ISBN 966-538-174-1 100 page

òèíà õî÷å ðîçïðîñòåðòè í³æåíüêè…“

Ùîñü, í³áè çàçäð³ñòü, ëåãåíüêî âêîëîëî Äàðêó â ñåðöå: ÷è âî-

íè òàê ö³ëèé ð³ê ïàíüêàþòüñÿ êîëî ö³º¿ Ñëàâî÷êè?

Íå ìîæå ÷îãîñü òåïåð ï³òè äî êóõí³ é ïðèëó÷èòèñÿ äî òîãî õîðîâîäó, ùî òàíöþº íà ÷åñòü ÿñíîâåëüìîæíî¿ ïàí³ Ñëàâêè. Òè-

õåíüêî â³äõèëÿº äâåð³ äî ê³ìíàòè, äå ñïèòü òàòêî. Òàòêî ëåæèòü ç çàêëàäåíèìè çà ãîëîâó ðóêàìè, ÿêèéñü ïåðåâòîìëåíèé.

– Äàðöþ, õîäè, äî òàòà!

Öÿ ôðàçà çáåðåãëàñÿ ùå ç òèõ ÷àñ³â, ÿê Äàðö³ áóëî ï³âòîðà ðîêó. ϳçí³øå öå ñàìå „õîäè äî òàòà“ îçíà÷àëî ïðèõîäèòè äî òà-

òîâîãî ë³æêà ³ç ïñîì Öèãàíîì ó íåä³ë³ òà ñâÿòà, ñòàâàòè íàâêîë³øêè êîëî òàòîâîãî ë³æêà ç ãîëîâîþ íà éîãî ãðóäÿõ. Ïîò³ì Öèãàí ïî-

ñòàð³âñÿ, à Äàðêà ï³äðîñëà. Âîíà ñòàëà ëåäàùà ³ ñïàëà ó ñâÿòà íàé-

äîâøå çà âñ³õ.

² òåïåð, õî÷ íå áóëî Öèãàíà ³ ÷àñ äàâíî çàì³â äð³áíåíüê³ äè-

òÿ÷³ ñë³äè, öÿ ôðàçà ÿêèìñü òåïëèì â³äãîìîíîì âäàðèëà Äàð÷èíå

ñåðöå.

– Õîäè äî òàòà, äîíå÷êî, ³ ðîçïîâ³äæ ùîñü… ÿê òîá³ â øêîë³, ÿê³ òâî¿ ïîäðóæêè…

Äàðêà äóìàº: „Ç ÿêèì ëåãêèì ñåðöåì ïèòàºø ïðî öå, òàòó?“

– Ìåí³ òàì äîáðå, òàòóñþ, àëå… ïðèâàòíî â÷èòèñü áóëî êðàùå.

Òàòî ãëàäèòü ïîáëàæëèâî Äàðêó ïî ëèö³:

– Ùî æ òè ãîâîðèø, äèòèíî! Òè ùå íå çâèêëà äî øêîëè, òî-

ìó òîá³ òàê çäàºòüñÿ… ×åêàé, êîëèñü çãàäàºø ìî¿ ñëîâà: øê³ëüí³

÷àñè áóäóòü íàéêðàù³ ó òâîºìó æèòò³. Ãàé… ãàé… à ìîæå, òàì òåïåð ³íøèé äóõ ïàíóº ïî øêîëàõ, ÿê çà ìî¿õ ÷àñ³â…

Òàòî çàäóìóºòüñÿ.

– Òàòóñþ, ïðîøó ìåí³ ñêàçàòè… ÿê öå áóëî çà òàòêîâèõ ÷àñ³â ó øêîë³?

– Ïîäàé ìåí³ êîðîáêó ç òþòþíîì. Òàì, Äàðöþ, íà åòàæåðö³…

íà ãîð³øí³é ïîëèö³… òàì, òàì, ï³ä „Êàìåíÿðàìè“.

Òàòêî êðóòèòü ïàï³ðîñêó, ïîò³ì çàõëèïóºòüñÿ ¿¿ äèìîì:

– Ïî-ïåðøå, ÿ õîäèâ ùå äî í³ìåöüêî¿ ã³ìíà糿.

Äàðêà ðîáèòü „âåëèê³ î÷³“:

– Òî òàòêî õîäèâ äî ã³ìíà糿?

– À òè íå çíàëà öüîãî? À çâ³äêè æ áè òàòî çíàâ âñ³ êîí’þ´àö³¿

³ äåêë³íàö³¿ ç ëàòèíñüêî¿ ãðàìàòèêè?

Äàðêà ÷åêàº. Íå çâàæóºòüñÿ çàïèòàòè áàòüêà, ÷îìó â³í íå

çàê³í÷èâ ã³ìíà糿. Ââàæຠòàêå ïèòàííÿ çà íåïðèñòîéíå.

– Öå òàê, – ãîâîðèòü òàòî çà ñåáå ³ ñâî¿õ äàëåêèõ òîâàðèø³â, –

ìè áóëè òîä³ ó âîñüì³é êëàñ³, ïåðåä ñàì³ñüêîþ ìàòóðîþ. Òîä³ ñàìå

éøëè âèáîðè äî â³äåíñüêîãî ïàðëàìåíòó… Òàê, ð³ê äåâ’ÿòñîò ïåð-

øèé. Íàñ ïîïðîñèëè ãàëèöüê³ òîâàðèø³, ùîá ìè äîïîìîãëè ¿ì ïîà´³òóâàòè ïî ñåëàõ çà óêðà¿íñüêîãî êàíäèäàòà. Ðîçäîáóëè íàì ìó-

æèöüêèé îäÿã, ïîïåðåáèðàëè íàñ… ³ ïîðîçâîçèëè ïî ñåëàõ. Ãàé…

ãàé… êîëè á òè ÷óëà, ÿê òâ³é òàòî ãîâîðèâ! Êàïåëþõàìè ï³äêèäà-

ëè âãîðó ò³, ùî ñëóõàëè ìåíå. Òà, äîíå÷êî, öå áóëè ³íø³ ÷àñè. Ìè òîä³ ìóñ³ëè çâîäèòè áî¿ çà ñàìå ñëîâî „óêðà¿íñüêèé“. ² çíàºø, ùî ìåíå çðàäèëî?

Äàðêà çàòðèìóº â³ääèõ.

– Ðóêè. ß ìàâ „ïàíñü곓, äóæå âèïåùåí³, ÿê íà ìóæèêà, ðó-

êè… Öå âïàëî æàíäàðìîâ³ â î÷³, ³ òàê, â³ä êëóáî÷êà äî íèòêè…

àæ ìåíå ³ ñ³ìîõ ìî¿õ òîâàðèø³â âèãíàëè ç ã³ìíà糿. Ìóñèø çíàòè, ùî òîä³ ó÷åíü ó âîñüì³é êëàñ³ áóâ óæå ïàðóáîê ï³ä âóñîì…

 íàñ áóëè òàê³, ùî ¿õ óæå ç ï’ÿòî¿ êëàñè áðàëè äî â³éñüêà! Ãàé…

ãàé… ìè â âàøèõ ðîêàõ âì³ëè âæå ³äåÿìè æèòè!

Äàðêà íàñëóõîâóº, ÷è íå îçâåòüñÿ äå õî÷ íîòêà æàëþ, õî÷

â³äãóê êàÿòòÿ çà çâèõíåíó êàð’ºðó? Ìîæå, òåïåð… ç ïåðñïåêòèâè äâàäöÿòè ³ ê³ëüêà ðîê³â òàòî â³çüìå öåé ïîðèâ çà ñîëîì’ÿíèé âîãîíü?

– Òàê, äîíå÷êî, òàê êîëèñü ó íàñ ìîëîäü æèëà!

Öå âæå ãîðä³ñòü. ͳ, öå ùîñü á³ëüøå: öå äîê³ð ñó÷àñí³é ìîëîä³, îò³é, ùî äî íå¿ íàëåæèòü ³ Äàðêà. Äîê³ð, ùî ñó÷àñíà ìîëîäü íå

â쳺 æèòè òèì, ÷èì âîíè êîëèñü.

– Òàòóñü… ì³é êîõàíèé… äîðîãèé… ºäèíèé.

Äàðêà â íåñòÿì³ â³ä âåëèêîãî çàõîïëåííÿ ³ ñåðäå÷íî¿, ç-ï³ä ñà-

ìîãî ñåðöÿ âäÿ÷íîñòè îáö³ëîâóº òàòêîâå çäèâîâàíå îáëè÷÷ÿ, ðóêè, íàâ³òü øèþ.

Òà æ ñüîãîäí³ îö³ºþ òàòêîâîþ ñïîâ³ääþ ñïëèëî íà íå¿ âåëèêå

âèçâîëåííÿ! Îñâ³òèëî ¿¿, ìîâ ñîíöå, ³ î÷èñòèëî ç óñ³õ ïðîâèí ñó-

ïðîòè òàòà é ìàìè. Õ³áà æ òàòî ñàì íå ñêàçàâ, ùî ä³òè ïîâèíí³

íàñë³äóâàòè âåëèê³ â÷èíêè ñâî¿õ áàòüê³â?

Ìàìà áóäå òîâêòè ãîëîâîþ îá ñò³íè ç ãîðÿ, ùî ¿¿ äèòèíà íå

ê³í÷àòèìå øê³ë, ùî äèòèí³ ö³é íå ñóäæåíî ï’ÿòèñü âñå âèùå ³ âè-

ùå ïî äðàáèí³ êàð’ºðè ³ äîáðîáóòó?

– ßêà ÿ âäÿ÷íà âàì, òàòó… ÿêà ÿ äóæå âäÿ÷íà!

Òàòî ï³äâîäèòüñÿ íà ë³êò³. Äàðêà áà÷èòü ç éîãî ï³äíåñåíèõ âãî-

ðó, ÿê äâ³ êî÷åðãî÷êè, áð³â ³ îïóùåíèõ êóòèê³â óñò, ùî â³í ïî-

áîþºòüñÿ çà Äàð÷èí ðîçóì. Íàãàäóºòüñÿ êëîï³òëèâå òàòêîâå ñëîâî â äåíü Äàð÷èíîãî ïðè¿çäó ïðî íàäì³ðíó ¿¿ âðàçëèâ³ñòü, ³ òåïåð âîíà äóìຠç ðàä³ñíèì ñì³õîì: „Òàòêî ãîòîâ ïîäóìàòè ùå, ùî ÿ çáîæå-

âîë³ëà!“

Äàðö³ çàìàëî ñàìîãî ñâÿùåííîãî äîêîðó çà ¿¿ áåç³äåéí³ñòü. ¯é õî÷åòüñÿ ùå áàòüê³âñüêîãî áëàãîñëîâåííÿ íà öþ ñïðàâó.

– Òàòóñü… à êîëè á ÿ çðîáèëà ùîñü òàêå, ùî âñ³ì óêðà¿íöÿì ïðèíåñëî á ÷åñòü, àëå çà òå ìàëè á ìåíå ç³ øêîëè âèãíàòè, òî… âè ñåðäèëèñÿ á íà ìåíå?

Äàð÷èí³ î÷³ ãîðÿòü, ÿê ó íàðêîòíèêà.

Òàòî íå çâèê ³ùå áðàòè Äàð÷èííèõ ñë³â ïîâàæíî. Âñå æ éîìó ìèëà Äàð÷èíà ìîâà, áî â³í ïðèãîðòຠÄàðêó äî ñâî¿õ ãðóäåé:

– Òà ùî òè ìîæåø, êðèõ³òêî, çðîáèòè? Ùî ìè âñ³ òóò ìîæå-

ìî ³ çíà÷èìî?

*

˳ä ó Âåðåí÷àíö³ ìຠôîðìó ïëåòåíèêà. Öå ïîð³âíÿííÿ äîáðå

äëÿ ìàëèõ ä³òåé. Äëÿ Äàðêè âæå öå äâà îçåðöÿ, ñïîëó÷åí³ ç ñîáîþ âóçüêèì ïðîñìèêîì. Äàë³ âñå òàê, ÿê íà îë³îäðóêó ç ìèíóëîãî ñòîð³÷÷ÿ: âèñîê³ áåðåãè ³ øóâàð, ãàòü ³ ìëèí. Äàðêà ï³äõîäèòü áëèæ÷å ï³ä âèñîêèé áåðåã ³ ìóñèòü ïðèçíàòè, ùî Äàíêî äîñèòü øòóäåðíî ¿çäèòü íà ñîâãàíàõ. ² çàðàç ïîñòàíîâëÿº: íå â³çüìå ïðè Äàíêîâ³ òàê äîâãî ñîâãàí³â, àæ íå íàâ÷èòüñÿ òàê ¿çäèòè, ÿê â³í.