Жарықтың жұтылуы

Жарық бір ортадан өткенде оның интенсивтігі кемиді, өйткені жарық толқындары электр өрісі ықпалынан заттың атомдары ның құрамындағы электрондар еріксіз тербеледі. Заттың атомдары-ның бір-бірімен соғылысу нәтижесінде электрондардың тербеліс энергиясының едәуір үлесі молекулалық тәртіпсіз қозғалыс энергиясына айналады. Соның нәтижесінде дене қызады. Сөйтіп біраз жарық энергиясы жұтылады. Осылай жарық толқыны энергиясының сол толқынның затқа енуіне байланысты кемуі жарықтың жұтылуы деп аталады. Тәжірибеге қарағанда жарық интенсивтігінің кему дәрежесі жарық өткен заттың табиғатына және оның қалыңдығына байланысты. Егер біртекті заттың бетіне түскен монохромат жарық шоғының интенсивтігі болса, оның сол заттан өткеннен кейінгі интенсивтігі I мынадай формуламен өрнектеледі:

(1)

Жарықтың жұтылу заңын тәжірибе жүзінде ең алғаш (1729 ж.). Бугер тағайындаған, одан соң (1760 ж.) оны теория күзінде Ламберт дәлелдеген. Сондықтан (1) өрнек әдетте Бугер-Ламберт заңы деп аталады. Бұл заң практикада көбінесе мына түрде өрнектеледі:

(2)

мұндағы d — ондық жұтылу көрсеткіші делінеді, ол а -ға пропорционал: k = 0,434 а, өйткені lge = 0,434.