Іісихологиялыц - педагогикалыц түзеу кабинеттеріиің цызметін ұйымдастыру

Психологиялык - педагогикалық түзеу кабинеттері (ППТК) арнайы білім беру ұйымдары түрлерінің бірі болып табыпады және облыстың, аудан орталығында 18 жаска дейін даму мүмкіншілігі шектеулі балалар мен жас оспірімдерге кешенді медициналық - педагогикалық және әлеуметгік - психологиялық көмек корсету үшін құрылады. ГТПТК міндеттері:

- сөйлеу, көру, есту кабілеті, тірек - қозғалыс аппараты, әмоциялық - еріктік сапасы бұзылған, оқуында, карым - катынас жасауда, мінез -кұлқында қиыншылықгары бар балапар мен жас еспірімдерді психологиялық - педагогикалық гүзеу және оңалту түрінде кешенді психологиялық - медициналык - педагогикалық көмек көрсету;

- баланын проблемаларын мамандардың пән аралық командасы (командалық бағапау) аркылы кешенді зерделеу және баланың медициналык, психологиялык, түзеу - педагогикалық және әлеуметтік көмекке деген мүмкіндіктері мен кажеттіліктерін аныктау;

- баланың дамуының әлеуметік жағдайын ескере отырып, жеке дамыту бағдарламасын әзірлеу және қүрастыру;

- жеке, топтық сабактар нысанында түзеу - дамыту сабақтарын жүргізу;

- отбасы жағдайында даму мүмкіндіктері шектеулі балаларды тәрбиелеу мәселелері бойынша ата - аналарына (оларды ауыстыратын түлғаларына) кеңес беру және оқыту,

- даму мүмкіндіктері шектеулі балалардың психикалык және дене жагдайымен даму мүмкіндіктері туралы жалпы білім беретін мекемелердің педагогтарына әдістемелік басшылық жасау және көмек көрсету.

ППТК-га баланы психологиялық медициналық - педагогикалык кеңестің түжырымы негізінде меңгеруші кабылдайды.

ППТК- ға тұракты және уақытша түруға мүмкіндіктері шектеулі балаларды қабылдауды жыл бойы онда бос орын болган жағдайда жүргізіледі. ППТК- да бапаның орны ППТК- мен ата - ананың (занды өкілдерінің) арасындағы шартта айтылган жагдайда сақгалады.

ППТК- дан балаларды шыгаруды меңгеруші ППТК- мен ата - ананың (занды өкілдерінің) арасында айтылған шарт жағдайында немесе онын ППТК- ға келуіне бөгет жасайтын баланың денсаулык жағдайы туралы медициналықтұжырым негізінде жүргізді.

ППТК- ы 18 жаска дейінгі мүмкіндіктері шектеулі балалар бөлінеді:

- 3 жаска дейін дамуында проблемасы бар;

- психикалык даму деңгейі тежелген;

- ақыл - ойы кемтар;

- бала церебралдык сал аурулары және басқа тірек -қимыл- қозгалысында ауытқушылыктары бар балалар;

- сөйлеу тілінде күрделі ауыткушылықтары бар балалар;

- арнайы оқытуды талап ететін естуінде ауытқушылығы бар;

- ерте жастағы балалык аутизмі және басқа әмоциялык - ерікті ауыткушылығы;

- көруінде күрделі ауытқушылығы бар;

- психикалык аурулар салдарынан окудағы қиындыктары бар

- мектептегі дагдыларды игерудегі қиындықгары бар (оку, жазу және санау).

Ауданда арнайы (түзеу) білім беру үйымдары жоқ болған жагдайда ППТК-ы дамуында мүмкіндіктері шектеулі балалардың барлық категорияларына түзеу кемегін көрсете алады.

ППТК- ы ақыл - ойы мен психикалық дамуында ауыр да тереңдеген ауытқушылығы бар балаларга ең алдымен түзеу көмегін қамтамасыз етеді, баска арнайы (түзеу) білім беру ұйымдарында түзеу көмегін ала алмайтын балаларға түзеу көмегін керсетеді.

Түзеу көмегінің мазмұны балалардың психикалық және дене дамыунын жеке мүмкіндіктерінің ерекшеліктерінен әзірленетін және ППТК- жағдайында іске асырылатын жеке дамыту бағдарламасымен аныкталады.

Жеке - дамыту бағдарламасын әзірлеу мақсатында баланың психика және дене даму жағдайын (командалык бағалау) кешенді тексеру жүргізіледі. Кешенді тексерудің негізгі міндетгері алдагы жарты жылдықта баламен түзеу жұмыстарының басым бағыттарын аныктау болып табылады. Алдыңғы кезеңде қол жеткізген нәтижелерді ескере отырып, түзеу жүмыстарының міндеттерін өзгерту қайта командалық бағалау барысында жүргізіледі, оларды өткізу мерзімі 2 жылда бір рет немесе көрсеткіштер бойынша белгіленеді.

ГТПТК-ның әдіскері балаларды оқытудың жеке дамыту бағдарламаларын бекітеді.

ГТПТК- да түзеу - дамыту процесін үйымдастыру әдіскер әзірлейтін және бекітетін Оқу жоспарымен, жылдық күнтізбелік жоспарымен және сабақтардың кестесімен реітеледі.

Оқу - тәрбие процесі баланы психологиялық - медициналық - педагогикалық және клиникалық зерделеу деректеріне негізделген, сарапанған және жеке түрғыдан келу принципі негізінде жүзеге асырылады. Балаларды сөйлеу, зейіндерін, жүмыс кабілетін жүйелі түрде зерделеуді, оларды дамыту динамикасын, білім деңгейін, олардың оқу материалын меңгеру мүмкіндіктері мен ерекшеліктерін, білім апушылардың даму болашағын және түзеу жүмыстар күралдарын тандау, анықгау үшін жүргізіледі.

ГТПТК- да мүмкіндіктері шектеулі балалар мен жасөспірімдер бойындағы ауыткушылыкгарды түзету оларға кенес беру жүмыстары жүргізіледі.

Топтар бірдей жастағы немесе әртүрлі жастағы принципі бойынша жинақталады. Ал топтардың толықгырылуы санаты мен жасына байланысты (3 жаска дейін және 3 жастан жоғары) белгіленеді:

- сөйлеу тілінде ауыр кемістіктері бар - 10 және 12 балаларға дейін;

- естімейтін (саңырау) балапар - 10 және 12 балаға дейін;

- нашар еститін балалар - 10 және 12 бапага дейін;

- көрмейтін (соқыр) балалар - 2 жастық топтарда - 10 балаға дейін;

- нашар көретін балалар -10 және 15 балаға дейін;

- зиятында ауыткушылығы бар - 6 және 10 балаға дейін;

- 3- тен жоғары жастағы акыл - ойы терең кенжелеп калғандар - 8 балаға дейін;

- тірек - қимыл-қозғалысында ауыткушылығы бар - 10 және 12 балаға

дейін;

- психикалык дамуы тежелген - 6 және 10 балаға дейін; - күрделі кемістігі (2 және одан да көп кемістік) бар балалар - 2

- жастык топтар үшін - 6 балаға дейін.

ГІПТК- да оқыту баланың жеке мүмкіншіліктерімен аныкталады және мемлекетік, орыс тілдерінде, ал қажет болған жағдайда басқа да тілдерде жүргізіледі. ППТК- да қажетті үй - жайлардың жиынтыгы мен оның арнайы жабдыктары мыналар үшін бар болуы кажет:

- оқу жоспары мен багдарламаларына, балалар демалысына сәйкес оку

- тәрбие процесін үйымдастыру;

- емдік дене тәрбиесін жүргізу; топтық және жүмыс (логопедтік кабинет, емдік дене шыныктыру кабинеті, музыкалық ритмика, әлеуметтік - түрмыстык бағдарлау);

- кейбір медициналык кәмектің түрлерін көрсету (дәрігерлік кабылдау кабинеті);

- санитарлык - гигиеналык және шаруашылық - түрмыстық қызмет көрсету.