DQ Геркулес жұлдызын сипаттап түсіндіріңіз. Сипаттама беріңіз, жарқырау қисығын келтіріңіз

1934 жылы желтоқсанда Геркулес пен Лира шоқжұлдызының шекарасында өте жаңа жұлдыз жарқылы болды. Кенеттен пайда болатын жаңа жұлдыздар үшін жарқырау қисығының өрлемелі бұтағы бақыланбады. Жұлдызды аспанның ескі түсірілімін зерттегенде жарқыл болғанға дейін жұлдыз 15-жұлдыздық шамада болды, яғни оның жарықтылығы 14 жұлдыздық шамаға дейін өсті. Жаңа жұлдыз ақырын бәсең тынышталатын жұлдыз болып табылды. Жарқырау қисығының өзгерісі келтірілген суреттен көрінгендей басында баяу әлсіреп, содан соң тез әлсіреді. Жарқырауының түсуі 1935 жылдын мамыр айына дейін – жарықтылық 13^m жұлдыздық шамаға дейін түсті. Кенеттен қайтадын өсе бастады және 100 тәулік бойы өсті. Содан кейін біртіндеп қайта жарқылға дейінгі күйге кемиді (15^m). 1954жылы американ астрономы Уокер М. Ликс обсерваториясының ең қуатты телескопын қолданып (АҚШ, Калифорния), керемет жаңалық ашты. Ол DQ Геркулес жұлдызы- айналу периоды өте қысқа 0,1936 тәулік немесе 4^c,39^м тығыз-екілі жүйе екендігін тапты. Екі жұлдыз екендігі спектральдық бақылаулармен дәлелденді. Жұлдыздың спектрінде негізі сутегінің эмиссиялық сызықтары мен иондалған гелий көрінді. Жалпы центрлік массасының айналасында компоненттің орбита бойымен қозғалысы кезінде спектральдық сызықтардың периодты ығысады. Орбита бойымен қозғалыс жылдамдығы 300 км/с жетеді. Компонент массаларын бағалауға мүмкіндік болды массалар өте кіші Күн масасымен 0,12 мен 0,20. Сәулелік жылдамдықтарды ұқыпты зерттеу эмиссиондық сызықтар спутнигімен не серігімен емес газды сақинамен не дискімен шығарылатыны анықталды. Негізгі компонентасы қызыл, ал серігі (газды дискісімен) көгілдір. DQ Геркулес жұлдызында тұтылумен қатар амплитудасы 0^m,05, периоды 71 секунд жарқырауының регулярлы пулсациялары байқалады. Ескі фотографиялық түсірілімдерді зерттегенде DQ Геркулес жұлдызы жарқылға дейінгі күйіндегісі осы айналу периодымен тұтылмалы екелі жүйе екендігі бақыланды.

Date: 2015-07-27; view: 934; Нарушение авторских прав