ISBN 966-538-174-1 7 page

Auml;ó, íå òîìó, ùî ÿ íå ðàä³þ éîãî äîñÿãíåííÿìè, àëå òîìó, ùî ââàæàþ ñâîº ïåðî ùå çàñëàáå, ùîá ìîãëî ã³äíî òîðêíóòèñÿ öèõ ñïðàâ. Ò³ëüêè òîìó.

– À ùî, íà Âàøó äóìêó, ö³êàâèòü íàéá³ëüøå ó Âàøèõ êíèæêàõ òèõ, ùî ÷èòàþòü ¿õ òàê, ÿê òðåáà?

– Íàïðàâäó, í³êîëè íå ìîæíà çíàòè é íå âãàäàòè, ùî ö³êàâèòü ëþäåé â ÿê³ìñü àâòîð³. Ìåíå, íàïðèêëàä, áàãàòî æ³íîê ïèòàëî, ÷è ïðèñò³éíèé Äàíêî ç „Ìåòåëèê³â íà øïèëüêàõ“, ÷è öå àâòåíòè÷íà ïîñòàòü. ² ÿ ìóñ³ëà â³äïîâ³ñòè (êîëè õîò³ëà ñêàçàòè ïðàâäó), ùî –

òàê, ùî, ä³éñíî, êîëèñü áóâ òàêèé Äàíêî ç î÷èìà, ÿê íåçàáóäüêè, ³ ùî ñüîãîäí³ òîé „Äàíêî“ – îäíà ç ìóçè÷íèõ áóêîâèíñüêèõ ñëàâ.

– Ìàëî õòî â íàñ çíàº, ùî Âè áóêîâèíêà.

– Òàê, ÿ áóêîâèíêà. Íàâ³òü íå òèì, ùî óðîäæåíà òàì ³ âèõîâà-

íà íà ò³é çåìë³, àëå òèì ÿêèìñü â³êîâèì ïðèâ’ÿçàííÿì äî òîãî çà-

êóòêà íàøîãî êðàþ, òîþ òóãîþ, ùî çà äâàíàäöÿòü ÷è òðèíàäöÿòü ë³ò íå çìàë³ëà àí³ íà âîëîñ. ß íå áóäó ïðî öå ãîâîðèòè, áî Âè ìå-

íå, ìîæå, ³ íå çðîçó쳺òå. Ñâîþ ëþáîâ ³ ñâîþ òóãó çà ñâîºþ áàòü-

ê³âùèíîþ ìîæó õ³áà ïîð³âíÿòè äî â³ä÷óâàííÿ íàøîãî ñåëÿíèíà, êîëè â³í âèáèðàºòüñÿ ç³ ñâîãî ñåëà äî Êàíàäè.

– ×îìó Âè âè¿õàëè çâ³äòè?

– ×îìó ïîêèíóëà ÿ ñâîþ íàéò³ñí³øó áàòüê³âùèíó? ³äïîâ³äü íà öå ïèòàííÿ í³ÿê íå íàäàºòüñÿ äî ë³òåðàòóðíîãî æóðíàëó. Çðåøòîþ, â³äïîâ³äàþ÷è íà öå ïèòàííÿ, òðåáà áóëî á ãîâîðèòè íå ïðî ìåíå, 15

à ïðî ìîãî áàòüêà. ß ìîæó ñêàçàòè ò³ëüêè, ùî áàòüêî ì³é, ïîçáàâ-

ëÿþ÷è ìåíå áàòüê³âùèíè, ïðèÿòåëüîê ³ âñüîãî òîãî, ùî â’ÿæåòüñÿ

ç öèìè äâîìà ïîíÿòòÿìè, äàâ ìåí³ ùîñü á³ëüøå: äàâ ìåí³ â³ðó, ùî â æèòò³ º ùîñü, ùî òðåáà ñòàâèòè âèùå ïîíàä óñå îñîáèñòå. Òîìó, âëàñíå, òàê äóæå áîëèòü ìåíå äîê³ð, íåìîâ áè ÿ ïî÷óâàëà ñåáå çà-

ìàëî óêðà¿íêîþ. ß ïåðåéøëà òâåðäó ðóìóíñüêó øêîëó óêðà¿íñüêî-

ãî ïàòð³îòèçìó, é òå óêðà¿íñòâî çàíàäòî ãîñòðèì ³ çàíàäòî ãëèáîêèì êëèíîì âð³çàëîñÿ â ìîº ñåðöå, ùîá ÿ ìîãëà õî÷ áè íà ìåíò çàáóòè ïðî íüîãî.

– Ùå îäíî: âæå çîâñ³ì íåäèñêðåòíå ïèòàííÿ, ÿêå òàê ëþáëÿòü

÷èòà÷³, – „Âàø³ ïëàíè íà ìàéáóòíº?“

– ×îãî ïðîâîêóºòå ìåíå äî çëîáíî¿ â³äïîâ³äè? „Ïëàíè íà ìàé-

áóòíº“, Áîæå ì³é! ×îìóñü ìèìîõ³òü íàãàäóºòüñÿ ìåí³ ³íòåðâ’þ ðåïîðòåðà ç „Íîâîãî ×àñó“ ³ç „ðàñîâîþ óêðà¿íêîþ“, ÿêó â³í òåæ ïèòàâ ïðî ïëàíè íà ìàéáóòíº. ͳ, í³, ïðî í³ÿê³ ïëàíè íà ìàéáóòíº

íå õî÷ó ãîâîðèòè, áî íå õî÷ó, ùîá ìåíå âçÿëè çà íåñëîâíó! ²íêîëè äóìàþ: ÿêáè òàê óñ³ íàø³ ìàëÿð³, ïèñüìåííèêè, áóä³âíè÷³ òåàòðó äî-

äåðæàëè áóëè ñëîâà ïðî „ïëàíè“ íà ìàéáóòíº, êîëè äàâàëè éîãî ð³çíèì ïðåäñòàâíèêàì ð³çíî¿ ïðåñè, òî íàøà êóëüòóðà, íàïåâíå, ïåðåãíàëà á íàñ óæå íà ê³ëüêà äåñÿòèë³òü. Íàï’ºòåñü ÷àþ?

„Íàçóñòð³÷“, ¹ 3. – 1936 ð.

I

Äàðêà íàðîäèëàñÿ â äðóã³é ïîëîâèí³ ÷åðâíÿ. Êîëè ìèíàþòüñÿ ñóíèö³, à ïî÷èíàþòü áðèí³òè ðàíí³ âèøí³.

Òîìó Äàð÷èí³ óðîäèíè ïðèïàäàëè âñå íà äâàäöÿòü äåâ’ÿòîãî ÷åðâíÿ.

³ä ñüîìîãî (à ìîæå, ñêîðøå?) ðîêó æèòòÿ ìàëà

Äàðêà ê³ëüêà áðóíàòíèõ âåñíÿíîê (ÿêáè ãîðîá÷èê íà-

äçüîáàâ) íà íàñàä³ âèã³äíîãî (áî òðîõè çàøèðîêîãî) íîñèêà é ñâî¿ ìð³¿, ùî ïðî íèõ í³õòî íå çíàâ.

²íêîëè âå÷åðîì, êîëè ñîí ï³äñóâàâñÿ äî ë³æêà òàê áëèçåíüêî, ùî ñâî¿ìè ìîõíàòèìè ïàëüöÿìè òîðêàâñÿ ïîâ³ê, Äàðêà áà÷èëà äâàä-

öÿòü äåâ’ÿòîãî ÷åðâíÿ, ÿêèé âèìàõóº íå òî áîìáîíüºðîþ ç öóêåð-

êàìè, íå òî ëèñò³âêîþ ç ãîëóá÷èêîì, ùî íåñå ëèñò ó äçþáêó.

×àñîì çàì³ñòü ãîëóá÷èêà áóâ â³íî÷îê-ñåðöå ç íåçàáóäüê³â ç íà-

ïèñîì: „Ó äåíü ßíãîëà“.

Íå òðåáà êàçàòè, ùî ëèñò³âêà ìóñ³ëà ìàòè ìàðêó, ïåðåáèòó ïîøòîâîþ ïå÷àòêîþ, ìóñ³â ïðèíåñòè ¿¿ ñàì ëèñòîíîøà ³ â ñàì äåíü

¿¿ óðîäèí.

Òàê³ áóëè òàºìí³ áàæàííÿ Äàð÷èíîãî ñåðöÿ. Àëå æ õòî ìàâ öå â³äãàäàòè?

Îäíèõ óðîäèí, êîëè Äàðêà íå âì³ëà òàê ïîâåñòèñü, ùîá âèãëÿ-

äàëî, ùî âîíà ò³øèòüñÿ ç äàðóíê³â, ìàìà ðîçñåðäèëàñÿ é íàçâàëà ¿¿

„íåâäÿ÷íîþ äèòèíîþ“. Äàðêà íå õîò³ëà çðîáèòè ìàì³ ïðèêðîñòè: äî âå÷îðà òîãî äíÿ âèõâàëþâàëà âñ³ äî îäíîãî äàðóíêè é á³ãàëà ïî ê³ìíàòàõ, ÿêáè ç íàäì³ðó ðàäîñòè. Òà öå íåáàãàòî ïîìîãëî: ìàìà çðàçó ï³çíàëà, ùî âîíà âäàº.

Âå÷îðîì ïðèéøëà äî íå¿ äî ë³æêà áàáöÿ é âèïèòóâàëà, ÷è ¿¿ ÷à-

ñîì íå áîëèòü ùîñü ó ãðóäÿõ, ìîæå, ìຠêîëè ïàìîðîêè, ìîæå, ïî÷óâàºòüñÿ òàê, ÿêáè âåëèêó äîðîãó çðîáèëà? Äàðêà íà âñå â³ä-

ïîâ³äàëà: í³, í³, í³.

Ðàíî, ïåðåä ñí³äàííÿì, ïðèìóñèëè ¿¿ âèïèòè ÿêèéñü ã³ðêèé ÷àé: ïî öüîìó ï³çíàëà Äàðêà, ùî ¿¿ ââàæàþòü çà õâîðó. Ùîá íå ïðè-

ñïîðþâàòè æóðáè ìàìö³ é áàáö³, ïîñòàíîâèëà Äàðêà çàáóòè é ïå-

ðåáîë³òè ëèñò³âêó ç ãîëóá÷èêîì. Ïîò³ì ùå ùîñü ðàç ÷è äâà ñíè-

ëîñÿ Äàðö³, ùî çâ³äêèñü, àæ ç Àìåðèêè, ïðèéøëà íà ¿¿ àäðåñó ëèñò³âêà ç ïàðêîì. Àëå öå áóâ ò³ëüêè ñîí, áî Äàðêà í³êîãî â Àìå-

ðèö³ íå ìàëà.

Ïðîòå íå òðåáà çàíàäòî íàð³êàòè, áî îäíèõ óðîäèí (Äàðö³ ìè-

íóâ, âëàñíå, äåâ’ÿòèé) ñòàëîñÿ ùîñü íåñïîä³âàíå. Áàáöÿ ïîäàðóâàëà

¿é äâà çîëîò³. Öå ùå íå âñå. Äàðö³ ñêàçàëè, ùî âîíà ìîæå ç òèìè ãð³øìè ðîáèòè, ùî ñàìà ñõî÷å. Äàðêà àæ â³ðèòè íå ìîãëà. ² ìàìà öå â³äðàçó ï³çíàëà ïî ¿¿ î÷àõ. Äàðêà ìຠî÷³ ñ³ð³, ÿê îñ³íí³ òóìàíè, àëå, êîëè Äàðêà ò³ëüêè ïîäóìຠñîá³ íåïðàâäó, âîíè ñòàþòü òåìí³.

Òàê³ òåìí³, ÿê äîñï³ë³ ñëèâè, é âñå ðîçá³ãàþòüñÿ íà áîêè. Òîìó â Äàðêè áàãàòî êëîïîòó ç ïðàâäîþ é î÷èìà, ùî òåìí³øàþòü â³ä ãð³õà.

Òàê áóëî é òîãî ðàçó, áî ìàìà ùå ðàç ñêàçàëà, ùî ç ãð³øìè ìîæå Äàðêà ðîáèòè, ùî ñàìà ñõî÷å.

Ìîæå ñòàðöåâ³ ïîäàðóâàòè ¿õ, õî÷ ðîçóìíà ä³â÷èíà öüîãî íå çðîáèòü.