітушілік және өмір сүру барысында қалыптасушылық.

Адамдағы табиғи және әлеуметтік факторлардың бірлігі: “ағза”, “жеке адам”, “даралық” ұғымдары және олардың ара қатынасы.

Дифференциалды психология мен физиология тұрғысынан қарастырғандағы даралық пен жеке адам құрылымы.

Жүйке жүйенің типологиялық қасиеттері даралықтың басты нейрофизиологиялық сипаттамалары ретінде.

И.П. Павловтың типологиялық концепциясы.

Жануарлар мен адамға ортақ жүйке жүйенің қасиеттері.

Жүйке жүйенің түрлері – қасиеттердің жиынтығы және жүріс-тұрыс бейнесі ретінде.

Гиппократ пен Павловтың типологияларының ортақтығы және айырмашылығы.

Арнайы адамға тән жүйке жүйесінің қасиеттері: “суретшілер”, “ойшылдар” және “орташа тип”.

Бас мидің симметриясы – ассиметриясын зерттеу.

Екі сигналды жүйелердің өзара әрекеттесуінің сипаттамалары.

Негізгі және арнайы адамдық жүйке жүйе қасиеттерінің ара қатынасы.

Б.М.Теплов — отандық дифференциалды психофизиология мектебінің негізін салушы.

Жүйке жүйе қасиеттері ұғымының дамуы, оларды зерттеудегі эксперименталды және өмірлік көрсеткіштердің салыстырмалы рөлі, жүйке жүйе қасиеттерін анықтауда «ырықты» және «ырықсыз» әдістемелердің және индикаторлардың құндылығы.

Адамға қатысты Павловтың типологиялық концепциясының дамуы.

Көрінуінің өмірлік құндылығы тұрғысынан жүйке жүйенің әр қасиетін қарама-қайшылықтардың диалектикалық бірлігі ретінде қарастыру (жүйке жүйенің әлсіздігі мен инерттілігі ұғымы).

Жүйке жүйенің жалпы және жеке қасиеттері ұғымын ендіру. Типологиялық теорияны қалыптастырудағы Б.М. Тепловтың сенсорлы психофизиология бойынша еңбектерінің маңыздылығы.

Жүйке жүйенің негізгі қасиеттері теориясына В.Д. Небылициннің қосқан үлесі.

Зерттеудің жаңа әдістері мен бағыттарын ендіру.

Жүйке жүйенің жалпы және жеке қасиеттері. Белсенділік пен эмоционалдылықтың табиғи алғы шарттарын зерттеу.

Жүйке жүйенің жаңа қасиеттерін (динамикалылығы, лабильділігі) ашу.

Б.М.Теплов, В.Д. Небылицын және В.М. Русаловтың жұмыстарындағы жүйке жүйенің жалпы және жеке қасиеттері ұғымдарының дамуы.

Парциалдылық ұғымы.

В.Д. Небылицин бойынша бас ми қыртысының функционалды бөлінуі.

Жүйке жүйенің жалпы және жеке қасиеттерінің функционалды-психологиялық айырмашылықтары.

Жүйке жүйе іс-әрекетінің ұйымдасу деңгейлері мәселесі.

В.М. Русалов бойынша функционалды жүйені мидің қамтамасыз етуінің үш деңгейі мен жүйке жүйе қасиеттерінің үш деңгейі.

Темперамент.

Темперамент туралы ілімнің дамуы.

Темперамент теориялары (гуморальдық, формальдық, энергетикалық, конституционалды, генетикалық).

И.П. Павлов және оның шәкірттерінің темперамент типтері туралы түсініктері.

В.С. Мерлин және Б.М. Теплов мектептеріндегі темпераментті зерттеу бағыттары. Темпераменттің құрылымы.

Темпермент компоненттерінің (жалпы белсенділік, моторика және эмоционалдылық) сипаттамасы.

Жүйке жүйе қасиеттері және темперамент. В.М. Русалов бойынша темперамент қасиеттері мен оның құрылымы.

Мінез. Мінезді зерттеу тарихы. Темперамент пен мінездің ара қатынасы. Мінез құрылымы.

Жеке адам бағыттылығы, сенімдер жүйесі, моральдық-еріктік қасиеттер. Мінез және жеке адам.

Мінездер типологиясы (П.Б. Ганнушкин). Ганнушкин-Кербиковтың психопатиялар критерийлері. А.Е. Личко, К. Леонгард бойынша мінез акцентуациялар типтері, Э. Фромм бойынша әлеуметтік мінездер типтері.

Қабілеттер. Анықтамалары. Б.М. Тепловтың қабілеттер теориясы.

Белсенділік пен өзіндік реттеу қабілеттердің біріктіруші параметрлері ретінде (Н.С. Лейтес).

Жалпы және арнайы (музыкалық, тілдік, математикалық, педагогикалық, әдеби, т.б.) қабілеттердің жіктелуі.

Олардың нышандары – жүйке жүйенің жалпы және арнайы адамдық қасиеттерінің біріктірілуі ретінде.

Қабілеттер мен ынтаның ара қатынасы, қызығушылықтар (мотивациямен байланысты) мен іс-әрекет өнімділігінің өзара байланысы.

Дарындылық. Данышпандылық. Дарындылықтың патологиялық теорияларын сыни талдау.

Қабілеттер мен дарындылық теориясына отандық психология мен психофизиологияның қосқан үлесі.

Адам конституциясы ұғымы

Адамның биологиялық ұйымдасуының деңгейлері мен иерархиясы.

Адамның жалпы және жеке конституциясы.

Тұқым қуалаушылық пен конституция.

Денелік конституция. Дене құрылысы типтерінің жіктелінуі.

Дене құрылысының екі- және үш-мүшелі жіктелінуі.

Э. Кречмердің зерттеулері.

Кречмер бойынша дене құрылыстың типтері.

Бет сүйектері мен бас сүйектерінің құрылысы ерекшеліктері.

Адамның дене құрылысы және оның темпераменті мен мінезінің ара қатынасы.

У. Шелдонның зерттеулері. Антропоскопиялық әдіс.

Шелдон бойынша дене құрылыстың алғашқы компоненттері.

Адам соматотипі ұғымы. Мінездің зерттеулері.

Адам конституциясы туралы қазіргі кездегі түсініктер. Дене құрылыс және жеке дара психологиялық ерекшеліктер арасындағы өзара байланыс.

Жыныстық диморфизм

Д.Мани бойынша жыныстық дифференциацияның кезеңдері.

Генетикалық, гормоналды, морфологиялық және азаматтық жыныс ұғымдары.

Мидің жыныстық дифференциациясы – “жыныстық орталық” ұғымы.

Жыныстық дифференциацияның принциптері.

Маскулинділік дамуының толықтауыштылығы принципі.

Жыныстық диморфизм және онтогенездегі психикалық дамудың ерекшеліктері.

А. Эрхард бойынша жыныстық айырмашылықтар.

Онтогенезде жыныстық дамудың орта факторларына тәуелділігі. Жанурлардың жынысын өзерту эксперименттері.

Жыныстық әлеуметтену.

Идентификация, жыныстық типизация және өзіндік категоризация теориясы. Құрдастармен қарым-қатынас жасаудың рөлі.

Интерсексуалды күйлер – психосексуалды бағдардың бұзылуы ретінде.

Жыныстар арасындағы психологиялық айырмашылықтар және олардың физиологиялық негіздері.

В.А. Геодакянның теориясы.

Еңбектің жыныстық бөлінуі әйел мен ер адам жүріс-тұрыс таптаурындарының әлеуметтік-тарихи факторы ретінде.

Маскулинділік-феминділік туралы дәстүрлі және қазіргі көзқарастар.