Демократиялық процестердің институционалдық алғы шарты, елдегі нақтылығы

Демократия өзгерістердің өсу қарқыны бойынша Қазақстан Саяси жүйені реформалаудың сатылы өсу қарқынының сипатындағы елдер қатарында есептелінеді.

М. Ашимбаев аталмыш процесті бірнеше этаптармен толық бөліп көрсетті.

1-ші этап (1990-1993жж.) «қирау кезеңі». Парламент- президенттік формалы сипаты.

2-ші кезең (1993-1995 жж.) «Ізденіс кезеңі». Бұл кезеңде елдің ұлттық ерекшеліктері, элитті, геосаяси, психологиялық, экономикалық, саяси жағдайлары ескерілетін Қазақстанның саяси жүйе моделінің қателіктері мен проблема әдістерін іздеу процестері қарастырылды. Қоғамның саяси жүйесінің өзгеруінен 1993 жылы бірінші Конституция қабылданып, бекітілген болатын. Сонымен бірге биліктің: заңды, орындаушылық, соттық бөлімінің принциптері бекітілді. Осы кезеңде бірінші рет парламентке альтернативті сайлау өткізілді, жергілікті билік органы- маслихат қалыптасты.

3-ші кезең (1995-1998 жж.). «Кристаллизация кезеңі».

Қазіргі таңда (1998 жылдан бастап) «эволюция кезеңі» жүруде: елдің саяси жүйесіндегі демократиялық элементтерді арттыру жалғасуда. Бұл конституцияға және басқа да республиканың заң актілеріне өзгертулер әкелгенін растайды. 1999 ж. Жаңа жүйе бойынша ҚР Президенті жалпы сайлау болып өтті және парламентті сайлау.

Демократиялық процесті детерминдеу (анықтау, негіздеу) үш кезеңге бөлінеді.

Жж. ұлттық парадикті басым болу кезеңі.

Жж. мемлекеттік – саяси дамуда басым болу.

Жж. әлеуметтік – экономикалық парадигма.

Демократия – бұл халық билігі.

Демократияның негізгі принциптері болып төмендегілер табылады:

1)

Заң және сот алдында барлығының теңдігі.

Еркін және кең ақиқатты кепілдігі мен заңда бекітілген, арнайы құпталған азаматтың болуы.

Барлық азамат үшін саяси өмірге қатысу мүмкіндігінің теңдігі.

Заң шығарушы, атқарушы, орындаушылық және сот билігінің бөлінуі.

Т.б.

еліміздегі ауыспалы өзгерістер арқасында адамдар саяси еркіндіктің қандай-да бірбөлігін алды. Бірақ әлі де болса демократия пайда болды. Демократиялық сипатты алып жүретін экономикалық реформа тежелуде. Бұрынғы бюрократия өзінің тиімсіз екендігін көрсетті. Өркениетті демократиялық елдерде бюрократия – азаматтық қоғам ортасында мемлекетті функционалды жүргізетін мемлекеттік құқық өнімі.

Бюрократизмді жою үшін келесі құралдар қажет:

Шаруашылық және қоғамдық кеңістікті қайта құру.