Параллель сәулелердің дифракциясы

Егер жазық жарық толқыны дифракцияланғаннан соң жарық сәулелері бұрынғынша параллель болып таралса, сондағы байқалалатын жарық дифракциясы Фраунгофер дифракциясы, немесе параллель сәулелер дифракциясы деп аталады. 1) Параллель сәулелердің тар саңылау-дан өткенде дифракциялауы. Монохромат жарық параллель шоғының жолында өте тар АВ саңылауы бар MN экран тұрған болсын (1-сурет), ол саңылаудың, ендігін а әрпімен белгілейік.

Сонда бастапқы бағытпен бір φ бұрышын жасайтын бағыт бо-йынша таралған сәулелер шексіз алыстағы нүктеде қосылыс-қанда немесе жинағыш, линзаның ұлы фокус жазықтығында тоғысқанда қандай нәтиже шығатынын қарастырамыз. Ендеше енділігі а- ға тең саңлауға сиятые зоналардың (п) санын табу үшін саңлаудың енділігін зонаның енділігіне бөлеміз.

Бұған қарағанда b мен λ тұрақты болса, п мәні тек φ-ға байланысты болады. Егер саңылаудан өткен екі шеткі сәуленің жол айырмасы жұп жарты толқындар ұзындығына тең болса, дифрациялық жарық сәулелері бірін-бірі әлсіретеді, ал егер сол жолдар айырмасы тақ жарты толқындар ұзындығына тең болса дифракцияланған жарық сәулелері бірін-бірі күшейтеді.

2) Параллель сәулелердің кішкене дөңгелек тесіктен өткенде дифракциялануы. Параллель жарық шоғы жолында тұрған экранның дөңгелек тесігінен өткенде жинағыш линзаның ұлы фокус жазықтығында күрделі дифракциялық бейне түзіледі. Ол бейненің ортасында жарық дақ болып оны бірнеше центрлес қара қоңыр және жарық сақиналар қоршап тұрады. Қорыта келгенде бірінші қара қоңыр сақина мына шарт орындалған жағдай да ғана пайда болады: