Турситік кәсіпорында маркетингтік ақпарат жүйесі

Маркетингтік ақпараттың сыртқы жүйесі. Маркетинг ақпаратының классификациясы. Туризмді тиімді пайдалану үшін, туристік ұйымдарда туристік ақпарат жақсы жұмыс істеуі керек. Сондықтан туристік ақпаратты төмендегідей классификациялау қажет:

- Тарихтық ақпарат ұжымның жұмысын және оның істеген уақытын қамтамассыз етеді;

- Күнделікті ақпарат – күнделікті ақпарат беріп тұратын бизнес туралы;

- Болашақтағы қадағалау ақпараты – болашақты қадағалау ақпаратты ұжымды қадағалап келешекте қандай жетістіктерге жеткізуге болатындығын болжайды;

- Шешім қабылдайтын ақпарат - ұжымның қалай қызмет ететінін және олардың мақсатын дайындайды;

- Түсініктеме беретін маркетинг – ақпаратты маркетингте болып жатқан өзгерістерді, олардың себебін түсіндіреді;

- Жоспарлы маркетингтік ақпарат – ақпараттық маркетингтің программасын, жоспарын стратегиялық анализ жасайды;

- Санына қарай ақпараттық маркетинг – анализ жасап қайта шығын кететінін есептеп және қанша пайда көретінін есептейді және де қандай инвесторлар керек екенін есептейді;

- Сапалы ақпарат маркетингі – туристік қызмет көрсетіп жатқан ұжымдарға сапалы баға беріп солардың қызмет көрсететін орнын, қандай қызмет көрсетіп жатыр деген мінездеме береді;

- Тұрақты ақпарат беру – маркетинг ортасын олардың тұрақты, қызмет беріп жатқанын хабардар етеді;

- Ауыспалы ақпарат маркетингі – қызмет көрсетудің тұрақты және ауыспалы қызмет көрсетуіне мінездеме береді;

- Эпизодтық ақпарат – жүре туындайды, мысалы: өзіңмен бәсекелес болған кәсіпорын туралы ақпарат алғың келген жағдайда ғана туындайды немесе олардың қызмет бағасы жағдайында туындайды;

- Демоскопикалы ақпарат – қажетті жағдайда туристтер жайлы мәлімет жинайды;

- Экаскопикалық ақпарат – нарықтағы туризмнің жағдайы, оның экономикалық ситуациялары және оның бағалары туралы мәлімет береді.

Бухгалтерлік және статистикалық есептен алынғандар, арнайы жариялаулардың анықтамалары жүйеленген және аналитикалық жалпылаулардың ішкілерді (кәсіпорынға көңіл бөлумен) және сыртқылары өзімен қайтара хабар ұсынады.

Екінішілік хабар:

1. Алу тездігі, алғашқы салыстыру және жинауы.
2. Салыстырмалы алудың мүмкіндігі.
3. Бірліктерді өлшеу мүмкіндігі
4. Әр түрлі анықтамада топтастыру жүйелерін қолдану.
5. Әр түрлі дәрежелі жаңалық.
6. Мүмкіншіліксіз анықтық бағалау.

Сондықтан мұқият іздеу және талдаусыз екінші қайтара тап осылардың алғашқы хабар жинауына кірісуге ұсынылмайды. Арнайы тексерулерден хабар өткізу арқылы бағытталғандардың барысында нақтылы проблема шешіміне қалыптасады.

Негізгі принциптері мен және маркетинг құру жүйесінде хабар мынадай болып келеді:

- өзектілік;

- анықтылық;

- есестету толықтығы;

- мақсаттылық;

- келісушілік және ақпараттық бірлік.

1. өзектілік – маркетингтік хабардың орта күй жағдай уақыттарының әрбір кезеңіне нақты тойтарыс білдіреді.
2. анықтық – тап осылардың объективті күй жағдай елестетуінде және даму жағдайында құралады.
3. елестету толықтығы – барлық факторлардың объективті есебі үшін елестетулер қажетті күй жағдайға ықпалын жасаудың қалыптастырушы және көрсетушілердің және туристік маркетингтік кәсіпорын орта дамуы.
4. Мақсаттылық – тап осылардың нақтылы мақсаттарға жөн сілтейді және мақсаттық хабар жүйелері сөнуші өңдеулер талап етеді.

1. Маркетингтік ақпараттың ішкі жүйесі

Туристік өзіндік кәсіпорынның ішінде ішкі хабар жүйесі жоғарылаудың және қажетті мәлімдеулердің іздеуінен мүмкіндік туғызады. Осымен орайлас кәсіпорын қызметінің және әр уақытта нәтижесінде өзгереді. Ішкі хабар жүйесі ағымдағы қызмет толық тойтарысына тиісті бағытталған болу және шапшаң мәлімдеулердің біреуін кәсіпорын істерінің күй жағдайын сипаттайды. Ішкі қайнарлар арасында қажетті ерекшелеу:

- Ішкі статистикалық;

- Материалдық өткізілген зерттеулер;

- Стаистикалық есептілік;

- Келісім шарттар;

- Тексерулердің актілері және тексерулер;

-Түсетін мәлімдеулер;

Мәлімет әр түрлі болуының есептеу нәтижелері және т.б.

3. Маркетингтік ақпараттың сыртқы жүйесі.

Cыртқы ақпараттық жүйе өзінің жұмысын және нұсқасын маркетингтік ортада ақпараттық болып жатқан жағдайларды информациялап алады. Сыртқы ақпараттық мәлімдемені жинау төмендегідей болады:

- Жұмыс істейтін ұйымның нарықтық жағдайда ескеріп болжау;

- Нарықтық жағдайдың күшін бағдарлау (бәсекелестердің барлығын, тұтынушылардың аудиториясын білу);

- Макро ортаның жағдайы және оның дамуы;

- Сыртқы ақпараттық жүйедегі қайнар көзінің бөлінуі;

- Жалпы ақпараттың маркетингтік ортасы;

- Қысқа профильді маркетингтік ақпарат;

- Жалпы маркетингтік ақпараттың қайнар көзі болуы мүмкін;

- Экономикалық бағыттағы кітаптар;

- Статистикалық басылымдар;

- Анықтамалар;

- Жалпы жаранамалық қызметтер;

- Өкіметтің және басқарманың нормативтік және заңдылық актілері;

- Көрмелер, конференциялар, мәжіліс және презентация;

Мемлекеттік ждәне саясаткерлердің, қоамдық қызметкерлердің баяндамалары.

Қысқа профильді маркетингтік ақпараттың қайнар көзі болып төмендегідей атауға болады:

- Ұжымның финанс және бухгалтерлік есебі;

- Туристік ұжымның бастықтарының және мамандарының есебі және интервью;

- Газет журнал бюллетендері және коммерциялық басылымдардың есебі;

- Туризснің маркетингтік анықтамасы, кітаптар, оқулықтар оқу құралы;

- Туристік экономикалық шолу;

- Кәсіпорынның жарнама баспасы (каталогтар, проспектер, буклеттер және т.б.);

- Мамандандырылған көрмелер мен жәрмеңкелер;

- Туристік кәсіпорындарда болу;

- Туристік мәлімдеме фирмалардың туристтер жайлы ақпараттық мәлімдемені баспа түрінде және интернетте;

- Коммерциялық базасы және банк ісі;

Жеке коммуникациялық каналдар (тұтынушылар мен жеке қатынасы, басқа фирмалармен ақпараттық қарым – қатынас, кәсіпорындарда болу, көрмеде және жәрмеңкеде фирмаларды қадағалау).

Сыртқы хабарды төмендегідей бөлуге болады:

- Ресми түрде хабарландыру, барлығына түсінікті болу үшін;

- Синдикаттық, көп көрерменге бірдей емес, келісім шарт бойынша. Ақпараттық консультациялық ақпаратты тартудың синдикативтік ақпараттардың мүмкіншіліктері өте мол.

Сұрақтардың формасын құрастыру:

- Сұрақтар қарапайым және түсінікті болу керек;

- Сұрақтар тек қана біржақтама болу керек;

- Сұрақтар орташа нейтральды болу керек;

Анкета толтырудың принциптері:

- Сұрақтардың қатарын дұрыс қою керек;

- Қарапайымнан күрделіге дейін, жалпы сұрақтан мамандандырылған сұрақтар;

- Әр түрлі инструменттерді қолданбау керек (төрт ступенкалы, одан кейінгі жеті ступенкалы).

Алдын ала анкеталардың сапасын бағалау.

Ойлап табылған анкеталарды алдын ала ойлап талдап, одан кейін сұралатын сұрақтардың жауабын талдайды. (10 – 15 адамдардан анкета жинап соны талдайды.)
Почта арқылы анкета жинау, және оның процентін асыру:

- Марапаттау (сұрақтар қойып оған ризашылығын білдіру керек);

- Қосымша хат жіберу керек. (қызықтырып, оған ешкімге айтпауға гарантия беру керек);

- Анкетаны телефон арқылы жіберу керек;

- Қызықты тақырыптарды және көрнекті құралдармен әсемдеуді конверт арқылы жіберу керек.

Бақылау - ақпараттық маркетингте өзіңнің қарсыласыңның мінез құлқын бірінші ақпараттың маркетингісін бақылау арқылы қадағалау:

- Бақылау ғылыми мақсатта іске асады;

- Бақылау жоспарлы түрде және системалы түрде;

- Бақылау қызықты факиілерді жинаудан басталады;

Бақылаудың артықшылығы мен қатар кемішлігіде жүреді.

1. Артықшылығы.

- Бақылаудың қарапайым және шығын аз кетеді.

- Жоғары объективті түрде бақылау.

- Жағдайдың шынайылығы.

1. Кемшілігі.

- Презентация жасаған кезде барлығын тегіс қамти алмайсың. Субъективті түрде бақылау.

Тұтынушылардың мінез құлқы оның қызығушылығы бақылаушыларға қызықтырмайды.