Сімдіктер физиологиясы» пәні бойынша мемлекеттік емтихан сұрақтары

1. Өсімдіктер клетканың физиологиясы

2. Биологиялық мембраналар және олардың атқаратын қызметтері

3. Фотосинтез. Фотосинтездің жарықтағы сатысы. Фотофосфорлану.

4. Фотосинтездің қараңғы сатысы

5. Фотосинтез, өсімдіктің өсуі мен өнімділігі

6. Өсімдіктердің тыныс алу физиологиясы. Тыныс алу субстраттарының тотығу жолдары.

7. Өсімдік клеткаларыныңы су алмасу физиологиясы

8. Тамыр қысымы (төменгі қозғаушы күш)

9. Транспирация (жоғарғы қозғаушы күш)

10. Өсімдіктің минералды қоректенуі

11. Минералды элементтердің радиалды және ксилемалық тасымалдану жолдары

12. Тыңайтқыштарды қолданудың физиологиялық негіздері

13. Өсімдіктердің өсуі мен дамуы. Жоғары сатыдағы өсімдіктердің онтогенез сатылары.

14. Өсімдіктің көбею физиологиясы

15. Өсімдіктердің сыртқы қолайсыз орта жағдайларына төзімділігі, қорғану механизмдері

6. «Биохимия» пәні бойынша:

Биохимия жалпы ғылымдық пәндердің қатарына жатады, онда биологтарды, биотехнологтарды, экологтарды, инженер-технологтарды дайындауға қажетті жалпы биологиялық және арнайы мәліметтер келтірілген. Биохимия адамның практикалық қажеттігімен тығыз байланысты, ол тірі организмдердің құрамындағы компоненттердің химиялық құрамын, құрылысын, қасиеттерін, қызметтерін және олардың өзара әрекеттесуі туралы түсінік береді.

Пәнді оқытудың мақсаты − тірі организмдегі биомолекулалардың химиялық табиғатын, қасиеттерін, құрылымдарын және организмде атқаратын қызметтерін теориялық негіздері түсіну және биологиялық материалдармен жұмыс істеу қабілетін қалыптастыру.

Биологиялық химия (биохимия) − тіршілік химиясы. Ал тіршілік әр түрлі организмдегі: адам, жануар, өсімдік, микроорганизмдердегі басты құбылыс. Тіршілік құбылыстарын тереңірек тануда биохимияның алатын орны үлкен, оның жетістіктері адам өмірінің жан−жақты салаларында (ауыл шаруашылығында, медицинада, тамақ өндірісінде, экологияда, т.б.) қолданылады.

Пәннің міндеттері: студенттер организмдегі негізгі органикалық қосылыстардың құрамын, құрылысын, қасиеттерін, қызметтерін және олардың алмасу механизмдерін түсіну қажет.

Кіріспе. Биохимия пәні. Биохимия ғылымының басқа пәндермен байланысы, ішіндегі орны мен байланысы. Метаболизм, катаболизм және анаболизм.

Белоктар. Организмдердің тіршілігіндегі белоктардың маңызы. Белоктардың құрылысы, олардың атқаратын қызметі (функциялары) және қасиеттері. Амин қышқылдары. Жіктелуі, құрылысы, қасиеттері, стереохимиясы, амфотерлігі. Белоктың кеңістік құрылымы. Жіктелүі. Қарапайым және күрделі белоктар, олардың сипаттамасы. Изоэлектрлік нүктелері.

Нуклеин қышқылдары. Пурин және пири-мидин негіздері. Нуклеозидтер. Нуклеотидтер. Полинуклеотидтер. Дезоксирибо- (ДНҚ) және рибонуклеин (РНҚ) қышқылдары. Чаргафф ережесі. ДНК құрылымы және синтезі. РНК-нің жіктелуі: информациялық (матрицалық), рибосомдық, транспорттық. Олардың биологиялық қызметтері, кеңістік құрылымы. Белок биосинтезі. АТФ және АДФ жүйелері, олардың зат алмасудағы ролі.

Ферменттер. Химиялық табиғаты, құрылысы, физика-химиялық қасиеттері, жіктелуі. Қарапайым және күрделі ферменттер. Холофермент. Апофермент. Активті орталық. Аллостериялық ферменттер. Коферменттер: құрылысы, жіктелуі. Фермент әсерінің механизмі. Фермент активтілігі. Ферменттік активтілігіне температура мен ортаның қышқылдығының (рН) әсері. Тежеүіштер (ингибиторлар). Бәсекелес және бәсекелес емес тежеүіштер. Ферменнтің жіктелуі.

Витаминдер. Витаминдердің жалпы сипаттамасы, жіктелуі және витамин тәріздес заттар. Авитаминоз, гиповитаминоз және гипервитаминоз. Витамин тәрізді заттардың маңызы. Антивитаминдер.

Гормондар. Гормондар, құрылы-мы, қасиеттері, орга-низмдегі биологиялық қызметі, топтастыруы.

Көмірсулар. Фотосинтез. Көмірсулардың анықтамасы, қызметі мен жіктелуі. Моносахаридтер, құрылысы, қасиеттері, стереохимиясы, конформациясы. Мутаротация. Негізгі өкілдерінің табиғатта таралуы.

Олигосахаридтер. Дисахаридтер: тотықсыздандыра-тын және тотықсыздандырмайтын. Инверсия. Негізгі өкілдерінің табиғатта таралуы. Рафиноза. Стахиоза.

Полисахаридтер. Крахмал: амилоза мен амилопектин. Гиалурон қышқылы. Гепарин. Гликоген. Целлюлоза. Пектин заттары. Көмірсулардың алмасуы. Гликолиз.

Липидтер. Липидтердің қызметтері, жіктелуі. Жоғары май қышқылдары. Фосфолипидтер. Сфинголипидтер. Гликолипидтер. Балауыздар. Терпендер. Стероидтер. Простогландиндер.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. Комов В.П., Шведова В.Н. Биохимия; Учебник для вузов.,М. Дрофа,, 2004. 638 с.

2. Березин И.В., Савин Ю.В.. Основы биохимии. 1990. Т. 1.

3. Анисимов А.А.и др. Основы биохимии. Москва. Высшая школа, 1986.