Тақырып. Басты сот талқылауынын жалпы шарттары. Соттылық

Дәріс мақсаты: Басты сот талқылауынын жалпы шарттарын сипаттау. Соттылықты сипаттау.

Қысқаша мазмұны:

1. Басты сот талқылау сатысының мәні, маңызы және міндеттері. Басты сот талқылау жалпы шарттарының ұғымы мен маңызы. Сот талкылауының тікелей ауызша және үздіксіз болуы. Істі талқылау кезіндегі сот кұрамының өзгертілмеуі. Басты сот талкылауының шегі. Басты сот талқылауының жалпы шарттарының ұғымы мен манызы.

2. Басты сот талқылауына сотталушының катысуы, оның құқықтары мен міндеттері. Сотталушысыз істі талқылаудың негіздері. Қорғаушының басты сот талқылауына қатысуы, оның құқықтары мен міндеттері. Қорғаушының сот талкылауына келмеудің салдары.

3. Мемлекеттік айыптаушының басты сот талқылауына катысуы, оның құқықатары мен міндеттері.Жәбірленушінің басты сот талқылауына қатысуы, оның құқықтары мен міндеттері. Жәбірленушінің сот талкылауына келмеудің салдары.

4. Азаматтық талапкер мен азаматтық жауапкердің басты сот талқылауына катысуы, олардың құқықтары мен міндеттері. Олардың келмеудің салдары.

5. Басты сот талқылауының шегі. Басты сот талкылауын кейінге қалдырудың негіздері мен іс жүргізушілік тәртіптері. Қылмыстық істі токтата тұрудың негізі мен іс жүргізушілік тәртібі.Бұлтартау шарасы туралы және олардың мерзімдері туралы мәселелерді шешу.

6. Басты сот талқылауында қылмыстық істерді қысқарту.

7. Басты сот талқылауында қаулылар шығару тәртіптері. Басты сот талқылауында тәртіпті қамтамасыз ету максатында қолданылатын шаралар.

8. Басты сот талқылауының хаттамасы, оның мазмұны мен маңызы. Басты сот талқылауы отырысының хаттамасына ескерту жасау және оларды қарау тәртіптері.

9. Соттылықтың ұғымы, маңызы және түрлері. Істердің пәндік (тектік) белгіге байланысты соттылығы. Істердің аумақтық (жергілікті) белгісіне байланысты соттылық. Істердің жеке дербестік субъект белгіге байланысты соттылығы. Қылмыстық істі соттылығы бойынша беру. Соттылық туралы дауларды шешу. Қылмыстық істерді біріктіру незіндегі соттылықты аныктау.

1. Қазақстан Республикасы Конституциясының 75-бабына сәйкес Қазақстан Республикасындағы әділеттілік тек әділ сот арқылы ғана жүзеге асады. Әділетті сотқа жіберу мемлекеттік істің негізгі формасы болып табылады. Сот тек қана азаматтардың құқықтық қорғанысын және мемлекетті ғана қорғап қоймайды, сонымен қатар қоғамдағы демократияны (сөз бостандығын), сот және заң алдында барлығы бірдей жауап беретінін, заң негізінде әрекет етеді. Соттың үкімінсіз немесе заңсыз ешкім де біздің мемлекеттік конституциямызда қылмыстық жазаға тартылып, негізсіз айыпталмайды.

Сот талқылауында қабылданған шешімнің сапасы тек оның қылмыстық істі жүргізу зандарының теориялық біліміне ғана емес, сонымен қатар алған білімін іс жүзінде жүзеге асыруға, жеке істерінде, алдын ала дайындық жұмыстарын ұйымдастыру, басты сот процесін білікті өткізу, екі жақтың өтініштерін дұрыс шешу, қорытынды кезеңде негізі қаланған және занды үкім шығара білуі керек.

Қылмыстық сот процесін жүргізу соттардың жұмыс жасау уақыты шектелмейді.

Сот шешімі — қылмыстық іс қозғау және қылмыстық іс жүргізу, алдын ала тергеу жұмыстары, алдын ала тыңдауға арналған дайындық және белгіленген жұмыстарды тындау, бас сот талқылауы, апелляциялық іс жүргізу, үкімді орындау және қадағалау жұмыстары осылардың барлығы да қылмыстық істің негізгі сатыларының бірі.

Істі жүргізу сатысында көп қылмыстық істер қаралып шешіледі; жан-жақты орындалады; қылмыстық іс объективті және толық зерттеледі; кінәсіздігі немесе кінәсінің аздығы туралы; сондай-ақ сезіктіні, айыпталушыны ақтайтын не олардың жауаптылығын жеңілдететін дәлелдердің бар екені анықталады. Көрсетілген әрекеттердін барлығы да қатаң конституциялық принциптер бойынша жүргізілуі тиіс.

Сот тек сот талқылауынан кейін ғана айыпталушыны айыпты деп санап, оған сай жазасыен береді. Соттың үкімі тек осы сатыда ғана шығарылады. Сот шешімінде үкім қабылданып Қазақстан Республикасының атынан шығарылады.

Қазақстан Республикасының ҚР ҚІЖК-нің 40-тарауы, яғни басты сот талқылауының жалпы шарттарында талқылауды ба-сынан соңғы сатысына дейін арналған:

Басты сот талқылауына мыналар жатады:

1) дайындық бөлімі;

2) сот тергеуі;

3) сот жарыссөзі;

4) сотталушының соңғы сөзі;

5) үкім шығару.

Басты сот талқылауының жалпы шарттары. Басты сот талқылауының жалпы шарттарымен, қылмыстық заңмен бекітілген нормаларымен істің мән-жайын ашып, ерекшеліктерін анықтайды, олар тұрақты және барлық қылмыстық іс жүргізудің алғашқы кезеңін өзгеріссіз қалдырады.

ҚР ҚІЖК-нің 40-тарауындағы сот талқылауының жалпы шарттарына мыналар жатады:

— сот талқылауының тікелей және ауызша болуы (ҚР ҚІЖК-нің 311-бабы);

— сот талқылауының жариялылығы (КР ҚІЖК-нің 29-бабы);

— екі жақтың теңсіздігі (ҚР ҚІЖК-нің 21, 23-баптары);

— сот құрамының өзгертілмеуі (ҚР ҚІЖК-нін 312-бабы);

— запастағы судья (ҚР ҚІЖК-нің 313-бабы);

— төрағалық етушінің өкілеттігі (ҚР ҚІЖК-нің 314-бабы);

— сотталушы адамның қатысуы (ҚР ҚІЖК-нің 315-бабы);

— Қорғаушы мен мемлекеттік айыптаушының басты сот талқылауына қатысуы (ҚР ҚІЖК-нің 316, 317-баптары); Жәбірленушінің басты сот талқылауына қатысуы (ҚР ҚІЖК-нің318-бабы);

— азаматтық талапкердің немесе азаматтық жауапкердің басты сот талқылауына қатысуы (ҚР ҚІЖК-нің 319-бабы);

— басты сот талқылауының шегі (ҚР ҚІЖК-нің 320-бабы);

— басты сот талқылауын кейінге қалдыру және қылмыстық істі тоқтата тұру (ҚР ҚІЖК-нің 321-бабы);

— бұлтартпау шарасы туралы мәселені шешу (ҚР ҚІЖК-нің 322-бабы);

— Істі қосымша тергеуге жіберу (ҚР ҚІЖК-нің 323-бабы);

— басты сот талқылауында істі тоқтату (ҚР ҚІЖК-нің 324-бабы);

— басты сот талқылауында қаулы шығару тәртібі (ҚР ҚІЖК-нің 325-бабы);

— басты сот талқылауының тәртібі (ҚР ҚІЖК-нің 326-бабы);

—басты сот талқылауында тәртіпті қамтамасыз ету мақсатында қолданылатын шаралар (ҚР ҚІЖК-нің 327-бабы);

— басты сот талқылауының хаттамасы және ескертпелері (ҚР ҚІЖК-нің 328, 329-баптары);

—басты сот талқылауының хаттамасына ескертпелерді қарау (ҚР ҚІЖК-нің 330-бабы);

Соттың талқылауы қылмыстық процесс принциптерінің негізінде құрылған. Сот процесінде қылмыстық процестің негізгі белігі орындалады. Бұндай жағдайда жалпы сот талқылауының түрлерін қарастырып, оның қысқаша мінездемесін беру керек.

Сот талқылауының тікелей болуы сот іске қатысы бар адамдардың барлығын тындап, дәлелдерді жариялауы тиіс. Сот отырысы кезінде келтірілген дәлелдердің негізінде ғана сот үкім шығара алады. Сот төрешісі тек материалдық дәлелдемелермен және басқада іс хаттамасымен танысып қана қоймайды, сонымен қоса ол міндетті түрде оларды қарауға, сотталушылардан, жәбірленушілерден жауап алуға, сарапшыларды тындауға, хаттамалар мен өзге де құжаттарды тексеруі тиіс. Соттың өзімен зерттелмеген және хаттамада көрсетілмеген дәлелдерге сот жүгіне алмайды.

Сондай-ақ жәбірленушіден, куәгерден заңсыз алынған мәлімдемелері қабыддауға жіберілуі мүмкін, ал егер сот құрамы өзгертілген жағдайда сот отырысында алынған дәлелдер үкім шығаруға негізсіз, себебі, сот талқылауы сот әрекетін жаңадан, төрағалық етушіні, сот төрешісін, прокурорды, қорғаушыны және басқаларын таныстырудан бастауы керек.

Ауызша түрде жауаптармен тергеу жұмыстарының хаттамасы, тексеру актілері, өзге де құжаттарды тексеру жұмыстары сот талқылауының басты шарттарының бірі. Сот міндетті түрде сотталушыдан, жәбірленушіден, куәгерден жауап алған кезде ауызша сұрақ қойып, одан жауапты ауызша алып, оны ауызша талқылайды. Сонымен қатар процестегі жекеленген істер жазбаша орындалады.

Сот талқылауының тікелей және ауызша болуы сот отырысына қатысып отырғандардың іс жөнінде занда көрсетілген, дәлелдеуге негіз болатын мәлімдемелер мен дәлелдерге анық болады. Бұл — куәгерлердің, айыпталушьшың, жәбірленушінің және басқаларының жауаптары. Тек ерекше жағдайларда ғана, яғни ҚР ҚІЖК-нің 353-бабында көрсетілген жағдайда ғана олардың айғақтары жария етілуі мүмкін.

Жариялылық — бұл сот талқылауындағы сөз бостандығы. Сот отырысына халықтың қатысуына, сот процесінің жүруіне, естігендері мен көргендері жайлы бұқаралық ақпарат құралдарымен бөлісуге болады. Сот кеңесінен басқа процестің барлығы да жариялылық принципі негізінде жүзеге асады.

Сот талқылауының үзілмеуі, басталған іс жөнінде шешім қабылдамайынша сот басқа іске көшуі мүмкін емес. Жан-жақтылық — сот тергеуі істің барлық мүмкіндіктерін, айыпталушыны әшкерелейтін де ақтайтын да шараларды тексеруі тиіс.

Істің толықтылығы істі дұрыс дәлелдеуге қажетті және жеткілікті мән-жайларды зерттеу үшін шараларды қолдануға міндетті.

Объективтілік — бұл күні бұрын пішілген ой шығару, бейтараптық, айыптау немесе ақтау тараптарының біржақтылығы.

Сот құрамының өзгертілмеуі, істі бір соттөрешісі немесе сот төрешілерінің сол бір құрамы қарауы тиіс. (ҚР ҚІЖК 312-бап). Сот төрешілерінің бірінің сот талқылауына қатысуды жалғастыруы мүмкін болмаған кезде ол басқа сот төрешісімен ауыстырылып, істі қайтадан бастайды. Тек ҚР ҚІЖК-нің 313-бабында қарастырылған жағдайларда ғана сот төрешісі ауыстырылады. Запастағы сот төрешісі сот талқылауында сот отырысы ашылғаннан бастап қатысуы шарт, егер сот төрешілерінің бірі денсаулық немесе т.б. себептермен кету жағдайларында сот төрешісі алмастырылады.

Бұл ретте істі талқылау жалғастырыла береді. Запастағы сот төрешісін шақырту істі талқылаудың дайындық кезінде шешіледі. Сот отырысының дайындық кезеңінде запастағы сот төрешісін шақыру не шақырмау мәселесі шешіледі.

Төрағалық етушінің басты сот талқылауындағы өкілеттігі. Сот отырысын басынан аяғына дейін төрағалық етеді. Төрағалық етуші барлық сот талқылауында сұрақтар қойып, ұжымдық шешімге байланысты кеңесті басқарады. Төрағалық етуші кеңесу бөлмесінде қабылданған шешімді хабарлайды. Ол сот отырысында процестің жүру тәртібін хабарлайды және де процестің заң негізіндегі тәртіп пен реттілікті сақтауын қамдайды.

Төрағалық етуші сот отырысына басшылық жасайды, әділ соттың мүддесіне объективтілік пен бейтараптылықты сақтай отырып, істің жай-күйін жан-жақты және толық зерттеу үшін кажетті жағдайларды жасап, соттың тәрбиелік әсерін қамтамасыз етеді. Төрағалық етушіге сот отырысы залындағы тәртіп міндеттеледі (ҚРҚІЖК314-бап).

Төрағалық етуші сот талқылауының барлық қатысушыларына олардың құқықтары мен міндеттері және оларды жүзеге асырудың тәртібін түсіндіреді.

Ескерте кететін бір жайт, төрағалық етушінің шешімі сот талқылауына қатысушы адамдардың барлығына да міндетті. Осылардың бірі төрағалық етушінің іс-әрекетіне қарсылық білдірген жағдайда бұл қарсылық білдіру сот отырысының хаттамасына енгізіледі (ҚР ҚІЖК-нің 314-бабының 3-бөлігі).

2. Басты сот талқылауы сотталушының міндетті түрде қатысуымен өтеді. Сотталушы келмеген кезде іс кейінге қалдырылуы тиіс. ҚР ҚІЖК-нің 315-бабына сәйкес сот дәлелді себептерсіз келмеген сотталушыны келтіруге, сондай-ақ оған қатысты бұлтартпау шарасын қолдануға немесе өзгертуге құқылы, мысалы, ешқайда кетпеу қолхаты күзетпен ұстауға өзгертіледі. Күзетпен ұстаудағы сотталушы сот отырысына келуден бас тартқан кезде сот істі қорғаушының міндетті түрде қатысуымен ол болмағанда қарауға құқылы.

Бір ескере кететін жайт, мынадай ерекше жағдайларда, сотталушы болмағанда істі талқылауға жібере алады: егер сотталушы ауырлығы шағын қылмыс жасағаны үшін істі оның қатысуынсыз қарау туралы өтініш берсе, сотталушы Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде болса немесе сотқа келуден бас тартқан жағдайларда ғана жол беріледі.

Қорғаушының басты сот талқылауына қатысу тәртібі мен шарты. Қазақстан Республикасы Конституциясының 16-бабында айтылғандай айыпталушының құқығын қорғауға, ҚР ҚІЖК-нің 69-бабында көрсетілгендей тұтқынға алғаннан немесе айып тағылғаннан бастап заңды түрде қорғаушы көмегіне жүгінуге болады.

ҚР ҚІЖК-нің 316-бабында қорғаушының басты сот талқылауына қатысу шарттары мен тәртібі мынадай:

Сотталушының қорғаушысы дәлелдерді зерттеуге қатысады, сотқа айыптаудың мәні және оның дәлелдегені жөнінде, сотталушының жауаптылығын жеңілдететін немесе оны ақтайтын мән-жайлар туралы, жазалау шарасы туралы, сондай-ақ сот талқылауында туындаған басқа да мәселелер бойынша өз пікірін айтады.

Қорғаушы келмеген және оны осы сот отырысында ауыстыру мүмкін болмаған кезде істі талқылау кейінге қалдырылады, оны ауыстыру тек сотталушының рұқсатымен ғана жүзеге асады. Егер сотталушы шақырған қорғаушының қатысуы ұзақ уақыттың ішінде мүмкін болмаса, сот басты сот талқылауын кейінге қалдырылады. Айыпталушыға басқа қорғаушыны таңдауды ұсынады, ал ол бас тартқан жағдайда жаңа қорғаушыны тағайыңдайды.

Іске жаңадан кіріскен қорғаушыға сот талқылауына дайындалу үшін қажетті уақьіт беріліп және ол іске езі кіріскеннен кейін сот талқылауы жаңадан басталады.

3. ҚР ҚІЖК-нің 317-бабына сәйкес мемлекеттік айыптаушының (прокурор) басты сот талқылауына қатысу шарты мен тәртібіне мыналар жатады:

прокурордың басты сот талқылауына қатысуы міндетті;

жеке айыптау ісіне прокурордың қатысуы міндетті емес;

күрделі және көп эпизодты істер бойынша мемлекеттік айыптауды бірнеше прокурор қолдауы мүмкін;

егер сот талқылауы кезінде прокурордың одан әрі қатысуының мүмкін еместігі немесе денсаулығына байланысты басқа прокурормен ауыстырылуы мүмкін.

Прокурордың өтініші бойынша сот оған істің материалдарымен танысу үшін уақыт бере алады, бірақ ол осы уақытқа дейін сотта жасалған іс-әрекетгерді қайталауға әкеп соқтырмайды.

Айыптауды қолдай отырып, прокурор:

дәлелдерді ұсынып және оларды зерттеуге қатысады;

айыптаудың мәні бойынша өзінің пікірін баяндайды;

сот талқылауы кезінде туындаған басқа да мәселелер бойынша өзінің шешімін береді;

сотқа қылмыстың занды қолдану және сотталушыға жаза қолдану туралы ұсыныс айтады;

Егер мұны азаматтардың құқықтарын, мемлекетгік немесе қоғамдық, мүдделерді қорғау талап етсе, прокурор іс бойынша азаматтық талап қояды немесе оны қолдайды.

Айыптауды қолдай отырып, прокурор заң талаптарын және істің барлық жағдайларын қарау нәтижелеріне негізделген өзінің ішкі көзқарасын басшылыққа алады. Сотталушының жағдайын нашарлатпайтын және оның корғалу құқығын бұзбайтын болса, прокурор айыптауды өзгерте алады немесе егер айыптау сот талқылауында қолдау таппады деген қорытындыға келсе, айыптаудан бас тартуға міндетті, ол үшін оның себептерін түсіндіруі керек.

Прокурор айыптау сот талқылауында қолдау таппады деген қорытындыға келсе, айыптаудан бас тартуға (толық немесе ішінара) міндетті. Бұл жағдай сот талқылауын жалғастыруға негіз бола алады. Мемлекеттік айыптаушының айыптаудан бас тартуына сот тергеуі немесе сот жарыссөзі кезінде жол беріледі. Прокурор айыптаудан толық бас тартқан жағдайда, егер айыптаудан жәбірленуші де бас тартса, сот өз қаулысымен істі қысқартады. Бұл жағдайда сот істің тоқтатылғаны жайлы үкім шығаруы керек. Ал егер жәбірленуші айыптауды талап етсе, сот Іісті талқылауды жалғастырып, оны жалпы тәртіппен айыпталушыны айыптыны айыпсыз деп шешеді. Бұл жағдайда прокурор процеске одан әрі қатысудан босатылады, ал айыптауды жәбірленушінің өзі не занды өкілі арқылы қолдайды.

Прокурор мен жеке айыптаушы айыптаудан ішінара бас тартқан кезде сот айыптаудың тарап айыптаудан бас тартқан бөлігінде істі тоқтатады. Айыптаудың қалған бөлігінде іс жалпы тәртіппен қаралады.

Егер прокурор айыптауды өзгертсе және жәбірленуші бұрынғы айыптауды талап етпесе, сот істі жаңа айыптау бойынша қарайды.

Жәбірленушінің басты сот талқылауына қатысуы. Егер дәлелсіз себептермен жәбірленуші сот талқылауына келмеген жағдайда сот істі жалғастыруы немесе кейінге қалдыруы мүмкін. Ол үшін жәбірленушінің сот талқылауына қатыспауы істің барлық жағдайларын толық анықтаудың және оның құқықтары мен занды мүдделерін қорғауға әсер ешеуі керек.

Жәбірленушінің өтініші бойынша сот оны айғақ беру үшін белгілі уақытта келуге міндеттей отырып, сот отырысына қатысудан босата алады. Бұндай жағдайда жәбірленуші сотқа келу уақытын белгілеуі міндет. Жеке айыптау ісі бойынша жәбірленушінің сот отырысына себепсіз келмеуі істі қысқартуға әкеп соғады. Ал егер сотталушының өтініші бойынша іс мәнісі жөнінде жәбірленушінің қатысуынсыз қаралуы мүмкін.

4. Сот талқылауына азаматтық талапкер, азаматтық жауапкер немесе олардың өкiлдерi қатысады. Азаматтық талапкер немесе оның өкiлi сотқа келмеген кезде азаматтық талап қаралмауы мүмкiн. Азаматтық талапкердiң азаматтық сот iсiн жүргiзу тәртiбiмен талап қою құқығы сақталады. Сот азаматтық талапкердiң немесе оның өкiлiнiң өтiнiшi бойынша азаматтық талап қоюды азаматтық талапкердiң қатысуынсыз қарауға құқылы. Сот қажет деп тапқан жағдайда немесе талап қоюды прокурор қолдағанда сот азаматтық талапты азаматтық талапкердiң немесе оның өкiлiнiң келу-келмеуiне байланыссыз қарайды. Азаматтық талапкердiң немесе оның өкiлiнiң келмеуi азаматтық талап қоюды қарауды тоқтатпайды.

5.Заң бойынша сот талқылауының шегі тек қана сот тараптарының қатысуымен айыптау бөліміңде шығарылған үкіммен шектеледі.

ҚР ҚІЖК-нің 320-бабының 1-бөлігінде көрсетілгендей басты сот талқылауы тек айыпкерге қатысты және сотқа берілген айыптаудың шегінде ғана жүргізіледі.

Басты сот талқылауының шегі өзгертілугс болмайды. Сот тек сотталушылардың ісін қарап (айыпты немесе айыпсыз) үкім шығарады.

ҚР ҚІЖК-нің 320-бабының 2-бөлігінде сот талқылауының шегі соттың айыпты деп таныған белігімен шектеледі. Айыптауды өзгертуге бұл арқылы сотталушының жағдайы нашарламаған және оның қорғауға деген құқығы бұзылмаған жағдайда ғана жол беріледі.

Сот талқылауының шегі сот отырысында тағайындалған айыптаумен шектеледі. Егер айыптау сот қаулысымен өзгертілген болса, онда сот айыптау қорытындысы бойынша соттың қайта қарауына құқығы жоқ.

Басты сот талқылауы барысында алдын ала тындау сатысында бастапқы айыптауды неғұрлым ауыр айыптауға өзгерту сотталушының жағдайын нашарлатуы мүмкін. Мұнымен қатал жазаның тағайындалатыны түсінікті болады. Бірақ қылмыстық заң қарастыратын айыптаудын тым ауыр жазасын қолдануға жіберілмейді. Қылмыстық кодекстіқ айрықша бөлімінің ең жоғарғы және ең төменгі шегінде жасалған іс әрекеттің, жоғарыда қарастырылған қосымша жаза немесе ауыр жаза қолданылған кезде айыптауды өзгерту мүмкін емес.

Барлық жағдайда айыптауды өзгерту үшін қылмыстық істі қосымша тергеуге жібереді.

Егер айыптау және қылмыстың кейбір жағдайларын ескеріп, сотталушының жазасын жеңілдететін жағдайлар болған кезде сот сол бойынша үкім шығарып, сотты әрі қарай жалғастыруға құқылы.

Басты сот талқылауын кейінге қалдыру және қылмыстық істі тоқтата тұру. Сот отырысына шақырылған адамдардың, сотталушы, жәбірленуші, қорғаушы, куәгерлер және т.б. шақырылған адамдардың бірінің келмеуі салдарынан не жаңа дәлелдер алдыру қажеттігіне байланысты істі талқылау мүмкін болмаған кезде сот істі талқылауды кейінге қалдыру туралы қаулы шығарады.

Бұндай жағдайларда істі тоқтатқаны, келмеген адамдарға қолданған шаралар және жақа дәлелдер қажеттігіне байланысты сот қаулысында көрсетілуі тиіс (ҚР ҚІЖК-нің 321-бабы).

Басты сот талқылауын кейінге қалдыру негіздері алдын ала тындау және алдын ала тергеу сатысындағыдай, жалпы барлығына сәйкес істі тоқтату ҚР ҚІЖК-нің 50-бабының 1 және 2- тармағында көрсетілген.

Сотталушыны қамауға алу мерзімі (арест) істің сотқа түскен күнінен бастап үкім шығарылғанға дейін алты айдан аспауы тиіс. Алайда, ауыр қылмыстар туралы істер бойынша сот өзінің қаулысымен қамауға алу мерзімін он екі айға дейін ұзартуға құқылы.

Істі он екі айдың ішінде істі бітпеген, қамау мерзімдері аяқталғаннан кейін сот сотталушыға бұлтартпау шарасын үйде қамауда ұстау немесе ешқайда кетпеу туралы қолхат беруге ауыстыруға тиіс. Тәртіп бойынша бұл жаза ауыр қылмыс жасағандарға қолданылмайды. (ҚР ҚІЖК-нің 322-бабы).

Басты сот талқылауында істі тоқтату алдын ала тындау негіздеріндегідей. Бұл негіздер ҚР ҚІЖК-нің 37-бабының 3—12-тармақтарында айыпталушыны айыптаудан бас тартуға ҚР ҚІЖК-нің 317-бабының 6-тармағында және КР ҚІЖК-нің 38-бабының 1-тармағында көрсетілген.

Басты сот талқылауының қаулы шығару тәртібі. Басты сот талқылауы кезінде сот шешетін барлық мәселелер бойынша сот қаулы шығарады, ол сот отырысында жариялануға тиіс.

Оған қоса ҚР ҚІЖК-нің 325-бабының 2-тармағында істі қосымша тергеуге жіберу туралы, істі қысқарту туралы, іс бойынша іс жүргізуді тоқтата тұру туралы, бұлтартпау шарасын тандау, өзгерту немесе оның күшін жою туралы, бас тарту туралы, сараптама тағайындау туралы қаулылар және жеке қаулылар кеңесу бөлмесінде шығарылады жөне жеке құжат түрінде жазылады.

Барлық өзге қаулылар соттың қалауынша, кеңесу бөлмесінде, не сол орнындасот отырысы залында қаулыны сот отырысының хаттамасына енгізе отырып шығарылады.

Date: 2015-09-19; view: 3053; Нарушение авторских прав