Жалпылау жәнке нақтылау

Жалпылау деп объектілер жиынына қатысты және оларды біріктіретін қасиеттерді анықтау тәсілін айтады.

Объектіге қойылатын шарттарды кеңейту арқылы иемесе олардан бас тарту арқылы жалпылау жасауға болады.

Мәселен, геометриялық прогрессияның n-ші мүшесінің формуласын оқығанда алдымен оқушылар геометриалық прогрессияның мүшелерін берілген бірінші мүшесі мен өсімшесі арқылы есептейді. Бұл есептеулерді жүргізгенде оқушылар төмендегідей теңдіктерді қолданады:

b

b =b *q

b =b *q=b *q

b =b *q=b *q =b *q және т.б.

Бұдан жалпылау жасап мына формуланы алады:

b =b *q

Жалпылау арқылы берілген жиындардан көлемді жиындарға көшеді. Мәселен, натурал сандардың жиынынан оң бөлшек сандардың жиынына көшу жалпылау арқылы орындалады.

Егер бөлшек сандардың бөлімі 1 болатын болса, натурал сандар шығады. Сонда натурал сандар бөлімі 1 болатын бөлшек сандар.

Жалпылауға келтірілетін тәсілдер:

а) тұрақгы объектіні айнымалы объектімен алмастыру;

б) объектіге қойылған шектеуден бас тарту. Абстращиялау деп зерттеліп отырған объектінің кейбір елеусіз қасиеттерін ойдан шығарып, оның елеулі қасиеттерін анықтауды айтамыз.

Нақтылау объектілер мен құбылыстарды абстракциялау

тәсіліне қарама-қарсы тәсіл.

Нақтылау деп объектіні біржақты ғана ойлау әрекетін айтады. Белгілі бір ұғымды нақты көрнекілік арқылы енгізгенде, абстрактілі жағдайды нақты келістіруде, объектінің нақты жағдайда қасиетін анықтауда нақтылау әдісі қолданылады.

№7-8 – Тақырып: Математиканың оқытудың формалары мен жабдықтары.

Жоспары

Оқытуды ұйымдастыру формасы.

Оқытудың көрнекілік және техникалық құралдары.

Оқытудың дидактикалық материалдары.

Оқушылардың өзіндік жұмысы.

Оқытудың дәстүрлік әдісі.

Математика сабағында компьютер мүмкіндіктерін пайдалану