Полезное:
Как сделать разговор полезным и приятным
Как сделать объемную звезду своими руками
Как сделать то, что делать не хочется?
Как сделать погремушку
Как сделать так чтобы женщины сами знакомились с вами
Как сделать идею коммерческой
Как сделать хорошую растяжку ног?
Как сделать наш разум здоровым?
Как сделать, чтобы люди обманывали меньше
Вопрос 4. Как сделать так, чтобы вас уважали и ценили?
Как сделать лучше себе и другим людям
Как сделать свидание интересным?
Категории:
АрхитектураАстрономияБиологияГеографияГеологияИнформатикаИскусствоИсторияКулинарияКультураМаркетингМатематикаМедицинаМенеджментОхрана трудаПравоПроизводствоПсихологияРелигияСоциологияСпортТехникаФизикаФилософияХимияЭкологияЭкономикаЭлектроника
Тұрлаусыз мүшелері - второстепенные члены предложения
|
|
| Толықтауыш Дополнение - - - - - - - - - - - | Б. с. кімге? неге? кому? чему Т. с. кімді? нені? кого? что? Ж. с. кімде? неде? Қайда? У кого? чего? Где? Ш. с. кімнен? неден? қайдан от кого? из чего? откуда К. с. кіммен? немен? с кем? с чем? | Қанат саған хат жазды. Олар Медеуді аралады. Әлияда шана бар. Ол кітапты кітапханадан алды. Әкесі баласымен отыр. |
| Анықтауыш Определение | Қандай? Какой? Нешінші? Который? Неше? Қанша? Сколько? Кімнің? Ненің? Чей? | Алмас - озат оқушы. Мен бесінші сыныпта оқимын. Абайдың суреті ілулі тұр. |
| Пысықтауыш Обстоятельство -. -. -. -. | Қалай Как Каким образом Қайда? Где? Куда? Қашан? Когда? Қайдан? Откуда? | Машина тез жүреді. Олар далаға шықты. Қыста күн суық. Біз қаладан келдік. |
Салалас құрмалас сөйлемнің түрлері және шылаулары (виды сложносочиненных предложений и их союзы).
| Ыңғайлас соединительные | 1)...,.... 2) және, да, де, әрі | Күз өтті, қыс келді. Жиналыс бітті де, халық тарқай бастады. |
| Қарсылықты противительные | 1)...,.... 2) бірақ, алайда, дегенмен, әйтсе де, сонда да, (но, однако, иначе, все - таки) | Ағам келді, атам кетті. Мен кітабымды бердім, бірақ ол алмады. |
| Талғаулы разделительные | 1)...,.... 2) Біресе, не, немесе, я, яки, бірде, не болмаса, әлде, кейде, (или, иногда, то, либо, однажды) | Жазда қалаға не мен, не інім барады. Жаңбыр жауады, немесе қар жауады. |
| Себеп - салдар Причинно - следственные | 1)...,.... 2) Сондықтан, сол себепті, өйткені, неге десеңіз (поэтому, потому что, по той причине) | Күн жылы болды, біз серуенге шықтық. Асан театрға бармады, себебі уақыты жоқ. |
| Кезектес чередующиеся | 1)...,.... 2) кейде, бірде, біресе | Бірде қатты сөйлейсің, бірде жай сөйлейсің. |
Сабақтас құрмалас сөйлемнің түрлері және шылаулары (виды сложноподчиненных предложений и их союзы).
| Түрлері | Жасалу жолы | Мысалы |
| Шартты бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлем (сл. подч. пр - е с придаточ. условия) | 1) – са, - се + жалғау. 2) – ме/бе/пе+ген - де - ма/ба/па+ған - да | Күн жылы+ са, жер көгереді. Сен келме+ ген+де, әжем ренжитін еді. |
| Қимыл - сын бағыныңқылы саб. қ. с.(спп с придаточ - ными образа действия и степени) | 1) – ып - іп,- п 2) – а/ - е 3) – атын/йтын+дай - етін/йтін+дей | Жел күшей+ іп, ауа райы бұзылды. Үйге кел е, сабағын орындады. Бәрі ест+ итін+дей, қатты сөйледі. |
| Мезгіл бағыныңқылы саб. қ. с.(спп с придаточ - ными времени) | 1) – ған/қан + да - ген/кен – де 2) – ген/кен+ше - ған/қан+ша 3) ған/қан/ ген/кен +кезде 4) – ғалы/гелі - қалы/келі | Асан қалаға кет+ кен+де, інісі екі жаста еді. Жаңа бастық кел+ гелі, жалқымыз көбейді. |
| Қарсылықты бағыныңқылы саб. қ. с.(спп с придаточ - ными уступительными) | 1) – са, - се + да/де 2) ған/қан/ ген/кен +мен 3) бола тұра, бола, тұра | Бұлт бол+ ған+мен, жаңбыр жауған жоқ. Сабақ бастал+ са да, оқушылар толық жиналған жоқ. |
| Себеп бағыныңқылы саб. қ. с.(спп с придаточ - ными причины) | 1) – ған/қан + дықтан - ген/кен +діктен 2) ған/қан/ ген/кен +себепті | Күн суы+ ған+дықтан, біз жылы киіндік. |
| Мақсат бағыныңқылы саб. қ. с.(спп с придаточ - ными цели) | 1) – у үшін 2) повел. форма глагола + деп | Қазақ тілін біл+ у үшін, көп оқу керек. Нан ал+ айын деп, дүкенге бардым. |
Бастауыш пен баяндауыш атау тұлғадағы сөзден болғанда, бастауыштан кейін сызықша қойылады.
Қойылатын орындары
| Бастауыш Зат есім - Баяндауыш Зат есім | Бастауыш Сілтеу есімдігі - Баяндауыш Зат есім | Бастауыш 3 - жақ жік - теу есімдігі - Баяндауыш Зат есім | Бастауыш Заттанған сын есім, сан есім, есімше - Баяндауыш Зат есім | Бастауыш Тұйық етістік - Баяндауыш Зат есім | Бастауыш Зат есім - Баяндауыш Тұйық етістік | Бастауыш Сан есім - Баяндауыш Сан есім |
| Мысалдар | ||||||
| Бөрік – адамға көрік. | Бұл – үлкен қуаныш. | Ол – әйгілі әнші. | Ер жігіттің екі сөйлегені – өлгені. | Оқу – білім бұлағы. Алдау – зұлымдық, Алдану – ақымақтық | Менің мақсатым – еліме пайдалы азамат болу. | Бес жерде бес – жиырма бес. |
Date: 2016-11-17; view: 384; Нарушение авторских прав