Техногенез, его результаты и оптимизация результатов техногенеза

Техногенез — происхождение и изменение ландшафтов под воздействием производственной деятельности человека. Техногенез заключается в преобразовании биосферы, вызываемом совокупностью механических, геохимических и геофизических процессов.

Техногенные изменения геологической среды – это изменения произошедшие под действием человеческого (антропогенного) фактора.

Они подразделяются на локальные, региональные и глобальные.

К локальным относится, например изъятие какого-либо количества минеральных ресурсов в пределах разработки месторождения полезных ископаемых. При этом происходит уменьшение содержания химических элементов, меняется геохимия подземных вод, появляются депрессионные воронки, изменяется уровень подземных вод, а также изменяются такие параметры, как окислительно-восстановительные свойства пород, их трещеноватость. Увеличивается количество кислорода.

К региональным относятся крупные промышленные районы, например свердловская область. В Св. Области есть много железорудных месторождений, такие как высокогорское, благодатское, качканарское и другие. Все они схожи в геологическом плане и имеют общее направление воздействия. Более того происходит изъятие однотипных руд и химических элементов

К глобальным относится изъятие полезных ископаемых во всем мире. За счет этого нарушается целостность недр, рассеиваются природные геохимические аномалии, изменяется геохимический состав недр в километровом слое, а также изменяется уровень подземных вод, их химический состав, появляются депрессионные воронки.

Выделяют 4 группы глобальных техногенных изменений геологической среды:

1. Глобальная активизация природных геологических процессов – выветривание, оползни, обвалы и т.д.

2. Глобальное химическое загрязнение ГС - парниковый эффект, озоновые дыры.

3. Глобальные физические поля – сейсмические поля, изменение гравитационных полей (перераспределение массы вещества в земной коре), изменение электромагнитных полей (производство, передача электроэнергии).

4. Изменение физ-мех свойств грунтов при различных работах.

2. Кенжаралудың вулканогендік жүйесі

Вулканогенные системы рудообразования. (нету)

Вулканогенно-осадочными называются месторождения, которые формируются в вулканических толщах и характеризуются эндогенным источником рудного вещества, седиментационным и гидротермальным способом накопления материала. Их промышленное значение определяется месторождениям полиметаллов (Озерное в Бурятии, Раммельсберг в Германии, месторождения Рудного Алтая), железа (Зауэрленд в Германии), медно-свинцово-цинковых колчеданных руд (месторождения Урала). Кроме того, это месторождения яшм, фосфоритов, бокситов, диатомитов.

Геологические условия образования. Формирование этих месторождений определяется тем, что они находятся вблизи подводных вулканов или в водоемах, куда сносится вулканический материал с прилежащих участков суши, а также в палеовулканических постройках или вблизи них. Рассматриваемые месторождения локализуются в вулканических поясах и дугах Азиатского и Американского секторов Тихоокеанского кольца. Геодинамическая обстановка их образования во многих случаях определяется как субдукционная на границах литосферных плит. В палеозое такие месторождения формировались в Уральском регионе, в Центрально-Азиатском поясе и в других вулканических провинциях. Месторождения связаны с андезито-дацитовыми, базальтовыми или базальт-риолитовыми вулкано-плутоническими комплексами.

Структурные особенности рудных тел рассматриваемых месторождений определяются сочетанием секущих и согласных форм, что видно на примере месторождений типа Куроко (рис.50). Рудные тела имеют формы штоков, штокверков, линз, уплощенных, пластообразных тел, жил. В наиболее типичных месторождениях (Япония) развиты сложные грибообразные рудные залежи, имеющие нижнюю штокверковую «ножку» с прожилково-вкрапленными рудами и верхнюю субпластовую часть.

Рудные тела железо-марганцевых месторождений имеют пластовую форму и локаще переслаивания вулканогенных и осадочных пород. На полиметаллических месторождениях (например, на Озерном в Забайкалье) часто преобладают пластовые залежи (рис. 51).

Минеральный состав. Вулканогенно-осадочные месторождения характеризуются значительным разнообразием.

Наиболее типичными являются так называемые колчеданные месторождения. Среди них установлено несколько минеральных типов. Это руды: пирит-пирротин-галенитовые (Текели в Казахтане); пирит-пирротин-сфалеритовые (Озерное); пирит-халькопирит-сфалеритовые (Гай на Южн. Урале); пирит-галенит-сфалерит-баритовые и другие. Часто в распределении минеральных ассоциаций устанавливается определенная зональность. Так, на месторождении Гай в верхней части в пластовой залежи преобладает пирит-халькопиритовая ассоциация; ниже она сменяется пирит-халькопирит-сфалеритовой, а затем галенит-сфалерит-серебряной ассоциациями. На месторождении Куроко нижние прожилково-вкрапленные пирит-халькопиритовые руды вверх по разрезу сменяются сфалерит-пирит-галенит-баритовыми, баритовыми рудами и яшмовым горизонтом (ожелезненные кремни). На этих месторождениях распространены также марказит, кальцит, серицит, хлорит. Околорудные изменения представлены окварцеванием, хлоритизацией, пиритизацией боковых пород.

3. Жердің құрамы және құрылысы туралы қазіргі түсінік және осыдан туатын даулы сұрақтар

Нынешние представления о строении и составе Земли и вытекающие из этих представлений спорные вопросы

Определение особенностей строения и состава планеты с помощью сейсмических исследований основано на анализе скоростей прохождения сейсмических волн в разрезе Земли. Результаты таких исследований дали возможность расчленить разрез твердой Земли на три оболочки, существенно отличающиеся друг от друга по основным показателям. Это – ядро Земли, мантия Земли и земная кора.

Ядро Земли. Один из резких изменений в скоростях прохождения сейсмических волн через разрез планеты отмечается на глубине 2900 км.Официальная геологическая наука предполагает, что состав ядра Земли в целом соответствует железо-никелевым сплавам с некоторой концентрацией серы. Однако вещественный состав внутреннего и внешнего ядра Земли, как и многие теоретические вопросы геологической науки, окончательно не определен и вызывает много споров. Если ядро Земли состоит из однородного сплава магнитных металлов, то почему оно расчленено на две части с резким отличием физического состояния составляющих их веществ (твердое внутреннее ядро и жидкое внешнее ядро), почему данный сплав не расплавлен полностью под действием высоких температур этого уровня Земли, почему плотность железа, имеющая значение примерно 7,8 г/см³ в обычном состоянии, на уровне ядра Земли увеличивается до 9,4-13,5 г/см³ – эти и другие вопросы, касающиеся вещественного состава ядра Земли все еще не получили однозначного ответа.

Мантия земли представляет собой вещественный комплекс разреза планеты, занимающий уровень от подошвы земной коры, расположенной в среднем на глубине 35-40 км, и кровлей (внешней границей) ядра Земли, расположенной на глубине 2900 км.

Исходя из анализа характера изменения скоростей прохождения сейсмических волн через разрез мантии Земли, она условно расчленена на три части. Их называют нижней мантией, переходной зоной и верхней мантией.

Нижняя мантия расположена в среднем в интервале глубин от 2900 до 800 км. Считается, что она сложена в целом силикатным веществом. Толща нижней мантии в геологической литературе стран дального зарубежья обособляется под называнием «слой D мантии земли».

Переходная зона мантии земли располагается в среднем в интервале глубин от 800 до 400 км. Этот уровень разреза планеты иногда называют «зоной аномального увеличения скоростей сейсмических волн». В геологической литературе стран дального зарубежья переходная зона мантии земли называется «слоем С мантии земли».

Верхняя мантия располагается в интервале глубин от 400 км (в среднем) до 35-75 км под континентами и до 10 км на дне океанических бассейнов.

В геологической литературе стран дального зарубежья верхняя мантия Земли называется «слоем В мантии земли». Верхняя мантия Земли состоит из двух, хорошо отличимых друг от друга, слоев. Нижняя часть верхнее мантии, граничащая с переходной зоной мантии, называется астеносферой, верхняя часть, перекрытая земной корой и составляющая нижнюю часть литосферы – «литосферной мантией», или «перидотитовым слоем».

Земная кора представляет собой верхнюю часть литосферы. Она контактирует с литосферной мантией по границе Мохоровичича. Разрез земной коры условно расчленяется на три слоя, они называются (снизу вверх) базальтовым, гранитным и осадочным слоями. Граница базальтового и гранитного слоев земной коры называется границей Конрада. Очень важен еще один момент. Выделение земной коры от литосферной мантии (перидотитового слоя) с теоретической точки зрения не очень оправдано. Выше было отмечено, что три слоя земной коры (базальтовый, гранитный и осадочный) в совокупности с перидотитовым слоем (литосферной мантией) слагают цельную и неделимую каменную оболочку Земли, имя которой – литосфера. При решении теоретических вопросов геологической науки рассмотрение литосферы как единой и неделимой оболочки Земли предпочительнее, чем искуственное расчленение ее на земную кору и литосферную мантию.

№ 3

1. Литосфераның экологиялық функциялары

Литосфераның экологиялық функциялары — барлық алуан түрлі функцияларын айқындайтын және көрсететін рөлі мен маңызы литосфера қоса алғанда, жер асты сулары, мұнай, газ, геофизикалық өрістері мен жүретін, онда геологиялық процестер, тіршілігін қамтамасыз биоты және, ең бастысы, адам қоғамдастықтың.

Термині және ұғымы "литосфераның экологиялық функциялары" енгізіліп, 1994 ж. ш. Т. Трофимовым және Д. Г. Зилингом.

Білім туралы экологиялық функциялары (қасиеті) литосфера-ын зерттеу жаңа ғылым геологиялық цикл — экологиялық геология.

Мазмұны литосфераның экологиялық функцияларын

Қазіргі уақытта бөлінеді төрт негізгі қасиеттері (функциялары) литосфераның әсер ететін биоту мен анықтайтын тіршілік Жер бетінде өмір:

Ресурстық экологиялық функциясы литосфераның анықтайды рөлі минералдық, органикалық және органикалық минералдық ресурстар және геологиялық кеңістік литосфераның өмірі мен қызметі биоты ретінде де, биогеоценоза және әлеуметтік құрылымы.

Геодинамическая экологиялық функциясы литосфераның көрсетеді қасиеттері литосфера жағдайына әсер ететін биоты, қауіпсіздігі және жайлылығы тұру арқылы адамның табиғи және антропогендік процестер мен құбылыстар.

Заманауи спорт кешені экологиялық функциясы литосфераның көрсетеді қасиеттері, геохимиялық өрістердің (неоднородностей) литосфераның табиғи және техногенді әсер ететін биоты жалпы алғанда, адам. Геофизикалық экологиялық функциясы литосфераның көрсетеді қасиеттері геофизикалық өрістердің (неоднородностей) литосфераның табиғи және техногенді әсер ететін биоты қоса алғанда, адам. Ескеру қажет, аталған литосфераның экологиялық функциялары және олардың қазіргі заманғы проявленность түсіндіріледі эволюционным дамуымен, Жердің әсерінен, табиғи және техногендік факторларға байланысты болады. Фонында эволюциясының табиғи ортаның геологиялық тарихы Жер қарастырылатын позициялар (үрдістер дамуындағы экологиялық функцияларын литосфера) бөлінеді екі негізгі уақыт кезеңі. Бірінші кезең — тек табиғи қамтиды уақытша кезеңінде пайда болуы Жер бетінде өмір (шамамен 3,5 млрд жыл бұрын) пайда болғанға дейін, адамзат өркениетінің және екінші кезең — табиғи-техникалық, әсіресе қамтитын соңғы 200 жыл болып табылатын қолының ісі еді техногенез. Басым бөлінуі экожүйесіндегі адамзат популяциясының байланысты оның белсенді әсер ететін тіршілік ету ортасы, оның үстіне тереңдігін айтарлықтай асып түсетін ықпалы қалған биоты. Мұндай качествелитосфера емес зерттеледі және оқытылады аясында дәстүрлі геоэкология, биоэкология, биогеографии немесе экологиялық топырақтану.

2. Теріс вулканогенді құрылымдар.

Вулканогенные құрылымын анықтайды құрылымдық-геологиялық жағдайы мен геологиялық құрылымы кен алаңдары мен кен орындарын, олар арасында вулканогенных кешендер.

Жіктеу вулканогенных құрылымдардың негізінде әзірленді олардың бастапқы вулканических нысандары. И. В. Лучицким (1971) бөлінді екі топ вулканических нысандары: аккумулятивные (оң) және деструктивті (теріс). - Аккумулятивті бедермен сипатталады вулканическим нысандар жатады стратовулканы, щитовидные вулкандар, ыстық үстірті, лавалы және экструзивные ыстық күмбез. Деструктивті ыстық нысандары ұсынылған кальдерами, межвулканическими, скрытовулканическими және вулканогендік-тектоническими депрессиями, вулканогенными трогами және грабенами.

Жіктеу Г. Ф. Яковлева (1982) бөлінеді үш топ вулканогенных құрылымдары кенді алаңдар: 1) оң вулканогенные құрылымын; 2) теріс вулканогенные құрылымын; 3) вулканогендік-түбір құрылымын.

еріс вулканогенные құрылымын

Теріс вулканогенным құрылымдарға жатады кальдеры, вулканогендік-тектоникалық, межвулканические және скрытовулканические депрессия.

АРАСЫНДА КАЛЬДЕР отырып қалған бөлінеді екі топ: шыңында және перифериялық (ошақтық) кальдеры.

Шыңында кальдеры құрылады облыстарда даму вулканизма негізгі және орта. Олар орналасады орталық бөліктерінде стратовулканов және шектелген сақиналық разломами. - Вершинным депрессиям стратовулканов орайластырылып Блявинское және Сибайское медноколчеданные кен орнының Оңтүстік Уралда, Артемьевск және Камышинское колчеданно-полиметалл кен орнының кенді Алтайда.

Моногенные перифериялық кальдеры бар қарапайым құрылымы және қалыптастыру, олардың бірінде нәтижесінде тіл процесінің вулканизма. Мысал Казкудукская кальдера орналасқан полиметалдық кен орны Казкудук Орта Азия.

Полигенные перифериялық кальдеры тән ірі вулканических құрылыстар. От моногенных кальдер олар ерекшеленеді күрделі ішкі құрылымы неғұрлым ұзақ және даму тарихы бірнеше дүркін көрінісі олардың шегінде вулканических процестер. Мысалы кальдера Сильвертон алтын-күміс кен орындары. МЕЖВУЛКАНИЧЕСКИЕ депрессия арасында орналасады вулканогендік-купольными құрылымдармен (биіктігін анықтайды) арасындағы, сондай-ақ экструзивно-лавовыми вулканическими күмбезді, сложенными вулканитами қышқыл құрамы. - Межвулканической депрессия орайластырылып отыр Лениногор кен алаңы шегінде орналасқан Риддер-Сокольное, Новолениногорское, Обручевское және Долинное колчеданно-полиметалл кен орнының кенді Алтайда. Жергілікті межвулканической депрессия орналасқан колчеданно-полиметалдық кен орны Саканаи Жапония.

СКРЫТОВУЛКАНИЧЕСКИЕ депрессия деп аталатын, сондай-ақ криптовулканическими, әдетте орайластырылып ірі сводовым поднятиям. Байланысты прорывами газдардың магматического ошақты немесе өзгерту нысандары магмалық камера сводовых поднятиях қалыптасты сақиналы және радиалды жарылатын бұзу, тән кальдер, сахнаның проседание блоктарды білімі бар депрессий. - Скрытовулканическим депрессиям орайластырылып карбонатитовые кен Африкада және кенді алаңының баритовыми, қорғасын-мырыш және флюоритовыми кен орындары АҚШ-та.

Вулканогендік-тектоникалық депрессия құрылады нәтижесінде вулканических және тектоникалық процестер. Олар, әдетте, шектелген разломами. - Вулканогендік-тектоническим депрессиям орайластырылып кенді алаңының кен орындарының түсті, сирек және асыл металдар.

3.Геологиялық формациялардың қандай шекаралары бар? Бір-бірінен айырмашылығы?

Тектоникалық шекаралар форматтағы ұсынылған разрывными қабілеті, көрінеді неғұрлым анық және сөзсіз, өйткені алшақтықты, әдетте, жақсы картируются және байкалады. Сонымен қатар, жарылғыш бұзушылықтар жиі келеді сопри-косновение форматтағы контрастно ерекшеленетін бір-бірінен жинағы жыныстары мен сипаты складчатости.

Стратиграфиялық шекаралары шектейді формаций тік қимасында. Бұл жағдайда барынша анық шекаралары бар формаций себеп болуы мүмкін стратиграфически комиссиялардың байланыстары және шайылу іздері, контактіні екі сабақтас тық тел растайды, құрылымдық қайта құру жоспарын және ықпал етеді қабылдауға бөлінген формация ретінде оқшауланған геологиялық объектінің. Алайда, шекаралары, мұндай үлгідегі кездеседі, ол көбінесе стратиграфиялық шекаралары сипатталады постепенными өткелдері.

Қашан шекарасы екі аралас формаций ұсынылған постепенными өтулеріне тура келеді " туралы айтуға фациальных шегінде. Мұндай жағдайда жүргізуге арасында айқын шекара екі формациями айналады қиын, өйткені контраст айырмашылықтар екі соседствующих формаций мұнда күрт сглажена " приконтактовых бөліктерінде формаций-өзара кірігу құрамдас бөліктеріне бір заман басқа. Кезде парагенезисах екі аралас формаций бар жалпы мүшелері, міндет жүргізу шекараларын тіпті күрделене түседі. Сондықтан, қарым-қатынас екі аралас формаций сипатталады фациальными өткелдері, зерттеуші мәжбүр өткізу олардың арасындағы шекара шартты түрде.

Жоғарыда аталған әрекеттер зерттеуші тұратын 4-тармақтарының, мүмкіндік береді бөлу нақты геологиялық ақпаратты және обособить оның сабақтас. Диагностика бөлінген көзқарасты салыстыру арқылы жүзеге асырылады және осы тұрпаттағы әлемдік эталоны (сәйкес абсолютному әдісі ақпараттық талдау) немесе өңірлік эталоны (сәйкес салыстырмалы бағыт формационном талдау). Дұрыс диагностика бөлінген формация мүмкіндік береді оған тиісті атауы.

Обособленная, узнанная және қазірдің өзінде бар өз атауы нақты геологиялық формация ретінде өте ірі геологиялық дене, бейнеленеді арнайы (геологиялық, тектоникалық, ақпараттық және т. б.) карталарында, разрездерде және блок-диаграммаларда және қабылданады зерттеуші түріндегі қатты кішірейтілген моделі. Геологиялық формация " тектоникалық карталарда түсіріледі, әдетте, әр түрлі крапом, ал олардың құрылымдық элементтері белгіленеді түс гаммой. Крап жататынын білдіреді бөлінген формацияның белгілі бір түріне немесе тобына формаций. Жағу формаций "тектоникалық карталар ықпал етеді, дұрыс тектоникалық аудандастыру, түсінуге және прослеживанию тарихын геологиялық даму және құрылым ерекшеліктерін тектоникалық құрылымдар мүмкіндік береді целенаправленнее жүзеге асыруға іздеу жұмыстары сол немесе өзге де түрлері пайдалы қазбалар"

Үшін сурет құрамын, құрылымын, нысанын, жас жқж-бенностей және өзара қарым-қатынас аралас формациями жасалады арнайы формационные картасы. Мазмұны аңыз мамандандырылған карталарды, онда көрсетіледі геологиялық формация, ең алдымен, байланысты ауқымдағы осы карталарды және әрбір нақты жағдайда болуы тиіс әзірленді негізге ала отырып, шешілетін міндеттердің зерттеуші. Әдетте, қатты азайтылған ауқымы мамандандырылған карталарды геологиялық мазмұндағы салыстырғанда табиғи шамалар ақпараттық дененің әрқашан мүмкіндік береді ойнатуға болады немесе одан кем егжей-тегжейлі ерекшеліктері, олардың ішкі құрылысының және ұстау. Сондықтан, көрсету үшін құрам мен құрылыстың жекелеген тық шоғырлар өте жиі тәжірибеге жасау ірі масштабты геологиялық профильдер (разрездер) және блок-диаграммалар.

№ 4

1. Экология - геоэкология - экологиялық геологияның бір-бірімен байланысы және негізгі түсінігі

Грек тілінен бастау алатын үш түбір: ГЕО/ЭКО/ЛОГ/ия сөзіне бірікті. Сөздің түбірін түсінік білдіретін иероглиеф ретінде қарастыруға болады. Ортасында гректің «ойкос» яғни үй деген мағынаны білдіретін түбір сөз орналасқан. Бұл әр түрлі деңгейдегі тірі организмдердің мекені болып табылады: экожүйенің, ірі кеңістіктік биологиялық жүйе ретінде биомалар және Жердің биосферасын құрайтын тірі жиынтығы туындайтын түрлері, олардың комбинациялары болып табылады. Бұл жағдайда қарым-қатынас және «үйдің» іші аясында және «үй» және қоршаған әлем арасында өзара байланыс жатады. Осыдан Геоэкологияға негіз болып табылатын: сөзсіз табиғи және әлеуметтік ғылымдар бағыттарын араласып орналасқан ғаламдық (әлемдік) мәселелері бойынша нақты қызығушылықпен Жерді жүйе ретінде зерттеу. Бұл адамзат қоғамының пайда болуынан бастап «үй» болып табылады. Алайда, соңғы жылдары, әсіресе, соңғы онжылдықта, адамзат, бұл жай ғана өз үйлерінде өмір сүріп емес, осындай қуатты, табиғи, жалпы дүниежүзілік күшті қоғамға айналып, өз іс-әрекеттерімен оның жекелеген құрамдас бөліктерін жоюға дейін өзгертті. «OIKOS» түбірінде тұрған түсініктер маңыздылығы және адамзатпен байланысты уақыттың тарихи масштабында экспоненциалды түрде шкаласы артады. Антропогендік әсер барған сайын қайтымсыз болып, тіпті апатты күйге ұшырап отыр. «Экология» сөзі, негізінен, адам мен табиғат арасындағы қарым-қатынас кешенін айқындауы арта түсті. Эрнст Геккель1866 жылдан бастап пайдаланып жүрген бұл сөздің тағы бір мағынасы, тірі заттар мен қоршаған орта арасындағы өзара тәуелділікті зерттейтін, биология бөлімі болып табылады. Геоэкология немесе ландшафтық экология - экологиялық заңдар мен заңдылықтарды ландшафтық зона, облыс, провинция сияқты жоғары иерархиялық рангтағы табиғи және табиғи-антропогендік геожүйелерді зерттеуге пайдалануға негізделген кешенді ғылыми пән. Геоэкологияның дамуы географиямен бірге экологияның да ғылыми - практикалық жетістіктері мен мүмкіндіктеріне байланысты. Бұл ғылым қоғам мен табиғат байланысы проблемасының жете зерттелуімен тығыз қатынаста. Оның үлесіне адамның тіршілік ортасының экологиялық жағдайының кеңістік-уақыттық астарларын танып-білу, соған тиесілі табиғатты қорғау шараларын жасау тиеді.

Геоэкологияның табиғатты қорғау және адамды қоршаған ортаның жоғары сапасын сақтауға бағытталған ғылым ретінде практикалық маңызы бұл пәннің теориялық және қолданбалы негіздерінің зерттелуін қажет етеді.

2. Кенді ауданның геологиялық құрылысы дегеніміз не?

Структура рудного поля – совокупность структурных элементов (в исторической последовательности развития), влияющих на размещение, локализацию и характер месторождений, связанных общностью происхождения.

Структура месторождения – это совокупность элементов геологической структуры, определяющих морфологию рудных тел, и влияющих на их локализацию.

Геологические структуры рудных полей и месторождений включают следующие серии: тектоногенную, тектоно-магматогенную, тектоно-метаморфогенную, тектоно-экзогенную.

РУДНОЕ ПОЛЕ совокупность территориально сближенных рудных месторождений, объединяемых общностью происхождения и единством геологической структуры. По характеру геологической структуры выделяются семь главных групп рудного поля: рудное поле магматических месторождений в структурах массивов ультраосновных, основных и щелочных пород; рудное поле скарновых, пегматитовых, альбититовых и грейзеновых месторождений в структурных периферических частях гранитоидных массивов; рудное полегидротермальных месторождений в структуре площадей развития малых интрузий и даек; рудное поле гидротермальныхместорождений в вулканических и субвулканических структурах; рудное поле жильного типа в структурах трещинной тектоники; рудное поле метаморфогенных месторождений в структурах зон рассланцевания и кливажа течения; рудное поле стратиформных месторождений в структурах напластования вулканогенных и осадочных пород. ГЕОЛОГИЧЕСКИЕ СТРУКТУРЫ месторождений полезных ископаемых (а. geological structures of mineral deposits; н. geologische Strukturen der Mineralienvorkommen; ф. structures geologiques des gisements des mineraux utiles; и. estructuras geologicas de los yacimientos minerales) — пространственное соотношениегорных пород, слагающих участки месторождений полезных ископаемых, обусловленное тектоническими деформациями, геологические структуры определяют места концентрации минеральных веществ в недрах Земли, морфологию и условия залегания тел полезных ископаемых, влияют на выбор методов геологической разведки и рациональных систем разработки. Геологические структуры образуются при деформациях изгиба, разрыва, общей трещиноватости и прорыва одних пород другими. В соответствии с этим различают 5 главных типов геологических структур (рис.): тела полезных ископаемых, согласно залегающие в складках слоистых пород; одинокие жилы, приуроченные к сбросам; системы жил в трещинах горных пород — жильные поля; залежи на границе массивных кристаллических пород, прорывающих слоистые породы; залежи в жерлах потухших вулканов.

3.Көне континенттік құрылымның геодинамикалық табиғи қалыптасуын анықтаудағы литосфералық плитаның негізгі тектоникалық жағдайын қолданумен байланысты мәселелер.

Негізгі ережелер "Тектоника литосферных плиталар (ТЛП)" - басты парадигмасы қазіргі заманғы геологиялық ғылым.

1. Жоғарғы қабығы Жер ұсынылған литосферой (земная кора + литосферная мантия) және астеносферой (төменгі бөлігі жоғарғы мантия со-тұру ішінара балқу). Литосфера — қатысты қатты қабығы Жер жиынтығынан тұратын, тау жыныстарының әр түрлі құрамы. Ол қуаты шамамен 50-200 км; оның жоғарғы бөлігі қабілетті - осындай морт және пластикалық деформациям, ал төменгі - тек пластикалық. Одан пластичной болып табылады астеносфера; деп күтілуде литосфера мүмкін тайғақ, онда.

2. Қазіргі литосфера разбита жеті ірі қабілетті жылжуға "литосферных плиталар". Әрқайсысы "тақталар" ерекшеліктері бойынша өз кенішінің болуы мүмкін тұтастай құрлықтық, тұтастай мұхиттық немесе аралас (жартысы - океаническая, ал екінші жартысы - континенттік). Бөлінеді, сондай-ақ, шамамен он ұсақ плиталардың.

3. Плиталар қозғалады бір-біріне қатысты (көлденең бағытта). Бұл ауыстыру есебінен іске асырылуда деформациялар, болып жатқан, олардың шекаралары. Плиталардың қозғалыс жылдамдығы ауытқып, орташа есеппен бірнеше дейін 10-14 см/жыл, бұл қамтамасыз етеді және үлкен жиынтық мәндерге ауыстыру (мың шақырым бойы бірнеше геологиялық дәуір).

4. Аймақта өлкесінің көршілес плиталар тарайды туындайды құрылымын созылу - рифты: құрлықта - аймақтың типті Шығыс Африка рифтов, ауыспалы "саңылау" типті Қызыл теңіз; мұхиттарда - океанические рифты, протягивающиеся бойында срединно-мұхит жоталардың және рассекающих. Ыстық материал астеносферного қабатының жоғарғы мантия көтеріледі түрінде магмалық балқымалары бойынша туындаған рифтам - щелям, бұл ретте құрылады толеитовые базальты, кремнийлі жауын-шашын, диабазовые дайки, габбро және ультрабазиты. Жиынтығы көрсетілген түрлерінің бірігеді " офиолитовую ақпаратты, фрагменттері, онда жиі байқалады шегінде складчатых белдеулерінің құрлықтың көрсете отырып, олардың "бұрынғы кездегі океаническую табиғатты".

5. Аймақта өлкенің литосферных плиталар бір-бірімен жақындастыру, байқалады кері құбылыс: сіңіру, немесе субдукция жаңадан құрылған мұхиттық литосфераның астында континенттік плитасын; туындайды Островная доға. Жерде пододвигаемый мұхиттық өлкесі тақталар ұшақ апатынан тірі қалған әсем мантию туындайды Глубоководный науа; океанические форматтағы смещающиеся қозғалыс бағыты бойынша мұхиттық тақталар, арттырып, оның фронтальную бөлігі. Бұл процесс деп аталады субдукцией. Траекториясы погружающейся тақталар байқалады көлбеу аймағы (көлбеу бұрышы 60°) глубокофокусных жер-трясений, прослеживаемых тереңдікке дейін 700 км. Үстінен учаскесін аймағы жер сілкінісінің жауап беретін глубинам шамамен 100 км туындайды белдеуі вулкандардың отырып, өзіне тән андезитоидной, әкті-сілтілі магмой. Бұл вулканизм нәтижесі ішінара балқу сумен қаныққан жыныстардың погружающихся мұхит плиталарының.

6. Нәтижесінде субдукции мүмкін толық сіңіруге мұхиттық литосфераның, бөлінуші екі континенттің. Болжам бойынша, бұл құрлықтар алады, тап бір-бірімен жүреді коллизия - құрлықтың соқтығысуы. Коллизия әкеледі складчатости қалыптастыру тектоникалық қабаттарының пайда болуына орогенов.

Қалпына келтіру ежелгі шекарасын литосферных плиталар, ежелгі құрлық, көне түрлері жоғалған мұхит қорғандар, аралдық доғалары және т. б. болып табылады ең күрделі міндеті мен арқасы болуы эталондық формаций - индикаторлар былых геотектонических (геодинамикалық) оқиғалар.

Осылайша, қазіргі уақытта болып саналады, негізгі эволюциялық бағыты жер қыртысының болып табылады, әрбір циклде, оны дамыту мұхиттық - континентальдық, жинақтау қыртысының барлық үлкен көлемін сиалического заттар. Сондықтан, қалыптастыру процесі складчатых құрылымдардың құрлықтың ордасы (жетістіктерін ескере отырып, "Тектоника литосферных плиталар") қазір ретінде қарастырылады бағытталған құрылымын дамыту, оның мағынасы анықталады "перерождением" бұрынғы недислоцированной мұхиттық қабығы қатты дислоцированную континенттік. Мұндай дамудың бағытын құрлықтық складчатых құрылымдар жұмыс істейді, бәлкім, кем дегенде соңғы рифея (соңғы 1 млрд. жыл, тарих, Жер).

№ 3

1. Литосфераның экологиялық функциялары

Экологические функции литосферы — всё многообразие функций, определяющих и отражающих роль и значение литосферы, включая подземные воды, нефть, газы, геофизические поля и протекающие в ней геологические процессы, в жизнеобеспечении биоты и, главным образом, человеческого сообщества.

Термин и понятие «экологические функции литосферы» были введены в 1994 г. В. Т. Трофимовым и Д. Г. Зилингом.

Знания об экологических функциях (свойствах) литосферы составляют предмет исследования новой науки геологического цикла — экологической геологии.

Содержание экологических функций литосферы

В настоящее время выделяется четыре основных свойства (функции) литосферы, влияющие на биоту и определяющие существование жизни на Земле:

Ресурсная экологическая функция литосферы определяет роль минеральных, органических и органоминеральных ресурсов и геологического пространства литосферы для жизни и деятельности биоты как в качестве биогеоценоза, так и социальной структуры.

Геодинамическая экологическая функция литосферы отражает свойства литосферы, влияющие на состояние биоты, безопасность и комфортность проживания человека через природные и антропогенные процессы и явления.

Геохимическая экологическая функция литосферы отражает свойства геохимических полей (неоднородностей) литосферы природного и техногенного происхождения, влияющие на состояние биоты в целом, включая человека.

Геофизическая экологическая функция литосферы отражает свойства геофизических полей (неоднородностей) литосферы природного и техногенного происхождения, влияющие на состояние биоты, включая человека.

Следует учитывать, что указанные экологические функции литосферы и их современная проявленность обусловлены эволюционным развитием Земли под воздействием природных и техногенных факторов. На фоне эволюции природных сред в геологической истории Земли с рассматриваемых позиций (тенденции в развитии экологических функций литосферы) выделяется два основных временных этапа. Первый этап — сугубо природный, охватывает временной период от зарождения жизни на Земле (около 3,5 млрд лет назад) до появления человеческой цивилизации, и второй этап — природно-технический, особенно охватывающий последние 200 лет и являющийся порождением техногенеза. Приоритетное выделение в экосистеме человеческой популяции обусловлено её активным воздействием на среду обитания, причем на глубины, значительно превышающие влияние остальной биоты. В таком качествелитосфера не изучалась и не изучается в рамках традиционной геоэкологии, биоэкологии, биогеографии или экологического почвоведения.

2. Теріс вулканогенді құрылымдар.

Вулканогенные структуры определяют структурно-геологическое положение и геологическое строение рудных полей и месторождений, которые находятся среди вулканогенных комплексов.

Классификация вулканогенных структур разработана на основании их первичных вулканических форм. И.В. Лучицким (1971) были выделены две группы вулканических форм: аккумулятивные (положительные) и деструктивные (отрицательные). К аккумулятивным вулканическим формам относятся стратовулканы, щитовидные вулканы, вулканические плато, лавовые и экструзивные вулканические купола. Деструктивные вулканические формы представлены кальдерами, межвулканическими, скрытовулканическими и вулкано-тектоническими депрессиями, вулканогенными трогами и грабенами.

В классификации Г.Ф. Яковлева (1982) выделяется три группы вулканогенных структур рудных полей: 1) положительные вулканогенные структуры; 2) отрицательные вулканогенные структуры; 3) вулкано-корневые структуры.