ISBN 966-538-174-1 103 page

– Õî÷ òàòêî ³ íå çàê³í÷èâ ã³ìíà糿, õî÷ â³í, ñåðäåøíèé, ìóñ³â ï³òè íà íàé÷îðí³øèé õë³á ó ñâ³ò³, òî ÿ âñå æ òàêè… äîðîæ÷å çà-

ïëàòèëà, ÿê â³í, çà öþ íàøó Óêðà¿íó.

XVII

Æèòòÿ îðå ñâî¿ì íåâáëàãàííèì ïëóãîì ÷îðí³, ñèð³ äí³, é íåìà ³íøî¿ ðàäè, ÿê ³òè çà öèì ïëóãîì òà ùå é ïðèñï³âóâàòè.

Äîâîäèëîñü ðàä³òè ñîâãàíàìè, ïðèì³ðþâàòè ¿õ ê³ëüêà ðàç³â ó õà-

ò³ é ìåðù³é á³ãòè íà ë³ä, ùîá ñâîºþ áàéäóæ³ñòþ íå çàñìóòèòè áàòü-

êà ³ ìàòåð³. ² òàê ó âñüîìó. ϳä³éìå Ñëàâî÷êà í³æêó äî ðîòèêà –

òðåáà ïëåñêàòè â äîëîí³ ³ ñì³ÿòèñÿ ç öüîãî. Ïðèéäå áàáóíÿ çíàäâî-

ðó é çàäð³áîòèòü ïî õàò³ â³ä ìîðîçó – òðåáà é ñîá³ òóïîò³òè ç áà-

áóíåþ.

 õàò³ î. ϳäã³ðñüêîãî, äå Äàðêà ùîäåííèé ã³ñòü, âèáóõຠïîä³ÿ

³ ñâî¿ìè â³äëàìêàìè ðàíèòü òèõ, ùî íàéáëèæ÷å äî íå¿. Îòåöü ϳä-

ã³ðñüêèé çà í³ÿêó ö³íó íå õî÷å â³ääàòè Îðèñüêó äî ðóìóíñüêî¿ ã³ì-

íà糿. Ìàìà, ç ñèâàâèì â³ä ÷îëà âîëîññÿì ³ íåð³øó÷èì, äèòÿ÷èì íîñèêîì, ïëà÷å. ¯é ã³ðêî áà÷èòè ñâîþ äèòèíó ó øê³ëüíîìó ðîö³ äîìà çà ï³ð’ÿì ÷è âèøèâêîþ. Òèì á³ëüøå áîëÿ÷å, ùî ¿¿ ðîçóì íå çáàã-

íå, ÷îìó Îðèñüêà íå ìîæå ê³í÷àòè ðóìóíñüêî¿ øêîëè. ×îìó? ³ä öüîãî æ âîíà ùå íå ñòàíå ðóìóíêîþ. Àëå ëàã³äíèé çàâæäè î. ϳäã³ðñüêèé ñòî¿òü òâåðäî íà ñâîºìó: ç ÿêèì ëèöåì â³í ïîêàçàâ-

ñÿ áè äî ×åðí³âö³â ì³æ ñâî¿õ? ͳ, õàé ë³ïøå Îðèñüêà òàê äîâãî ñèäèòü äîìà, äîêè ̳ãàëàêå íå ï³äå ç óêðà¿íñüêî¿ ã³ìíà糿. Îðèñü-

êà ÷³ïàºòüñÿ Äàð÷èíî¿ øè¿:

– ß õ³áà çáîæåâîë³þ ç òóãè, ÿê òè â³ä’¿äåø…

Äàðêà ãëàäèòü ðóêîþ Îðèñü÷èíå ãîð³õîâå âîëîññÿ ³ ïîò³øຠ¿¿:

– ͳ÷îãî… í³÷îãî… íåçàáàðîì ³ ÿ òàêîæ ïðè¿äó äî Âåðåí÷àí-

êè ³ âæå íå ïî¿äó çâ³äñè.

Îñòàííüîãî äíÿ ïåðåä â³ä’¿çäîì íàä³éøëà çàáëóêàíà, ñï³çíåíà ëèñò³âêà â³ä ²âîíêà. Ãàëóçêà ñîñíè ç îäíîþ-îäí³ñ³íüêîþ çàïëàêà-

íîþ ñâ³÷å÷êîþ. Ëèñò³âêà âèìó÷åíà, ç áàãàòüìà ñë³äàìè áðóäíèõ ðóê… Ìîæå, òîìó Äàðêà çóñòð³ëà ¿¿ òåïëî, ÿê çóñòð³÷àºòüñÿ âòîì-

ëåíîãî ìàíäð³âíèêà. Çäàâàëîñÿ ¿é, ùî äàëà á áàãàòî, êîëè á…

ìîãëà ïîëþáèòè ²âîíêà, àëå âìèòü ñïîõâàòèëàñÿ, ùî öüîãî í³êîëè íå áóäå. Íå çíàëà Äàðêà, ÿê ³ êîëè öå ñòàëîñÿ, ùî ò³ëüêè íåäàâíî âèêèíóëà áðóäíó á³ëèçíó ç âàë³çêè, à òåïåð âêëàäຠñâ³æó, ùå ç çà-

ïàõîì ìèëà ³ â³ä’¿æäæຠâæå ç äîìó. Ìàìà ïîêëàëà â ïåðãàì³íî-

âîìó ïàïåð³ ïîâåðõ á³ëèçíè êóñíèê òîðòà. Öå ìàëî ùå áîäàé ÿêèéñü

÷àñ íàãàäóâàòè äîíå÷ö³ õàòó ³ òðîõè ïðèñîëîäèòè ã³ðêó òóãó çà íåþ.

„ß íå ñì³þ ïëàêàòè ïðè ïðîùàíí³… Ìóøó áóòè ìóæíÿ… áî ³íàêøå“… – ùèïàëà ñåáå Äàðêà ³ òðèìàëàñÿ ìóæíüî, ïîêè ìàìà íå ïðîñòÿãëà äî íå¿ ñâî¿ ðóêè ³ íå ñêàçàëà:

– Áóâàé çäîðîâà, äîíå÷êî!

Äàðêà íå ïëàêàëà. Ñïðàâä³ íå ïëàêàëà. Âîíà ò³ëüêè îïîâèëà ìà-

ìó ñâî¿ìè ðóêàìè, ÿê ññàâöÿìè, âòèñíóëà ëèöå â ìàìèíó øèþ ³ ç îñòðàõîì, ÿêîãî í³õòî íå ðîçóì³â, ïðîñèëàñÿ:

– Ìàìö³êó… íå ïóñêàéòå â³ä ñåáå. Ìàìö³êó… íå âåë³òü ìåí³

¿õàòè.

Ìàìà ðîçðèäàëàñÿ âãîëîñ, ïðèòóëèëà ùå ù³ëüí³øå Äàðêó äî ñå-

áå ³ ñêàçàëà â çâîðóøåíí³, ùî íå ïóñòèòü ñâ äèòèíè â³ä ñåáå.

ͳ÷îãî íå äîïîìàãàëè òàòêîâ³ íåñì³ëèâ³ ïåðåñòðîãè ³ ïðîñüáè àáî ïîãðîçè. Àæ áàáóñÿ ðîçâåëà ¿õ ì³öíîþ ðóêîþ. Ìàìó âîíà âèøòîâõ-

íóëà äî Ñëàâ÷èíî¿ ê³ìíàòêè, à òàòî çàí³ñ Äàðêó íà ðóêàõ íà ñàíè.

Íà äâ³ðö³ ÷åêàëà íà Äàðêó Äîìêà, íàéìè÷êà î. ϳäã³ðñüêîãî.

Âîíà âïõàëà Äàðö³ â ðóêó çàïèñî÷êó. Îðèñüêà ïèñàëà äð³áíåíüêî:

„Áàæàþ òîá³ âñüîãî íàéêðàùîãî ³ ïðîøó òåáå, íå ãí³âàéñÿ, ùî ÿ íå âèéøëà òåáå ïðîâîäæàòè. Àëå ç æàëþ, ùî òè ¿äåø äî øêîëè ÿ, ìàáóòü, êèíóëàñÿ á ï³ä ïî¿çä. ³òàé â³ä ìåíå âñ³õ ïîäðóã ³ íàïè-

øè, õòî ç ïðîôåñîð³â áóäå ïèòàòè çà ìíîþ. Ïà, Äàðöþ. Ö³ëóþ òå-

áå äóæå-äóæå, òâîÿ Î. Ï.“.

Íàä³éøîâ Äàíêî òà Ñòåôêî ϳäã³ðñüêèé. Òðåáà áóëî ïîïðîùà-

òèñü ç áàòüêîì. Ñïîê³éíî çàêèíóëà òàòêîâ³ ðóêè íà øèþ, ñïîê³éíî ïðèéíÿëà òà â³ääàëà ïîö³ëóíîê. Ìîæå, äî òàòêà íå áóëî â íå¿ òà-

êî¿ í³æíî¿ ñåðäå÷íîñòè, ÿê äî ìàìè. ª äóìêè, ùî ç íèìè ìóñèòü Äàðêà õîâàòèñü ïåðåä ìàìîþ, ìîâ ç ïîãàíèì ó÷èíêîì.

Ïî¿çä óõíóâ, ìîâ ïàðóáîê íàï³äïèòêó, ³ òàòêî çáèðàâñÿ âæå

â³äõîäèòè, ÿê Äàðêà çàêèíóëà éîìó ùå ðàç ðóêè íà øèþ, ïðèòóëè-

ëà ñâîº ëè÷êî äî íüîãî ³ ñêàçàëà ùå îñòàííº:

– Òàòóñü!

Áàòüêî çóïèíèâñÿ òðîõè çäèâîâàíî. Ìîæå, â³í ñïîä³âàâñÿ, ùî âîíà ìຠéîìó ùîñü âàæëèâ³øå ñêàçàòè? Òà ÿêîñü òàê ñêëàëîñÿ, ùî â òå îäíå ñëîâî çì³ñòèëîñÿ âñå âàæëèâå, áîëþ÷å é íàä³éíå. Äàíêî ï³ä³éøîâ äî Äàðêè (â³í òåæ íå ì³ã ùå ïðèçâè÷à¿òèñü äî òîãî, ùî Äàðêà éîìó ÷óæà):

– ²äåìî, Äàðöþ, áî ïî¿çä âòå÷å íàì ç-ïåðåä íîñà! – âõîïèâ Äàð÷èíó âàë³çêó ³ ïîì³ñòèâ çâåðõó íà ñâî¿é. Äàðêà çàìàõàëà äî òàò-

êà êð³çü øèáêó âàãîíà, ïî¿çä êëàöíóâ ³ ïîêîòèâñÿ.

Äàíêî ïðèì³ñòèâ Äàðêó íà íàéêðàùîìó ì³ñö³ – á³ëÿ â³êíà, à ñàì âèéøîâ ³ç Ñòåôêîì íà êîðèäîð. Äàðêà ÷óëà ò³ëüêè ¿õ ñì³õ, áåçòóðáîòíèé ³ ñâàâ³ëüíèé.  ʳöìàí³ âñ³ëî áàãàòî ó÷í³â. Ïîïåðå-

äó ïðîäèðàâñÿ ç ïàêóíêàìè, ìîâ ïåðåêóïêà ç êîøèêàìè, Äàíê³â òîâàðèø Êóäëà.

– Ñåðâóñ, êî뺴î! – çðàä³â Äàíêî. Êóäëà â³äõèëèâ äâåð³ äî Äàð÷èíîãî êóïå. –  îñòàííüîìó âàãîí³ ¿äå âàøà ïîäðóãà Êîñî-

âàí… Òóò ñòî¿òü ñ³ì õâèëèí, êîëè õî÷åòå…

– ͳ, äÿêóþ.

Äàðêà í³÷îãî, àí³ í³êîãî íå õî÷å. Äàíêî íàõèëèâ øèþ äî Äàð-

êè: – Äàðöþ, ââàæàé íà ìîþ âàë³çêó, áî ÿ éäó ç òîâàðèøåì øó-

êàòè ì³ñöÿ.

Äàðêà ç³òõíóëà, ìîâáè ¿¿ ùîñü çàáîë³ëî, õî÷ óñ³ áîë³ òà ðàäîù³, çâ’ÿçàí³ ç Äàíêîì, ³ òàê áóëè âæå çà ðîãà÷êîþ.

Çà ÿêèéñü ÷àñ ïðèòåìí³ëî â âàãîíàõ. ̳ñò íà Ïðóò³ ïðèãàäóâàâ ïîäîð³æí³ì, ùî âæå ïîðà çí³ìàòè êëóíêè ç ïîëèöü. Äàðêà âèãëÿ-