Сутегі атомының спектрлері

Швейцар ғалымы Бальмер сутегі атомының сәуле шығару спектрін зерттей отырып, келесі заңдылықты ашты.

Бұл заңдылық Бальмер сериясы деп аталады:

,

мұндағы: -толқындық сан, - Ридберг тұрақтысы,

Бальмер сериясы жиілік арқылы келесі түрде жазылады:

.

Кейінгі тәжірибелер көрсеткендей сутегі спектрінде тағы да бірнеше спектрлер бар. Соның ішінде Лайман сериясы спектрдің ультракүлгін бөлігінде, ал басқа сериялар инфрақызыл бөлігінде жатады.

- Лайман сериясы,

- Пашен сериясы,

- Брэкет сериясы,

- Пфунд сериясы,

- Хэмфри сериясы,

мұндағы: - Ридберг тұрақтысы.

Сутегі атомының барлық спектрлерін бір формуламен беруге болады. Бұл формула Бальмердің біріккен сериясы деп аталады:

мұндағы:

Кез-келген атомның сәуле шығару сызықтық спектрін екі функцияның айырмасы түрінде беруге болады. Бұл функциялар терм деп аталады.

мұндағы:

Бор постулаттары

Дания ғалымы Бор Резерфорд моделіндегі кемшіліктерді түсіндіріп беретін келесі постулаттарды ұсынды:

Бордың бірінші постулаты (стационар күйлер постулаты):

Атом белгілі бір тұрақты дискретті күйлерде болады. Бұл күйдегі атом сәуле шығармайды және жұтпайды.

Импульс моментінің квантталу ережесі. Атомдағы электронның импульс моменті тек белгілі бір дискретті мәндерді қабылдайды, яғни квантталады.

Бордың екінші постулаты (жиіліктер ережесі):

Атом бір тұрақты күйден екіншісіне өткенде сәуле шығарады немесе жұтады.

1) болғанда атом сәуле шығарады.

2) болғанда атом сәуле жұтады.