Электрмен жарықтандыру түрлері мен желілері

Өнеркәсіптік кәсіпорынның тұтынатын энергиясының 5-10% және одан да көп бөлігі электрлік жарықтандыруға шығындалады. Жарықтандыру қондырғыларының (ОУ) дұрыс орындалуы электр энергияның рационалды қолданылуына, шығарылған өнімнің сапасының жақсаруына, еңбек өнімділігінің жоғарылауына, жұмыскерлердің шаршағандық сезімінің төмендеуі, жарақат алу жағдайларын және апат санын төмендетеді.

Ішкі, сыртқы және жарнамалық жарықтандыру құрылғылары, сонымен қатар арнайы жарықтандыру, соның ішінде жарылысқа қауіпті және өртке қауіпті қондырғылары регламенттеледі.

Электрлік жарықтандыру үшін газдыразрядты шамдарды (люминесцентті (ЛЛ)), түсі өңделген қысымды сынапты шамдар, натрийлі, ксенонды (ДРЛ, ДРИ, ДРН, ДНаТ түрдегі) және қыздыру шамдары (ЛН) қолданылады.

Электрлік жарықтандырудың екі түрі болады: жұмыстық және апаттық. Жұмыстық жарықтандыру (РО) барлық орындарда қондырылады және жұмыс бетінде нормаланған жарықтандыруды тудырады. Кейбір жағдайларда жұмыстық жарықтандырумен қатар, апаттық жарықтандыруда (АО) қажет, ол кенеттен жұмыстық жарықтандыру сөнген кезде жұмыс орындарын минималды жарықпен қамтамасыз етеді. АО 2 лк-тен кем емес жалпы жарықтандыру жүйесі кезінде, жұмыс орындарындағы жұмыстық жарықтандыру үшін нормаланатын жарықтандырудың 5%-на тең болатын жарықпен қамтамасыз ету керек. Адамдардың эвакуациясы үшін АО еденнің негізгі жүретін жерлерін және баспалдақтардың 0,5 лк-тен кем емес жарықпен қамтамасыз етуі керек.

Нормаландыру және жарықтандыру қондырғылары. Ішкі және сыртқы жарықтандыруға қажетті минималды жарықтандыруды таңдау үшін, объектінің размері, оның контрастісі және объектінің жарықты шағылыстыру қасиеттерін білу керек. Жарықтандыру нормаларын таңдағанда келесідей шкаладан қараймыз: 0,2; 0,3; 0,5; 1; 2; 3; 5; 10; 20; 30; 50; 75; 100; 150; 300; 400; 500; 600; 750; 1000; 1250 лк.

Жарықтандыруды есептеу нүктелік әдіспен немесе пайдалану коэффициенті әдісі арқылы жүзеге асады.

Жарық ағынының пайдалану коэффициенті әдісі ірі қараңғылататын заттардың болмауында горизонтальды беттердің біртекті жарықталуының есебі үшін арналған. Нүктелік әдіс жарықтандырудың әр түрлі таратылуы есебін жүргізу үшін қызмет етеді.

Пайдалану коэффициенті әдісі. Шам түрін, олардың қарастырылған бөлмеде орналасуы мен санын таңдап болған соң, міндетті түрде жеке шамдар қуатын және барлық жарықтандыру қондырғыларын толығымен анықтау қажет, яғни бірфазалы электр қабылдағыштары жарық көзі болса ғана.

Нүктелік әдісте есеп әрбір шамдалдан шексіз кіші ауданға (нүктеге) бағытталған жарық күшімен есептеледі. Есептік нүктелер ретінде минималды жарықтандыруды қабылдаймыз, және де осы нүктелердің орналасу обласында (3-сурет) қабылданған дәлдік классына сәйкес көру жұмыстары орындалады.

Белгілі бір нүктедегі жарықтандыруды келесідей анықтаймыз:

немесе Е = Фе/1000,