ISBN 966-538-174-1 106 page

Äèðåêòîð, çäàâàëîñÿ, ïåðåäóìàâ ùîñü:

– Ãì, ìîæëèâî, ùî ìîæíà áóäå ùå ùîñü çðîáèòè. Àëå ó÷åíè-

öÿ ìóñèòü ïðèãàäàòè ñîá³ ³ ñêàçàòè ìåí³, çðîçóì³ëî, ò³ëüêè ìåí³…

õòî íàãîâîðèâ âàì íà ðóìóíñüêó äåðæàâó? Âëàñòèâî, ùî ðóìóí-

ñüêà ìîâà áóö³ìòî ìàëîâàæíà, ùî ç íå¿ óêðà¿íêà ìîæå íàâ³òü äâ³é-

êó ìàòè. Íå ïðèãàäóºòå ñîá³, õòî ãîâîðèâ òàêå? Äå âè ùîñü òàêå

÷óëè? Öå íå ìóñ³ëî áóòè â øêîë³. Ìîãëî áóòè ³ ïîçà øêîëîþ…

Äàðêà ïîõíþïëþº ãîëîâó: ñì³øíèé öåé äèðåêòîð. Òà æ öå ¿¿ òà-

òóñü íàçâàâ ðóìóíñüêó ìîâó öèãàíñüêîþ, áåç ë³òåðàòóðè ³ ãðàìàòè-

êè. Òà õ³áà ò³ëüêè òàòóñü? Äèâíî, ä³éñíî äóæå äèâíî, ùî äèðåê-

òîð íå çíàº, ùî âñ³ òàêî¿ äóìêè ïðî ðóìóí³â… Äóæå äèâíî ³ ÿêîñü ï³äîçð³ëî çâ³äêèñü ïðèéìຠâîíà â³ñòêó, ùî àæ òåïåð íå ñ쳺 ñîá³

í³÷îãî „ïðèãàäóâàòè“.

– Äåñü ÿ ÷óëà ùîñü òàêå, ïðî ùî ïàí äèðåêòîð ãîâîðÿòü, àëå

íå ìîæó ïðèãàäàòè ñîá³. ͳÿê íå ìîæó… äóìàþ ³ íå ìîæó.

Ìîæå, íàðåøò³ ñê³í÷àòüñÿ ö³ äîïèòè. ×îãî â³í õî÷å â³ä íå¿?

Ç âåëèêî¿ ïðèõèëüíîñòè äî Äàðêè ïîçáàâèòè òàòóñÿ ïîñàäè? –

âèïîâçຠç-ï³ä Äàð÷èíîãî ñåðöÿ âóçüêà ãàäþ÷êà ï³äîçð³ííÿ. Òîìó, ùî äèðåêòîð ìîâ÷èòü, Äàðêà ï³äâîäèòüñÿ ç êð³ñëà: îòàê ÷êóðíóòè ç ö³º¿ êàíöåëÿð³¿, ùîá àæ çàêóðèëîñü çà íåþ. Äèðåêòîð çíîâó ñàäîâèòü ¿¿ â êð³ñëî:

– Âè – â³ëüíà íà öþ ãîäèíó, íå êâàïòåñÿ.

Õòîñü ñòóêຠó äâåð³. Öå ñòîðîæ:

– Ïàííî÷êà Îð³õîâñüêà ç ÷åòâåðòî¿ âæå º.

– Íåõàé çà÷åêຠâ êàá³íåò³.

Äàðêà çðèâàºòüñÿ ìèìîõ³òü: Íàòàëêà! Õî÷å îäíèì ñëîâîì ïå-

ðåêèíóòèñÿ ç íåþ, õî÷ áè ò³ëüêè êð³çü øèáêó ïîáà÷èòè âèðàç ¿¿

îáëè÷÷ÿ. Äàðêà íå â쳺 ïîÿñíèòè ñîá³ ö³º¿ âíóòð³øíüî¿ êîíå÷íîñòè ïîáà÷èòè Îð³õîâñüêó, íå çíຠòîãî çà÷àðîâàíîãî ñëîâà, ùî õîò³ëà á éîãî ïåðåëîâèòè â³ä íå¿.  íå¿ ò³ëüêè çàìðÿ÷åíå ïåðåä÷óòòÿ, ùî íåâáëàãàííå, íåâ³äêëè÷íå íåùàñòÿ ñïàäå íà ¿õ ãîëîâè áåç öüîãî ïî-

ðîçóì³ííÿ.

Äèðåêòîð áåðå Äàðêó çà ï³äáîð³ääÿ (ãàäþ÷êà ï³ä ñåðöåì ïî÷è-

íຠñè÷àòè: óâàæàé, óâàæàé!):

– ×è âè, Ïîïîâè÷, íå ÷óëè äåñü ïðî òå, ùî óêðà¿íñüêà ã³ìíàç³ÿ

íå ìຠáðàòè ó÷àñòè â êîíöåðò³ íà ÷åñòü ïàíà ì³í³ñòðà? Íå áóëî ìîâè ïðî ùîñü òàêå â íàø³é ã³ìíà糿?

Ùå ìàëîþ äèòèíîþ Äàðêà âïàëà ðàç ç ÿáëóí³. Òåïåð ç ö³ëîþ âèðàçèñò³ñòþ â³äíîâèëèñÿ ö³ âðàæ³ííÿ: ïåðåä î÷èìà çàìèãîò³ëè

÷îðíî-æîâò³ ïëÿìè, óñÿ êðîâ ùî äî êðàïëèíêè ç ëèöÿ ³ ðóê çá³ãëà â íîãè. Äàðêà â³ä÷óëà õîëîä, ùî âäàðèâ íà íå¿ â³ä ¿¿ áåçêðîâíîãî ëèöÿ. Äèðåêòîð â òó æ ìèòü, ìîâ ãà÷êîì ï³äõîïèâ Äàð÷èíå çáåí-

òåæåííÿ:

– ß áà÷ó, ùî é âè ÷óëè ïðî öå! Ïðàâäà, ÿêå ä³òâàöòâî! Ïàí ì³í³ñòåð ö³êàâèòüñÿ ñòàíîì øê³ëüíèöòâà ³ òèì, ÿê ó÷åíèêè â÷àòüñÿ.

À íå ìóçèêîþ! Ãà… ãà… ÷è öå íå ñì³øíå? Íå ñï³âàòè â õîð³! Ùî ìåí³ çà ñï³âàêè! ¯ì çäàºòüñÿ, ùî ïàí ì³í³ñòåð áóâ áè õî÷ çàïðè-

ì³òèâ, ùî ¿õ ãðóïà íå ñï³âàº. ß ö³êàâèé, õòî öå ïðèäóìàâ òàêå

„ìóäðå“? Àëå ìåí³ ùîñü ³íàêøå çäàºòüñÿ. Ìåí³ çäàºòüñÿ, ùî õëîïö³ ³íàêøå ãîâîðèëè, à ³íàêøå áóëè á çðîáèëè íà ñàìîìó êîí-

öåðò³. Âîíè, ïåâíî, õîò³ëè ò³ëüêè äî öüîãî íåðîçóìíîãî êðîêó íà-

ìîâèòè ä³â÷àò ç íàøî¿ ã³ìíà糿, ùîá ¿õ îñì³øèòè ïåðåä ïàíîì ì³í³ñòðîì. Ìîâëÿâ, â óêðà¿íñüê³é ä³âî÷³é ã³ìíà糿 íåìàº í³ îäíî¿

ìóçèêàëüíî¿ ä³â÷èíè. Ãî-ãî, ö³ õëîïö³ íå ðàç áåðóòüñÿ íà ð³çí³ õè-

òðîù³, ùîá ò³ëüêè äîøêóëèòè ä³â÷àòàì! ß æ ñàì áóâ êîëèñü ó÷å-

íèêîì! ßê… ÿê â³í çâåòüñÿ öåé ó÷åíèê, ùî é âàñ íàìîâëÿâ äî öüî-

ãî? Õòîñü ìåí³ êàçàâ… ÿ âæå çíàâ ïð³çâèùå òîãî „ìàõåðà“, àëå

ÿêîñü âèëåò³ëî ìåí³ ç ãîëîâè.

Äàðêà íå çíຠâæå, ÷è öå âîíà ñàìà êîíຠíà êð³ñë³, ÷è ò³ëüêè ñòî¿òü êîëî êîãîñü ñòðàøåííî ïåðåòîïëåíîãî îñòðàõîì ³ ìó÷èòüñÿ

â³ä òîãî, ùî íå ìîæå éîìó äîïîìîãòè. ×óº ò³ëüêè, ÿê ùîñü òåïëå

ç-ï³ä ïàõ êîòèòüñÿ âíèç ïî ò³ë³. Ðåøòêàìè çóñèëëÿ, ÿêîãî ùå íå

ïîãëèíóâ ñòðàõ, âîíà ïîâòîðþº ñîá³ ò³ëüêè îäíå:

„Îðåñò… Îðåñò… íå ñêàæó… íå ñêàæó… íå ñêàæó…“

– ×è âè ñêàæåòå ìåí³ íàðåøò³ ïð³çâèùå öüîãî çáèòî÷íèêà? –

äîïèòóºòüñÿ äèðåêòîð, í³áèòî é íå äóæå ñåðéîçíî.

– ß íå çíàþ… ÿ… – ÿêîñü òàê íåçðó÷íî ïî÷àëà çàõèùàòèñÿ

Äàðêà, ùî çðàçó ñàìà â³ä÷óëà, ÿê âèäàëà ñåáå.

³í çàñì³ÿâñÿ ò³ëüêè ç òàêî¿ íåçóãàðíî¿ ãðè:

– ×è öå òàêà âåëèêà òàéíà? ß æ êàæó, ùî ÿ âæå çíàâ öå

ïð³çâèùå, ò³ëüêè òåïåð âîíî âèëåò³ëî ìåí³ ç ãîëîâè. Îé, âè, ä³â÷àòà, íå ìàºòå íà øåëÿã àìá³ö³¿! Õëîïö³ çìîâèëèñÿ, ùîá âàñ ó äóðí³ ïîøèòè, à âè ùå áîðîíèòå ¿õ! Îòæå, ÿê çâåòüñÿ öåé

„ãåðîé“?

Äàðêà ïðèìêíóëà î÷³, çí³òèëàñÿ â êàáëó÷êó ³ ò³ëüêè âèñòóêó-

âàëà â ñâî¿é ïàì’ÿò³ ð³âíî äî ðèòìó: „Íå ñêàæó, íå ñêàæó, íå

ñêàæó“.

Äèðåêòîðîâ³, âèäíî, áóëî âæå çàáàãàòî ö³º¿ òåëÿ÷î¿ âïåðòîñòè.

³í íàñóïèâ áðîâè, ÿê êàçêîâèé Ïðóäèâóñ, ³ çàïèòàâ ùå ðàç ïî-

äîáðîìó:

– À ÿê ÿ ïîïðîøó ïàíà ïðîôåñîðà, ùîá ñêðåñëèâ âàì íåâ³ä-

ïîâ³äí³ îáè÷à¿ ³ ùå ðàç çàïèòàâ ðóìóíñüêó, ³… ÿê ïîîá³öÿþ âàì, ùî íàâ³òü ïàíîâ³ äèðåêòîðîâ³ ç ÷îëîâ³÷î¿ ã³ìíà糿 íå âèÿâëþ ïð³çâè-

ùà òîãî ó÷íÿ… âè òîä³ ñêàæåòå ìåí³, õòî öå?

Ñïîêóñà òàêà âåëèêà, ùî Äàðêà â³äâåðòຠãîëîâó âá³ê, ùîá íå

÷óòè öüîãî ãîëîñó, ùîá íå áà÷èòè òèõ î÷åé, ùî òàê áàãàòî îá³öþ-

þòü. Âîíà âæå í³÷îãî íå áà÷èòü ïåðåä ñîáîþ, ò³ëüêè äâà òóíåë³ ìà-

ìèíèõ î÷åé â çàëîìàíîìó ñâ³òë³. Ðàç, ÿê ò³ î÷³ äèâëÿòüñÿ íà íå¿, êîëè Äàðêà êëàäå ïåðåä íèõ òå íåùàñíå ñâ³äîöòâî. Äðóãèé, ÿê ò³

î÷³ ìåðåõòÿòü, êîëè ÷èòàþòü ùå ðàç ³ ùå ðàç Äàð÷èíå ñâ³äîöòâî áåç äâ³éêè. Ö³ òóíåë³ ï³äñóâàþòüñÿ ï³ä Äàð÷èí³ î÷³ ùîðàç áëèæ÷å, ³ ùîðàç ÿñêðàâ³øå âèäíî öþ ð³çíèöþ â çàëîìàíîìó ñâ³òë³. Äàðêà íà ìèòü çàêðèâຠñâî¿ î÷³ ë³êòåì, ùîá ðîçâ³ÿòè ïðèìàðó ìàìèíèõ î÷åé. Âîíà ïîâåðòàºòüñÿ ëèöåì äî äèðåêòîðà, õî÷ î÷èìà íå ñÿãàº