Ауіптілікті анықтайтын экотоксиканттың маңызды сипаттамасына тоқталыңыз. Экотоксиканттың био қол жетімділігі деген не?

Плацентарлы сүтқоректілер мен құстардың шығу тегі.

Казгидромет» РМК негізгі мақсаты мен міндеттері

Ауіптілікті анықтайтын экотоксиканттың маңызды сипаттамасына тоқталыңыз. Экотоксиканттың био қол жетімділігі деген не?

Экотоксикологиятүрлідəрежеде (жасуша,жекемүшежəнеағзабүтіндей,популяцияжəнеэкожүйе) токсиканттардыңтіріағзаменқоршағанортаның əсерлерініңэффектісінзерттеуменайналысады,сондықтанбұндайзерттеулердекүйдіңөзгеруіанықталадыжəнезиянды əсерлертікелейнемесежанамамүмкіндіктерінболжаутуындайды. Экотоксикологияныңмаңыздытапсырмасыназиянды əсердіңдəрежесінанықтау (сандықжəнесапалыққатынаста) болыпжатады.Экотоксикологияныңбасқамаңыздытапсырмасынаэкожүйеніңтүрліқұрамдарыменфункцияларыныңөзгеруінанықтауболыптабылады.

Экотоксиканттарқасиеттеріменқұрылымынақарайағзаға əрқалай əсерлерінтигізеді.
1. Молекула – биологиялық əсерету. Көптегенхимиялықзаттарағзаныңферменттеріменөзара əрекеттесеотырып,олардыңқұрылымынөзгертеді. Мыссалы,цианидтердемалуферметтерінблоктайды- цитохром – оксидазумен;

2. Жасушадағызаталмасуменүрдістердіңреттелуініңбұзылуы. Жаусшаметаболизміхимиялықзаттардың əсеретунəтижесіндебұзылуымүмкін.Гомондарменжəнебасқадареттеулердіңжүйелергежауапбереотырып,химиялықзаттарбасқарылмайтынөзгеріскеалыпкеледі,генетикалықкодтыөзгертеді.

3. Мутагендіжəнеканцероегнді əсерету. ДДТ,ПХБФжəнеполиароматикалықкөмірсутектер (ПАУ) сияқтызаттарпотенциалдытүрдемутагенді (ағзаныңтұқымқұалаушылыққасиеттерініңөзгеруінеДНҚбұзылуесебіненалыпкеледі) жəнеканцерогендіжаңаұрпақтыңжақсыжəнежамансапаларыныңдамуы əсеретугеие.Бұлардыңадамғажəнежануарларғазиянды əсеріауадағыжəнетамақазықтүліктеріндекездесетіносындайзаттарменұзақбайланыстаболғанкезедешығады.