Тромбоцит агрегациясын төмендететін дәрілер. 2 page

Rp.: Methyltestosteroni 0,005

D.t.d. № 20 in tab.

S. 1 түймедақтан күніне 2-3 рет.

#

Антиандрогенді дәрілер – Ципротерон (Андрокур т.б.), Финастерид (Проскар т.б.) - ерлердің жыныс қатынасы белсенділігі өте жоғары кезінде, әйелдердің андрогендік сезімталдығы жоғарыланғанда, балалардың жыныс гормондары ерте пайда болғанда қолданылады.

12.2.4. Анаболикалық стероиды дәрілер –Метандростенолон (Methandrostenolonum), Феноболин (Phenobolinum) және т.б. Олар қаңқа бұлшық еттің, ішкі мүшелердің, сүйек ұлпасының салмағын арттырады. Денеден азоттың, фосфордың, кальцийдің шығарылуы баяулайды. Бұлар белоктардың синтезін жақсартады, тамаққа деген тәбетті ашады, регенерация жақсарады.

Анаболиктердің қолданылуы: кахексия (арықтау), стероидты диабет, жүрек бүлшық етінің жансыздануы, миокард инфаркты, кардиосклероз, асқазан жарасы, миокардит, бүйректің созылмалы аурулары, миопатия, өкпенің созылмалы аурулары, остеопороз, сүйек сынғанда, жұқпалы аурулар, күйік ауруы және т.б аурулар.

Бұларды қолдануға болмайды: ерлердің жыныстық бездерінің қатерлі ісігінде, жүкті әйелдерге, бауыр және бүйрек ауруларында.

Жанама әсерлері де бар: кальций тұздарының сүйекте көбеюі, сүйек өсуінің тоқталуы, диспепсиялық әсерлер, ісінулер, сарғаю, бауырдың ұлғаюы, әйелдерде етеккір циклының бұзылуы, бұлшық еттердің өсуі.

Метандростенолон (Дианабол, Метандиенон және т.б.) химиялық құрылысы және биологиялық әсерімен салыстырғанда тестостеронға ұқсас. Андрогендік белсенділігі өте төмен, ал анаболикалық қасиеті жақсы байқалады. Сондықтан оны белокты анаболизимдік бұзылыста, яғни әртүрлі кахексия (жүдеудің асқынған түрі), астения (әлсіздік), әр түрлі індетті аурулардан кейінгі кездегі белоктық жетіспеушілігі, содан соң өте ауыр жарақаттан және күйіктен кейін қолданады. Түймедағы 0,001 және 0,005 г мөлшерімен пайданылады. Жанама және қатерлі әсерлері андрогендік дәрілерге ұқсас келеді.

Феноболин (Нандролон, Ретаболил және т.б.) белсенділігі күшті және өте ұзақ уақыт әсер ететін дәрі. Мысалы, бір рет қолдағанның өзінде әсері 7 күннен 15 күнге дейін созылады. Барлық қалған әсерлері метандростенолонға ұқсас келеді. 1% және 2,5% майлы ерітіндісі 1 мл-ден бұлшық етке егіледі.

Rp.: Sol.Phenobolini oleosae 2,5%-5 ml

D.t.d. № 10 in amp.

S. Бұлшық етке аптасына1 рет.

12.2. Дәрумендік дәрілер.

Құрамында коферменттер болуына байланысты олардың көбі зат алмасу жүрісіне қатысады. Көптеген дәрумендер денеде түзілмейді. Дәрумендердің көзі ас-тағамдары болып саналады. Адамның денесінде Д дәрумені ультракүлгін сәулелерінің әсерінен теріде де құрастырылады. Никотинамид триптофан, ал К дәрумені ток ішек микробтарынан пайда болады. Тағамдарда дәрумендердің аздығынан гиповитаминоз, кейде авитаминоз болуы мүмкін. Асқорыту жолдарындағы дәрумендер сіңірілуінің бұзылуынан да гиповитаминоз пайда болады. Жүкті әйелдерде тиреотоксикозда, дене қызуы көтерілгенде дәрумендердің қажеттілігі артады, сондықтан гиповитаминоз болуы мүмкін. Дәрумендердің аздығын толықтыру үшін жеміс-жидектер қолданылады. Дәрумендерді дәрі ретінде қабылдау ең қолайлы, ыңғайлы жол болып табылады.

Дәрумендік дәрілер екі топқа бөлінеді:

1. Суда еритін дәрумендік заттар: В₁ дәрумені - тиамин бромиді (Thiamini bromidum) және тиамин хлориді (Thiamini chloridum), В₂ дәрумені - рибофлавин (Riboflavinum), В₆ дәрумені - пиридоксин гидрохлориді (Piridoxini hydrochloridum), РР дәрумені – никотин қышқылы (Acidum nicotinicum) және никотинамид (Nicotinamidum), аскорбин қышқылы (Acidum ascorbinicum), рутин (Rutinum), В₅ дәрумені - кальций пантотенаты (Calcii pantothenas), В_с дәрумені - фоль қышқылы мен В₁₂ дәрумені – цианокобаламин және т.б.

2. Майда еритін дәрумендік заттар: дәрумен А - ретинола ацетат (Petinoli acetas), Д дәрумені - эргокальциферол (Ergocalciferolum), Е дәрумені - токоферол ацетаты (Tocopheroli аcetas), К дәрумені – викасол (Vicasolum).

12.2.1. Суда еритін дәрумендік заттар.

Тиамин бромиді (В1 дәрумені, тиамин хлориді, тиабене және т.б.) –кетоқышқылдардың, транскетолазалардың коферменті. Гиповитаминозда, әсіресе жүйке жүйесі қатты зақымданады. Гипо- және авитаминоз, микроциркуляцияның бұзылуы, жүрек, бүйрек, бауыр ауруларына, асқазан және 12 елі ішек жараларына, метаболиттік ацидоз, аритмия, полиневрит, тиреотоксикоз, гипотрофия, операциядан кейінгі жағдайлар кезінде қолданылады. Аллергиялық реакция және анафилактикалық шок болуы мүмкін, сондықтан бұндай жағдайда қолдануға болмайды.

Тиамин бромиді түймедақ түрінде 0,00258, 0,00645 және 0,0129 г; ампуласы 3% және 6% ерітіндісі 1 мл-ден егуге арналған.

Rp.: Sol. Thiamini bromidi 3% - 1 ml

D.t.d. № 10 in amp.

S. Бұлшық етке күніне 1 реттен егуге.

Рибофлавин (В₂ дәрумені, рибофлавин мононуклеотиді және т.б.) – жетіспегенде ауыздың қыртысы, ерні, тілі, мұрын, құлақ терілері жараланып кетеді, көзден жас ағады, күн сәулесінен қорқады. Сондықтан бұл дәруменді гиповитаминозда, кератитте, конъюнктивитте, иритте және тері ауруларында қолданады. Ұнтақ және түймедақ түрінде 0,005 және 0,01 г күніне 2-3 реттен беріледі.

Пиридоксина гидрохлорид (В₆ дәрумені) – азоттық алмасуға қатысады. Гиповитаминоз, анемия, гипотрофия, ревамтизм, жүрек аурулары, гепатит, холецистит, қояншық, аллергиялық дерматоз кезінде қолданылады. Кейде аллергиялық реакция береді. Асқазанның жара ауруына байқап қолдану керек, өйткені қышқылдық ортаны көбейтіп жіберуі мүмкін. Ұнтақ және түймедағы 0,002, 0,005 және 0,01 г-нан күніне 3-4 реттен ішуге; ампуласы 1%, 2,5% және 5% ерітіндісі 1 және 2 мл күніне 1 реттен егіледі.

Rp.: Sol. Pyridoxini hydrochloride 5% - 1 ml

D.t.d. № 10 in amp.

S. Бұлшық етке егуге күніне 2 рет 1 мл-ден.

Никотин қышқылы (РР дәрумені, Эндурацин және т.б.; қоспа дәрілер – Никоверин, Никошпан және т.б.) және никотинамид – НАД пен НАДФ-тың құрамына қажет. Денеде никотин қышқылы трифтофаннан пайда болады. Ұзақ уақытқа тамырды кеңейтетін қызметі бар. Бұл негізі гипо- және авитиминоз, микроциркуляцияның бұзылуы, жүрек, бүйрек бауыр аурулары, асқазан және он екі елі ішек жаралары, ми тамырының тарылуы кезінде қолданылады. Егу жолмен берілген (1% ерітіндісі 1 мл көк тамыр арқылы) беттің жылдам қызаруы, бас ауыруы, бас айналу, коллапс және гипотензия пайда болуы мүмкін, бірақ біраздан кейін басылады. Түймедағы 0,05, 0,1 және 0,5 г күніне 2-3 реттен ішуге қолданылады. Аллергия кезінде қолданбаған жөн. Кері көрсеткіштері: асқазанның және он екі елі ішектің жарасы, бауыр қызметінің бұзылысы, подагра мен гиперурикемия.

Rp.: Sol. Acidi nicotinici 1% - 1 ml

D.t.d. № 10 in amp.

S. Бұлшық етке 1 мл-ден егуге күніне 2 рет.

Никотинамид – никотин қышқылына ұқсас 2,5 % - 1 мл ампула түрінде, бұлшық етке егіледі. Пеллагра ауруы, қышқылдығы төмен гастрит, созылмалы колит, гепатит, бауыр церрозы кезінде қолданылады. Жанама әсерлері никотин қышқылына ұқсас.

Аскорбин қышқылы (Аддитива С дәрумені, Упсавит С дәрумені, Витрум плюс С дәрумені, Цебион, Асвитол, Пливит С және т.б.) – денеде құрастырылады, негізгі зат алмасуға, мукополисахаридтердің, коллагеннің, тирозиннің синтездеріне қатысады. Бұл дәрумен жетіспеуі гиповитаминозға, авитаминозға (цинга) әкеледі. Жұқпалы аурулар, геморрагиялық диатез, қан кетулер, гипо- және авитаминоздар, улану, асқазанның жарақатты аурулары, цинга және Адиссон ауруы кезінде қолданады. Жанама әсерлері: ұйқы безі қызметінің тежелуі, глюкозурия және гликоген синтезінің тежелуі. Тромбофлебит және тромбоз кезінде қолдануға болмайды. Ұнтақ, драже және түймедақ түрінде мөлшері 0,05 және 0,1 г ішуге және ампуласы 5% және 10% ерітіндісі 1 және 2 мл-ден егуге арналған.

Rp.: Sol. Acidi ascorbinici 5% - ml

D.t.d. № 20 in amp.

S. Бұлшық етке күніне 2 реттен егуге.

Пантотем қышқылы (Калципан және т.б.) – А коферментінің синтезіне қатысады. Бронх демікпесі, басқа аллергиялық аурулар, ішек атониясы, рахит, токсикоз, атониялық ішектің жүрмеуі кезінде қолданады. Жанама әсерлері: ықылық, лоқсу, құсу, азотемия, аллергиялық өзгерістер. Гемофилия және атония кезінде қолданбайды. Бұл түймедақ түрінде 0,1 г; ампуласы 10% ерітіндісі 2 және 5 мл, сосын 20% ерітіндісі 2 мл егуге арналған.

Rp.: Sol. Calcii pantothenatis 20% - 2 ml

D.t.d. № 10 in amp.

S. Бұлшық етке егуге 2 рет 1 мл-ден.

Ретинол ацетаты (А дәрумені, Аксерофтол, Ретинол пальмитаты, Видестим және т.б.) және балық майы. Коротиндерден түзілген, тотығу – тотықсыздану үрдістеріне әсер етеді, белок, липид, мукополисахаридтердің түзілуіне қатысады. Бұлар А дәрумені жетіспеуі, тері аурулары, күйік, ісіктер және т.б. көптеген қабыну және жарақатты аурулардың алдын алу және емдеу үшін қолданылады.

Ретинол ацетаттық дәрілер әр түрде шығарылады: драже ретінде 3300 МЕ, түймедағы 33000 МЕ, майлы ерітіндісі ішуге 3,44% және 8,6% флаконда 10 мл және қаптамасы 0,2 г және егуге 25000 ден 100000 МЕ ампуласы және т.б. түрлері шығарылады.

Rp.: Sol. Retinoli asetatis oleosae 3,4% - 10 ml

D.S. 2-3 тамшыдан ішуге күніне 3-4 рет.

Эргокальциферол (Д₂ дәрумені, холекальциферол – Д₃ дәрумені) – негізінен кальций мен фосфор алмасуына әсер етеді. Алдын-ала нәресте мен жас балаларда рахиттің алдын алу үшін жүкті және бала емізіп жүрген әйелдерге, содан соң шала туған балаларға 1 жасқа дейін, кейде одан көп уақытқа тағайындалады, рахит және кальций алмасуы бұзылуы кезінде ем мақсатында қолданылады.

Эргокальциферол драже түрінде 500 МЕ; май ерітіндісі 500 және 1000 МЕ, 0,0625%, 0,125% және 0,5% (1 тамшыда 625, 1250 және 5000 МЕ); спирт ерітіндісі 0,5% (1 тамшыда 4000 МЕ).

Rp.: Sol. Ergocalciferoli oleosae 0,125% - 10 ml

D.S. 5 – 10 тамшыдан күніне 1 рет.

Токоферол (Е дәрумені - ацетат, Альфа-токоферол ацетат, Биовиталь Е дәрумені, Витрум Е дәрумені, Сант-Е-Гал, Токофер - 300, - 400, Словакофарма, Допельгерц Е дәрумені және т.б.) – көптеген тотығу үрдістеріне қатысады, антиоксиданттық әсер етеді, қанықпаған май қышқылдарының тотығуын тежейді.

Токоферол негізі бұлшық еттің дистрофиясында, дерматомиозитте, менструальдық циклдың бұзылысында, жұкті әйелдің іштастаудық жағдайында, ерлердің жыныс безінің бұзылған кезінде т.б. Бұның 5%, 10% және 30% май ерітіндісі флаконда тамшы ретінде және ампуласы егуге.

Rp.: Sol. Tocopheroli asetatis oleosae 30% - 20 ml

D.S. 10 тамшыдан ішуге күніне 2 рет.

#

Викасол (К дәрумені, Феноменадион, Менадион натрий бисульфаты, Канавит және т.б.) – бауырда протромбин мен проконвертиннің түзілуін жеделдетеді. Жүйелік қан кетуді тоқтатуға алдын ала (он сағаттай бұрын) қолдану керек және асқазан-ішек жарасы, гепатит, геморрой, өкпе туберкулезінде пайданылады. Феноменадион қаптамасы 0,1 мл - 10% май ерітіндісі (0,01); викасол түймедағы 0,015 г және ампуласы 1% - 1 мл.

Rp.: Sol. Vikasoli 1% - 1 ml

D.t.d. № 10 in amp.

S. Бұлшық етке 1 мл-ден егуге.

#

13.1. тарау. Қабынуға қарсы қолданылатын дәрілер.

Қабыну – денедегі эндо- және экзогенді зақымдаушылар әсеріне жауап түріндегі комплексті үрдістер.

Қабынуға қарсы қолданылатын дәрілерді химиялық құрамына қарай стероидты және стероидты емес деп екіге бөледі.

Стероидты қабынуға қарсы дәрілерге глюкокортикоидтар жатады. Олар простогландиннің түзілуіне кажетті арахидон қышқылын құрастыратын фосфолипаза А₂ басып тастайды (глюкокотикоидтарды қараңыз).

Стероидты емес қабынуға қарсы дәрілерге мына топтағы дәрілер жатады:

1/ Циклооксигеназа (ЦОГ)-1 және ЦОГ-2-ге тәуелсіз тежейтін – ацетилсалицил қышқылы (Acidum acetylsalicylicum), индометацин (Indometacin), диклофенак (Diclofenac-natrium), ибупрофен (Ibuprofen), напроксен (Naproxen), пироксикам (Piroxicamum) және т.б.

2/ ЦОГ-2-ге тиісті тежейтін – мелоксикам (Meloxicam), целекоксиб (Celecoxib) және т.б.

Стероидты емес қабынуға қарсы дәрілердің (мысалы, ацетилсалицил қышқылы) қабынуға қарсы, ауырсынуға қарсы және қызбаны түсіретін қасиеттері бар.

Қабынуға қарсы әсер ететін механизмі олардың циклді эндопероксидтердің түзілуіне қажет циклооксигеназа ферментін басып тастауымен байланысты. Мұның нәтижесінде простогландиндердің бөлінуі төмендеп, гиперемия, ісіну, ауырсыну басылады.

Ауырсынулық әсер етуі сезімтал ұштарға простогландиндердің әсер етуін тежеумен байланысты.

Қызбаны түсіру қасиеті простогландиндердің биосинтезін басып, олардың гипоталамустағы терморегуляция орталығына әсер етуін тежеуінде.

Бұлардың бәрі негізгі ревматизм және т.б. ревматоидық ауруларға қолданылады.

Ацетилсалицил қышқылы (аспирин, тромбо АСС, упсарин УПСА, аспирин-кардио және т.б. қоспалы дәрілер – цирамон, цитрапар, цитрапак, аскофен-Р, алка-зельтцер, алка-прим, томапирин және т.б.) – қабынуға қарсы, қызу және ауырсынуды басатын, антиагрегациялық әсерлері бар, ревматизмге қарсы және бас ауырғанда, мигреньге (сақина), невралгияға қарсы қолданылады.

Аспирин 0,1 г балаларға, 0,25 және 0,5 ересектерге арналған. Ішуге бергенде ересектерге 0,25-1 г-ға дейін, балаларға 0,1 ден 0,3 г-ға дейін күніне 3-4 реттен қолданылады.

Жанама әсерлері көбінесе асқазанның зақымдануымен көрінеді, тітіркендіргіш әсерінен кілегейлі қабатты қоздырып геморрагия, содан соң жара пайда болуына әкеледі.

Ацетилсалицил қышқылын қолдануға болмайтын кері көрсеткіштер: асқазан мен он екі елі ішектің жарасы, геморрагиялық диатез, жүрек жетіспеушілігі, бауыр және бүйрек қызметінің едәуір төмендеуі, тромбоцитопения, К дәруменінің жетіспеушілігі және жүкті әйелдер.

Индометацин (метиндол және т.б.; қоспа дәрісі - индовазин) қабынуға қарсы әсері күшті және ауырсынуды жақсы басады. Көбінесе ревматоидты артритте, периартритте, спондилитте, остеоартрозда, подаграда, тромбофлебитте және т.б. қабынулар кезінде қолданады.

Индометацин түймедақ түрінде 0,005, 0,01 және 0,025 г № 10, 30, 50; дражесі 0,025 г № 30; қаптамасы 0,025, 0,03 және 0,05 г № 20, 30, 50; тік ішек балауызы 0,05 және 0,1 г № 5, 10; ампуласы 3% ерітіндісі 2 мл; 1% және 10% гель сықпа ыдыста 50 және 100 г; 5% және 10% май сықпа ыдыста 30 және 40 г; 1% көздің суспензиясы 10 мл шығарылады.

Бұны ішу ретінде қолданғанда 0,025 г күніне 2-3 рет, содан соң мөлшерін көбейтеді - тәулігіне 0,1-0,15 г 3-4 рет тамақтанғаннан кейін сүтпен және антацидтік дәрілермен бірге қосып беріледі.

Индометецинді қолданғанда жанама әсерлері кездеседі: бас ауыру, бас айналу, ұйқы безінің тұсының ауырсынуы, іш қату, асқазанның жарасы, тыныс алудың нашарлауы, аритмия, уытты гепатит, дене ісінуі, қан қысымының көтерілуі, қан түзілуінің тежелуі. Сондықтан да асқазанның және он екі елі ішек жарасында, тағы басқа да ішек жараларында, демікпеде, тромбоцитопенияда, бүйрек жетіспеушілігінде қолдануға болмайды.

Rp.: Dragee Indometacini 0,025

D.t.d. № 30

S. 1 дражеден күніне 3 рет.

Диклофенак-натрий (алмирал, атрекс, атрозан, биоран, верал, вольтарен, дикло-Ф, диклобене, диклоберл, дикловит, диклоген, дикломакс, диклонак, диклонат, диклоран, диклофен, наклофен, неодал, ортофен, раптен, реводина, санфинак, фелоран, фламирил, юмеран және т.б.) – сірке қышқылының туындысы, негізі циклооксигеназаны тежейді, содан соң простагландиндер мен тромбоксанның түзілуі төмендейді.

Бұлардың қабынуға қарсы, қызуды басу және ауырсынуды тежеу әсерлері өте күшті, сондықтан негізі жедел ревматизм, ревматоидты артрит, невралгия, миалгия, подагра, конъюнктивит, катаракта және т.б. қабыну ауруларында қолданылады.

Диклофенак мөлшерлері: 0,015 және 0,025 түймедағы; 0,05 тік ішек балауызы; 2,5% ампуладағы ерітіндісі 3 мл; 2% майы 30 г сықпа ыдыста шығады. Ішуге ересектерге 0,025-0,05 г, балаларға 0,015 г-нан күніне 2-3 реттен.

Жанама әсерлері көбінесе асқазанның зақымдануы, аллергиялық дерматиттер, тыныс жолы және қан түзілісінің бұзылуы, қан қысымының жоғарылауы және т.б. өзгерістер.

Асқазан жараларында, демікпеде, жүкті әйелдерге қолданбайды. Бауыр мен бүйрек қызметі төмен кезінде сақ керек.

Rp.: Diclofenac natrii 0,025

D.t.d. № 30 in obd.

S.1 түймедақтан күніне 3 рет.

Ибупрофен (болинет, лингвал, бонифен, бруфен, буран, нурофен, долгит, профинал, солпафлекс және т.б. қоспалы дәрілер – ибуклин, новиган) – пропион қышқылының туындысы, негізгі әсерлері - қабынуға қарсы, қызуды түсіру және ауырсынуды басу.

Осы дәрінің қолданылуы: ревматоиды, псориаздық және подагралық артриттер, невралгия, миалгия, радикулит, тыныс жолдардың қабынулары, жарақаттан және операциядан кейінгі ауырусынулар, тіс және бас ауыруы және т.б. қабыну үрдістері.

Ибупрофенді шығару мөлшерлері: түймедақтары 0,05 және 0,1 г-нан балаларға; 0,2, 0,4 және 0,6 г-нан ересектерге; драже түрінде 0,2 г; қаптамасы 0,3 г; 2% сироп 100 және 200 мл; 2% суспензиясы 60 және 120 мл балаларға ішуге арналған; 4% тамшы ерітіндісі 15 мл; 5% майы 20, 50 және 100 г; 10% гель 30 г. Ішуге ересектерге мөлшерін 0,2-0,8 г-нан күніне 3-4 реттен қолданады.

Жанама әсерлерінен осы топтағы басқа дәрілерге қарағанда ульцерогендігі (жараландыру) төмен, бірақ асқазанның қандай да бұзылыстары байқалуы мүмкін, қан қысымының көтерілуі, қан түзілісінің бұзылуы, демнің қысылуы және терінің аллергиялық өзгерістері пайда болуы мүмкін.

Оны жедел және созылмалы асқазан жараларында, қан түзілісі бұзылғанда, көз невритінде, жоғары қан қысымында, геморрагиялық диатезде, жүрек жетіспеушілігінде және жүкті әйелдерге қолдануға болмайды.

Rp.: Ibuprofeni 0,2

D.t.d. № 30 in obd.

S. 1 түймедақтан күніне 3-4 рет.

Напроксен (напросин, Апо-напроксен, налгезин, алив және т.б; қоспалы дәрі – пенталгин Н) – пропион қышқылының туындысы болғандықтан қолданылуы, кері көрсеткіштері және жанама әсерлері ибупрофенге ұқсас келеді.

Шығармалы мөлшерлері 0,25 және 0,5 г түймедағы; 2,4 және 2,5 % суспензиясы 100 мл-ден; 0,25 және 0,5 тік ішек балауызы. Ересектерге ішу ретінде қолданғанда 0,5-0,75 г тәулігіне 2 реттен, балаларға 1 жастан 5 жасқа дейін 2,5-5 мг/кг және 5 жастан жоғарылар үшін 10 мг/кг күніне 2 реттен.

Rp.: Naproxeni 0,25

D.t.d. № 30 in tab.

S. 1 түймедақтан күніне 2 рет.

Пироксикам (пироксифер, пирокам, хотемин, пирокс, роксикам, финалгель, эразон және т.б.) –оксикам тобына жатады, негізгі әсері қабынуға және ауырсынуға қарсы. Ревматоиды артрит, остеоартроз, спондилит және әртүрлі ауырсынулар кезінде қолданылады.

Жанама әсерлері: асқазанның жарасы, қан түзілуінің бұзылуы, ісінуі, фотосенсибилизация, ұйқысыздық және т.б. өзгерістер болуы мүмкін.

Асқазан мен он екі елі ішектің жарасы, созылмалы гастрит, энтроколит, демікпе, аллергиялық өзгерістер, бауыр және бүйрек қызметінің төмендеуі, жүкті және бала емізетін әйелдерге беруге болмайды.

Пироксикамның мөлшерлері: 0,01 және 0,02 г түймедағы мен қаптамасы; тік ішектік балауызы 0,01 және 0,02 г-нан; 0,5% гелі 35 және 50 г сықпа ыдыста; 2% ерітіндісі ампуласы 1 және 2 мл-ден. Ересектерге 0,02 г-нан күніне 1 реттен тамақтан кейін беріледі. 6 жастан асқан балаларға және 15 кг салмаққа 0,005 г, 16 кг-нан 25 кг-ға дейін – 0,01 г-нан, 26 кг-нан 45 кг-ға дейін – 0,015 г, 45 кг-нан жоғары – 0,02 г тәулігіне беріледі.

Мелоксикам (мелокс, мовалис) – таңдамалы (тікелей) циклооксигеназа-2-ні тежейді, содан соң простагландиндердің түзілуі төмендеп, қабыну мен ауырсыну басылады. Ревматоиды артрит, остеоартриттер, атроздар және т.б. қабыну ауруларында тағайындалады.

Жанама әсерлері мен қолдануға кері көрсеткіштері пироксикамға ұқсас келеді. Түймедағы 0,004 және 0,008 г-нан, ұнтағы 0,008 г ерітіндісі егу түрінде қолданылады. Бірінші күні 16-32 мг-нан, содан соң 8 мг күніне 2 реттен ішеді. Жедел ауырсынудың ұстамасын басу үшін көк тамырға 8-16 мг егіледі.

Целекоксиб (целебрекс) – таңдамалы циклооксигеназа-2-ні тежейді, бұның негізгі әсері, қолданылуы, жанама әсерлері және кері көрсеткіштері мелоксикамға ұқсас келеді. Қаптама ретінде мөлшері 0,1 және 0,2 г-нан күніне 1-2 реттен беріледі.

13.2. Аллергияға қарсы дәрілер.

Аллергиялық ауруларға есекжем, экзема, Квинке ісігі, пішен қызбасы, аллергиялық ринит, демікпе, анафилактикалық шок, сарысу ауруы, аутоиммундық аурулар жатады.

Аллергиялық ауруларды емдегенде біріншіден бұл жағдайды шақырған аллергендерге мән береді. Аллергендерді тауып, шектету ең бір тиімді емдеу әдісі.

Егер аллергеннің шығу табиғаты белгісіз болса немесе әсерін шектете алмаса арнайы гипосенсибилизацияға жүгінеді. “Аллергия медиаторларын” тежейтін аллергияға қарсы қолданылатын дәрілер үлкен орын алады. Аллергияның жылдам дамитын түрінде келесі дәрілер қолданылады:

1. Сенсибилизацияланған бұлтты торшалар мен базофилдерден гистамин және басқа да биологиялық белсенді заттардың бөлінуіне кедергі келтіретін дәрілер. Бұған глюкокортикоидтар, кромолин (Kromolin) және кетотифен (Ketotifenum) жатады.

2. Гистамин мен оған сезімтал рецепторлардың әрекеттесуін тежейтін дәрілер: гистаминге (гистаминдік Н₁- рецепторларды бөгейтін) қарсы дәрілер – димедрол және т.б.

3. Анафилактикалық шок сияқты аллергиялық жүрістердің жалпы көрінісін болдырмайтын дәрілер: адреномиметиктер (адреналин және т.б.), миотропты бронхолитиктер (эуфилин және т.б.).

4. Тіндердің зақымдануын төмендететін дәрілер: стероидты қабынуға қарсы қолданылатын дәрілер (преднизалон және т.б.).

Созылмалы аллергиялық қатерлі өзгерістерде ең көп қолданылатын – гистаминге қарсы әсерін тигізітін (гистаминдік Н₁-рецепторларды бөгейтін) дәрілер – димедрол (Dimеdrolum), супрастин (Suprastin), фенкарол (Phencarolum), тавегил (Tavegil), лоратадин (Loratadine) және т.б. антигистаминдер жатады.

Кромолин (натрий кромогликаты, вивидрин, интал, иферал, кромогексал, кромоглин, лекролин, стадаглицин, хай-кром және т.б; қоспа дәрі «интал плюс» және «дитек») - тыныс жолдарының аллергиялық ауруларына қарсы (демікпеге және т.б. кеңірдек пен бронх ауруларына), асқазан, мұрын және көз аллергиялық ауруларына қолданылады.