ISBN 966-538-174-1 134 page

ñÿ äî ìåíå? ß… í³ÿêèé ìóçèêàíò… ìóçèêà – öå íå ì³é ôàõ… ÿ

ç òèì óñ³ì í³÷îãî ñï³ëüíîãî íå ìàþ… ³ íå õî÷ó ìàòè!

³í áóâ íà ïîðîç³ âèáóõó – òàêîãî ñâîºð³äíîãî äëÿ äåâ’ÿòíàä-

öÿòèë³òíüîãî ìóæ÷èíè.

Áî ñëüîçè ìóæ÷èíè â äîçð³ë³ì â³ö³ ïåðåñòàþòü áóòè ñì³øí³, à ðîçáóäæóþòü òàêå ñàìå øàíîáëèâå ñï³â÷óòòÿ, ÿê æàë³áíèé ñåðïà-

íîê íà ëèö³ æ³íêè.

– Àñêîëüäå, ùî âàì ñòàëîñÿ, õîðîøèé ì³é? Îò êîìåä³ÿ ñüî-

ãîäí³ ç âàìè? Õ³áà öå íàø ïåðøèé âå÷³ð? ¯é-áî, ÿ âàñ íå ðîçóì³þ!

– Ìîâ÷àòè, Çîº, ìîâ÷àòè! – òðîõè íå çàòóëèëà ¿é Äàðêà óñò äîëîíåþ. ßêèìñü ïðàìàòåðèíñüêèì ³íñòèíêòîì âîíà çðîçóì³ëà ðàï-

òîâî âñå: Àñêîëüä Äîòêî ñîðîìèòüñÿ ñâîãî öèãàíñüêîãî ïîõîäæåí-

íÿ. Íàâ³òü ´åí³é éîãî áàòüêà íå ìîæå ïðîòèñòàâèòèñü ïðèíèæåííþ, ùî íèì íàòàâðîâàíà éîãî ðàñà. Àñêîëüä õî÷å âòåêòè â³ä íå¿. Âæå

âò³ê, òàê éîìó çäàâàëîñü. ³äãîðîäèâ ñåáå â³ä „íèõ“ îñâ³òîþ, íîâè-

ìè ôîðìàìè, òîâàðèøàìè, ³äåÿìè, ö³ëèì ìóðîì òîãî „³íàêøîãî ñâ³òó“, äî ÿêîãî âîíè íå ìàëè âñòóïó (çà ÿêèì ïî ïðàâä³ çîâñ³ì íå

ïîáèâàëèñü). Ìàþòü æå ³ öèãàíè ñâîþ ðàñîâó ÷åñòü! Ò³ëüêè Àñ-

êîëüä Äîòêî íå õîò³â ¿¿ ìàòè. Íå õîò³â. Ùî æ òóò äèâíå? Äåâ’ÿò-

íàäöÿòèë³òí³ â³ðÿòü ùå â ãàðíó êðèëàòó ôðàçó, ùî õîò³òè – öå òå

ñàìå, ùî ìîãòè.

Àñêîëüä íå õîò³â áóòè öèãàíîì ³ òîìó ñîðîìèâñÿ ñâ ñëàáîñ-

òè äî ìóçèêè, ÿê ïðèêìåòè, òàêî¿ ïðèòàìàííî¿ ñâî¿é ðàñ³. Ïðîòå

ñëàá³ñòü öÿ ïîêàçàëàñü ñèëüí³øà çà éîãî âîëþ, çà ââåñü éîãî íî-

âèé, íåîðãàí³÷íèé ñâ³òîãëÿä. ³í ñîðîìèâñÿ ¿¿, íåíàâèä³â ¿¿ â ñîá³, à âîäíî÷àñ íå ì³ã îïåðòèñü ¿¿ ñïîêóñ³. Êðàäüêîìà â³ä ñâî¿õ òîâà-

1 Éäåòüñÿ ïðî ï’ºñó ³ç ñèìôîí³÷íî¿ ñþ¿òè Å. ¥ð³´à „Ïåð ¥þíò“.

ðèø³â, ñåðåä ÿêèõ ãðàâ ðîëþ ñïîðòîâîãî òóçà, â³í çàá³ãàâ ñþäè íà ãîäèíêó ìóçèêè â ñóò³íêó, í³áè íà ïîòàéíó çóñòð³÷ ³ç ìèëîþ. ̳æ öèìè öèãàíàìè ïî äóø³ ìàâ â³í ïðàâî íå ñîðîìèòèñü ³ ñâîãî öè-

ãàíñüêîãî ïîõîäæåííÿ. Òàê âèãëÿäàëî ïîäâ³éíå æèòòÿ ìàëîãî Àñ-

êîëüäà Äîòêà. Á³äíå, ìàëå, ðîçäâîºíå ñåðöå. Äàðö³ ñòàëî æàëü öüîãî õëîï÷èíè. Òà äå òàì! Öå áóëî ãëèáøå ³ ïîâí³øå, ÿê çâè÷àéíå

ñï³â÷óòòÿ. Òî çíîâó òàê ç-ïîçà âóãëà, òàê ïî-çëîä³éñüêè äàâ çíàòè ïðî ñåáå Äàð÷èí ãîëîä çà äèòèíîþ. Çàâîëîä³ëà ñîáîþ, ùîá íå ïðî-

ñòÿãíóòè ñâ ðóêè ³ íå ïîãëàäèòè Àñêîëüäà ïî ãîëîâ³. ×óëà, ùî îáèäâîõ ¿õ óñïîêî¿ëî á öå òðîõè, ÿêáè ìîãëà áîäàé ïîòðèìàòè éî-

ãî ðóêó. гâíî÷àñíî (æàõëèâà ³íêîëè áóâຠöÿ ð³âíî÷àñí³ñòü ïðîòè-

ëåæíèõ äóìîê ó ìîçêó), áîðîíèëàñü ïåðåä ÷èìñü íåñóòòºâèì: „ß íå õî÷ó, ùîá ì³é ñèí áóâ òàêèé ÷îðíèé“…

Çàáëóêàíèì çâóêîì îçâàëîñÿ â Äàðö³ îäíå ïî÷óâàííÿ, ùî íà-

ëåæàëî âæå äî ìèíóëîãî, ³ âîíà ñêàçàëà:

– Êîëèñü ÿ áóëà á äóæå áàãàòî äàëà çà òå, ùîá áóòè äèòèíîþ ìóçèêàëüíèõ áàòüê³â ³ ìàòè ïî íèõ öåé Áîæèé äàð.

Àñêîëüä ïîâåðíóâ ãîëîâó â Äàð÷èíó ñòîðîíó ³ õâèëèíó äåðæàâ

¿¿ òàê íåïîðóøíî, ÿê ïåðåä ôîòîãðàô³÷íèì àïàðàòîì. Ïîò³ì óçÿâ ç ðóê Çî¿ ã³òàðó ³ ïî÷àâ ñòðî¿òè. Ç íåáà ñâ³òëÿíèì ëóêîì âïàëà çî-

ðÿ. ̳æ Äàðêîþ ³ Àñêîëüäîì ç³éøîâ áë³äî-ãîëóáèé êâ³ò ïðèÿçí³.

À âñå æ òîãî âå÷îðà í³ Ñåðã³é íå çàñï³âàâ, í³ Àñêîëüä íå çà-

ãðàâ. Õèìåðíèé õëîï÷èê „íàñòð³é“, çàêîïèëèâøè ãóáêó, â³ä³éøîâ ñîá³ (ä³òè âñå ÷èíÿòü „ñî᳓), ³ õî÷ êëèêàëè éîãî íà ð³çí³ ëàäè, íå

õîò³â óæå âåðíóòèñü.

Òîä³ Çîÿ, âòðàòèâøè íàä³þ íà éîãî ïîâîðîò, çàñâ³òèëà ëàìïó.

Ïðè ñâ³òë³ ëþäè íå ãîâîðÿòü ïîøåïêè. Ïðèéøëè íîâ³ ïîðö³¿

÷àþ, ñì³õ, Ñåð㳺Ⳡïàíòîì³ìè ³ áàêëàæàíè íà îëèâ³ â ïîì³äîðîâ³ì ñîóñ³.

Ïîäàþ÷è ïîêðàÿí³ â êî÷³ëüöÿ áàêëàæàíè, Çîÿ ç³òõíóëà:

– Îñòàíí³ âæå, – ³ âñ³ â³ä÷óëè, ùî öå ñïðàâæíÿ îñ³íü íàñòà-

ëà. Òîä³ ÿêîñü òàê ñàìà â³ä ñåáå çðîäèëàñü äóìêà çðîáèòè â íàé-

áëèæ÷ó íåä³ëþ ïðîãóëüêó â ë³ñîê, íà Ãîðå÷³.

– ϳäåìî â ãîñò³ äî îñåí³, – ñêàçàëà ñâî¿ì ìåëîä³éíî-êîëèñàí-

êîâèì ãîëîñîì Çîÿ.

Îðãàí³çàö³ºþ ïðîãóëüêè ìàâ çàéíÿòèñü Äàð÷èí íîâèé ïðè-

ÿòåëü – Àñêîëüä Äîòêî.

V

 ñóáîòó, íàïåðåäîäí³ ïðîãóëüêè ñïðîâàäèëàñü äî Äóòêîâî¿ íà

„ñòàíö³þ“ Ìóõà Ìàíàñòèðñüêà.

Ïðè÷èíà çì³íè ìåøêàííÿ ïîñåðåä ì³ñÿöÿ áóëà äîñèòü íåçâè÷àé-

íà: äîíüêà Ìóøèíî¿ ãîñïîäèí³ âðîäèëà äèòèíó, à Ìóõà í³ÿê íå

ìîãëà ïåðåíåñòè ïëà÷ó íåìîâëÿòè ³ âèïàðó ïåëþøîê, ùî çàíîñèëè ïåðåêèñëèì ðóì’ÿíêîì. Êàâó ÷óòè áóëî ¿é ðóì’ÿíêîì, çóïà áóëà ðóì’ÿíêîâà, òà íàâ³òü õë³á ç ìàñëîì, ùî éîãî áðàëà ñîá³ íà äðóãå

ñí³äàííÿ äî êðàìíèö³, òåæ áóâ ïåðåñÿêíóòèé òèìè âèïàðàìè. Áî òðåáà çíàòè, ùî Ìóõà Ìàíàñòèðñüêà – ïðåãàðíå, ð³äêî ïîäèáóâà-

íå, çîëîòèñòî-êàøòàíîâàòå, áóéíå, êó÷åðÿâå âîëîññÿ ³ òåìíî-ãîëóá³, â äîðîãîö³íí³é îïðàâ³ î÷³, âñå ³íøå – ïåðåñ³÷íå, àæ çàíàäòî „ïî-

ïóëÿðíå“ – ìàëà „ñ³ì êëàñ“, î÷åâèäíî ã³ìíàç³éíèõ (íà Áóêîâèí³

öå óìîâíà ôðàçà, ùî íå ïîòðåáóº áëèæ÷èõ ïîÿñíåíü). Âîíà áóëà îäíîþ ç ïåðøèõ ³íòåë³´åíòíèõ ä³â÷àò ç äîáðîãî äîìó, ùî ï³øëà äî êðàìíèö³ íà ïðàêòèêó.

Öå í³êîãî äóæå íå çäèâóâàëî, áî ï³ñëÿ â³éíè äèâóâàòèñü òàêî-

ìó – íàëåæàëî äî ïîãàíîãî ñìàêó. ×è àìåðèêàíñüê³ ì³ñ³îíåðè íå

ïî÷èíàëè â³ä òîãî, ùî ÷èñòèëè ÷åðåâèêè íà âóëèö³? Äî òîãî, êîëè õòîñü áåç ìàòóðè, òî, âëàñòèâî, ÷îãî á³ëüøå ìîæå ñïîä³âàòèñü â³ä æèòòÿ, ÿê ñòîÿòè çà ïðèëàâêîì? Íà Áóêîâèí³, Áîãó äÿêóâàòè, íå

áóëî ùå òàêîãî áåçãîëîâ’ÿ, ÿê ó Ãàëè÷èí³, äå, ÿê êàæóòü, äèïëîìî-

âàí³ ³íæåíåðè ïðîäàþòü ñâ³÷êè… Ïðîòå Ìóõà Ìàíàñòèðñüêà ìóñ³ëà ÿêèéñü ÷àñ çàòèñêàòè óñòà, çàêè çâèêëà äî ïèòàíü ñâî¿õ çíàéîìèõ. Ò³ ïèòàííÿ áóëè ïåðåâàæíî òàê³: „×è öå ïðàâäà, ùî âîíà êîæíîìó ãîñòåâ³ ìóñèòü êðè÷àòè „küss die Hand“*? ×è âîíà ìóñèòü çàì³òàòè êðàìíèöþ? ×è ÿê âîíè éäóòü äîäîìó, òî ðåâ³äóþòü ¿ì êè-