ЖИТС-тің клиникалық көріністері, диагностикалау, лабороториялық әдістері

ЖИТС-тің клиникалық көріністері индикаторлық аурулардың манифестациялану критерйі және шеткі қандағы СD-4 Т-лимфоциттердің саны бойынша үшке бөлінеді.

1) Категория А- симптомсыз

2) 2 Категория Б – кандидоз, карцинома, дене қызуының жоғарылауы, герпес, тромбоцитопения, абсцесс

3) Категория С – кандидоз,қатерлі ісіктер, жұқпалы аурулар, туберкулез, пневмония, герпесс, іріңді қабынулар.

Адамның негізгі гистосәйкестік комплексінің құрылысы локустардың құрылысы. І және ІІкласс антигендері, олардың жасушааралық қатынастағы маңызы.

Негізгі гистосәйкестік комплексі(НГК)– жасушалық иммундық реакцияларда маңызды қызмете атқаратын организмнің жасушаларындағы беткей ақуыздар тобы. Адамның НГК-сі HLA (Human Leukocyte Antigen) деп аталады. Ол 1952 жылы лейкоциттер антигендерін зерттеу кезінде ашылған. HLA антигендері жасушалардың бетінде орналасқан глюкопротеиндер.

Гистосәйкестік гендері 2 топқа бөлінеді.

І-топ

ІІ-топ

Гистосәйкестік генінің І тобы: қалыпты жағдайда HLA жүйесінің І топтағы антигендері барлық ядросы бар жасушаларда болады.

Структурасы: Альфа-полипептидті тізбектері:

340аминқышқыл қалдықтарынан құралып, жасушадан тыс үш доменнен (альфа1, альфа2, альфа3) бір трансмембранлық бөліктен,цитоплазма ішілік «құйрықтан» тұрады.

Бета-тізбегі 100аминқышқылынан құралған жасушадан тыс домені бар бета-2 микроглобулин болып табылады.

HLA І тобының молекуласы антигеннің пептидтерін Т-лимфоцит-киллер супрессорға таныстырады.

Гистосәйкестік гендерінің ІІ тобы молекуласының структурасы:

Альфа-тізбектері мен Бета-тізбектері 230аминқышқылынынң қалдықтарынан тұратын жасушадан тыс екі доменнен(альфа1и альфа2) және трасмембраналық бөлік пенплазма ішілік құйрықтан тұрады. НLA ІІ тобының молекуласы антигеннің пептидтерін Т-лимфоцит-хелперге таныстырады.

43.Трансплантациялық иммунология түсінігіне анықтама беріңіз

Иммунологияда қолданатын трансплантация термині бір организмнен екінші организмге жасушаларды, тіндерді және мүшелерді алмастыруды білдіреді. Көптеген түрлі трансплантациялардың хирургиялық әдістері біздің дәуірде жетілдірілген, Ғалымдар мүшелер мен тіндерді бір индивидуумнан екінші индивидуумға алмастыру сұрақтарына хирургиялық технологиялар көмегімен жауаптарды тапқан.

1902 жылы Венфиялық хирург Ullman көрсетуі бойынша бір жануардан алып сондай ғана жануарға бүйрек алмастырып салғанда, бүйректің қызметі қалпына келген. Ал бүйректі әр түрге жануарлар арасында салған кезде, бүйректің қызметі ұзақ уақытқа жетпей (5-14 күн) тоқтатылып, мүшенің тұрақтамауы белгіленген.

Трансплантация - лат. transplantare – ќайта салу, орнату. Трансплантатќа қарсы иммунологиялыќ реакция донордан реципиентке м‰шелер мен ±лпаларды ќайта салѓанда дамиды жєне HLA-ж‰йесі жасушаларыныњ бетінде антигенніњ жеке жиынтыќтарыныњ болуына байланысты болады, сондай-аќ, АВО сєйкессіз ќанды ќ±йѓанда, лейкоциттермен иммунизация жасаѓанда болады. Сєйкессіз м‰шелер мен ±лпаларды ќайта салудыњ нєтижесі олардыњ шеттелуі болып табылады.

Трансплантаттыњ шеттелуі реципиентте донордан берілген трансплантаттыњ бµгде антигендеріне белсенді иммундыќ жауаптыњ т‰зілуіне байланысты дамиды.

Трансплантациялыќ иммундыќ жауаптыњ дамуын білудіњ тєжірибелік мањызы зор, себебі м‰шелер мен ±лпаларды ќайта салѓанда негізгі мєселені - трансплантациялыќ реакцияны жењуді - шешу ќажет. М‰шелерді ќайта салѓанда донор мен реципиенттіњ HLA-антигендерініњ сєйкестік дєрежесін аныќтау ж‰ргізіледі. Сонымен бірге, иммуносупрессия (циклоспорин А) ќолданылады.

Ќан ќ±ю кезінде болатын иммунологиялыќ реакцияныњ дамуы трансплантациялыќ иммунитеттіњ бір т‰рі

Трансплантацияның маңызы - ол хирургтың тәжірибелігі емес, иммунологиялық шабуылға кедергі келтіретін трансплантациялаудың хирургиялық табыстары екен. Өзгерген өз жасушаларын анықтап жоятын жүйе тікелей салынған тіндерден бөгде жасушаларын айырып тану және жою қызметін де атқарады. Ол жүйені біз иммундық жүйесі деп білеміз

Қазіргікезде трансплантация дүниежүзінекеңтарағандеугеболады. Бүйрек, бауыр, жүрек, өкпе, сүйеккөмегіжәнекөздіңмөлдірқабығынсалуықазіргікездеөтезоржылдамдықпенжәнеүлкентабыстарменөтуде.

44.Трансплантаттың кері қайтуындағы жасушалық және гуморалды механизмдердің маңызына тоқталып өтіңіз.

45. Трансплантаттың аса жедел, жедел, созылмалы ажырауының белгілеріне сипаттама беріңіз.

Иммунологияда трансплантация термині бір организмнен екінші организмге жасушаларды,тіндерді, және мүшелерді алмастыруды білдіреді. Қазақстанда органды трансплантациялауды алғаш рет М.Әлиев жасады. Трансплантацияға қажетті орган немесе тінді трансплантант деп атайды.

Салынған тірдердегі тұрақтамау серпілісінің сол транспалантантқа немесе иммунды жауап түріне байланысты,әр-түрлі уақыттағы ағымы болады. Жедел тұрақтамау серпілісі трансплантациялаудан кейін 24 сағаттың арасында өтуі мүмкін. Жедел тұрақтамау серпілісі әдетте трансплантациялаудан кейін бірнеше апталар ішінде өтеді,созылмалы тұрақтамау серпілісі транплантациялаудан кейін айлар,жылдар өткенде дамуы мүмкін.

Жедел тұрақтамау серпілісі. Трансплантант сирек кезде бірден істен шығады,ал егер салынған тіннің қан тамырлары бітпесе,ол жылдам істен шығуы мүкін.жедел тұрақтамау серпілісі негізі донордың антигендеріне қарсы иесінің сарысу антиденелері арқылы өтеді. Комплементті активтейтін антиген-антидене комплекстері, салынған тінде қарқынды нейтрофилдер шоғырлануына алып келеді. Капиллярлардағы қанның көлемі қойыртылуы арқылы,трансплантаттың бітісуі кедергі етіп,одан арғы қабыну серпілісі дамиды.

Жедел тұрақтамау серпілісі. Салынған тіннің жасуша тәуелді тұрақтамау серпілісін жедел серпіліс деп тайды,бұл серпіліс трансплантациядан 7-14 шақты күннің ішінде өтеді. Гистологиялық байқау бойынша Т-хелпердің(Тх1) активтелінуі және бөлінуі арқылы өтетін тіндегі деструкциялану ошағында макрофагтар және лимфоциттердің көлемді шоғырлануын көруге болады.

Созылмалы тұрақтамау серпілісі жедел тұрақтамау серпілісі тартылғаннан кейін, айлар-жылдар ішінде өтедіЂ. Созылмалы тұрақтамау серпілісі механизмдеріне гуморалды да,жасушалықта серпілістер кіреді. Стс-ін жиі иммуносупрессивті препараттармен жеңіп шығуға қиын болады,сол себептен ол серпіліс қайта трансплантациялауды талап етеді.

Date: 2016-08-29; view: 704; Нарушение авторских прав