Полезное:
Как сделать разговор полезным и приятным
Как сделать объемную звезду своими руками
Как сделать то, что делать не хочется?
Как сделать погремушку
Как сделать так чтобы женщины сами знакомились с вами
Как сделать идею коммерческой
Как сделать хорошую растяжку ног?
Как сделать наш разум здоровым?
Как сделать, чтобы люди обманывали меньше
Вопрос 4. Как сделать так, чтобы вас уважали и ценили?
Как сделать лучше себе и другим людям
Как сделать свидание интересным?
Категории:
АрхитектураАстрономияБиологияГеографияГеологияИнформатикаИскусствоИсторияКулинарияКультураМаркетингМатематикаМедицинаМенеджментОхрана трудаПравоПроизводствоПсихологияРелигияСоциологияСпортТехникаФизикаФилософияХимияЭкологияЭкономикаЭлектроника
Есеп шығару үлгілері
|
|
№1. Уран-235жəне уран-238изотоптарының радиусынанықта.
Берілені:
А1=235
~ 198 ~
А2=238
Табу керек: R1-? R2-?
Шешуі:
Ядролық физикада, ядро радиусын массалық сан арқылы анықталады да мынадай формуламен өрнектеледі.
1,23·10 / м
1,23·10 -тұрақты сан, барлық ядролар үшін бірдей.
1,23·10 1,23·10 ·6,171 7,590·10 м 1,23·10 1,23·10 ·6,197 7,622·10 м
№2. Торий(Th232)ядросының радиусы,гелий ядросыныңрадиусынан неше есе үлкен?
Берілгені:
А1=232 (Th) А2=2 (He)
| Шешуі:Жоғарыда | ?айтылғандай: | / | ||||||||||
| 232; | 4; 1,23·10 | - тұрақты барлық | ядролар үшін бірдей. | |||||||||
| 1,23·10 | А | |||||||||||
| / | / | 6,144 | 3,871 | |||||||||
| / | / | 1,587 | ||||||||||
Табу керек:
№3. Ядроны шар формалы деп қарастырып,индий(In)менсурьма (Sb) ядроларының көлемдерінің қатынастарын анықтаңдар.
Берілгені:
=114,8
121,7
Табу керек: V V S I?
Шешуі: Ядроны шар формалы деп қарастырсақ,онда көлемі
(1)
Ядро радиусы массалық санға байланысты:
1,23·10 / (2)
Осы (2) теңдік бойынша индиймен сурьманың радиусын тауып (1) теңдікке қойып көлем қатынастарын анықтаймыз.
~ 199 ~
| V | In | πR | R | A / | |||
| V | Sb | πR | R | A / | |||
| In | |||||||
| V | 114,8 | 0,94 | |||||
| V | Sb | 121,7 |
№4. Бериллий(4Be8)ядросының массалар ақауыменбайланыс энергиясын анықтаңдар.
Берілгені:
4Be8
Табу керек: ∆m-?∆E-?
Шешуі: Атом ядросының массалар ақауы мына формуламенанықталады.
∆m Zm Nm Мя(1)
Таблицадағы масса, ядро массасы емес бейтарап атом массасы. Сондықтан (1) формуладағы ядро массасын мынадай түрде аламыз.
| ∆ | M я Ма Z | ||
| мұндағы | береді; | ||
| қойсақ, онда | Nm M | ||
| Сан мəндерін | ∆m ZMH |
∆ 4·1,00783 4·1,00867 18,00531 0,06069 а.б.м.
| Ядроның байланыс энергиясы ∆ | ·∆; | ||
| алынады. | |||
| энергия өлшемімен | 931,4 932Мэв | ||
| ∆ | 931,4Мэв ·0,06069 | 56,53Мэв. | |
№5. Натрий(11Na23)изотопының ядросынан нейтронды үзіп(бөліп) шығаруға кететін энергияны анықта.
Берілгені:
11Na23; 0n1
Табу керек:∆Е-?
Шешуі: Ядродан нейтронды үзіп шығарғанда ядродағынуклон саны бір бірлікке азаяды, ал протон саны Z өзгермей қалады да натрийдің 11Na22 изотопының ядросы түзіледі. Онда байланыс энергиясы:
∆ ·∆
~ 200 ~
Сан мəнін қойғанда ядро массасын бейтарап атом массасымен алмастырамыз. Протон мен электронның натрий изотоптарындағы саны бірдей.
∆ 931,4 21,99444 1,00867 22,98977 а.б.м 931,4·0,01334Мэв
12,42Мэв.
№6. Радиоактивті заттың1010-радиоактивті атомы болса,уақытта қанша атомы ыдырайды.
Берілгені:
N0=1010
Табу керек: N-?
Шешуі: Радиоактивті ыдыраудың негізгі заңы:
N=N0e-λt (1) λ-радиоактивті затқа байланысты радиоактивті ыдырау тұрақтысы, N0- бастапқы ядро саны.
| ; | , | ; | е | , · | ; | , | 2; | ||||||||
| атом. | |||||||||||||||
| 10 ·2 | √ | , | 0,71·10 | ||||||||||||
| №7.Радиоактивті | магний | препаратының | Mg массасы |
0,2 нкг. Препараттың бастапқы активтілігін жəне оның бір сағаттан кейінгі активтілігін анықта. осы препараттың барлық атомдары радиоактивті деп қарастырайық.
Берілгені:
m=0,2 мкг=0,2·10-9кг Mg27
T=10мин =600 сек t=1сағ =3600c
Табу керек: а0-?аt-?
Шешуі: Препараттың бастапқы активтілігі
(1)
| ℓ | (2) |
Бастапқы кезде препараттағы атомдар саны:
(3)
екінші, үшінші -теңдіктерді (1)-теңдікке апарып қойсақ:
~ 201 ~
| · | 0,693 | · | 0,2·10 | 6,02·10 | |||
| 5,15·10 | ыдырау | ||||||
| с | |||||||
| 1ыд/с=1с-1 | а | 5,15·10 | 139К | ||||
| 1Кu=3,7·1010C-1 | 3,7·10 |
1c-1=2,7·10-11Кu
Препараттың активтілігі уақыттың өтуіне байланысты ыдырамаған атомдар заңдылығы бойынша азаяды:
| а | а е; | · | е | ℓ | / | |||
| 2 / | 2,17 | |||||||
№8. Иридийдің радиоактивті изотопынан(Ir192)бір секундтақанша ядро ыдырайды жəне 30 тəуліктен кейін осы препаратта қанша атом қалады. Препараттың бастапқы массасы 5г.
Берілгені:
∆t=1c Iτ192-A=192
t2=30т m=5г
Т=75тəу=6,48·106с
Табу керек: ∆N-? N-?
Шешуі: Радиоактивті ыдырау заңы:
| ∆ | ·∆ | 2 · | ·∆ | ||
| 2; |
Сан мəндерін қойсақ, онда
∆
10 атом
| , | · | ·, · | ·1 | , | · | 1,68·10 | атом | ||||||
| , | · | ; | , · | · | ·2,6· | ||||||||
| · | ·, · | , | , | · | |||||||||
| , · | ,, | 1,57·10 | 0,28 | 1,28· | |||||||||
| ~ 202 ~ |
№9. Кейбір препараттың активтілігі7,0тəулікте2,5есеазаяды. Оның жартылай ыдырау аралығын табыңдар.
Берілгені: t=7 тəулік
2,5
Табу керек: T-?
Шешуі: Заттың активтілігі бірлік уақытта ыдыраған ядросанымен өлшенеді:
| е | (1) | ||||||||||||||
| немесе | (2) (1) | теңдікке | (2) теңдікті қойсақ, онда | ||||||||||||
| ; | ; бастапқы уақыт моментінде (t=0) препарат | ||||||||||||||
| активтілігі·е | |||||||||||||||
| а | (3) | ; | |||||||||||||
| онда | (4) | ||||||||||||||
| 2,5 | (5) | ||||||||||||||
| (6) | |||||||||||||||
| 2,5 | 2,5 | (7) | |||||||||||||
| ; | ; | (8) | |||||||||||||
| 2,5 | (9) | ||||||||||||||
| · | 2,5 | · | 2,5 | ||||||||||||
ℓ ·; сан мəндерін қойсақ
ℓ,, ·7 5,3 тəулік.
,
№10. Полоний(Ро210)препаратынан бөлініп шыққанα-бөлшегінің кинетикалық энергиясы 5,3 Мэв екендігі белгілі болып, бөлінген ұрпақтық ядролар негізгі күйде болса, онда оның 1 мг ядросынан орташа өмір сүру уақыт мерзімінде қандай жылу мөлшері бөлінеді?
Берілгені:
Ек=5,3Мэв=8,48·10-13Дж
~ 203 ~
m=1мг=10-6кг Z=84
Табу керек: Ǫ-?
Шешуі: Радиоактивті ыдыраудың негізгі заңы(1)яғни ыдырамаған атомдар саны уақытқа байланысты экспоненциалды түрде кемиді:
| (2) N N e | τ t | (3) | |||||||
| N µ NAN N | µ NA 1 e | ||||||||
| N N 1 e | |||||||||
сонда бөлінетін жылу мөлшері α-бөлшегімен ұрпақтық ядроларға байланысты болады:
| Ǫ | Ұ | (4) | Ұ | ƶ | ||||||||||||||
| Ұ | ||||||||||||||||||
| N E | N E | E | hν; ν | RC | 1,09·10 ·3· | |||||||||||||
| ·7056 | 2,3·10 c | Дж | ||||||||||||||||
| теңдеуге сан мəндерін қойсақ, онда | ||||||||||||||||||
| (3) | E | 6,62·10 | ·2,3·10 | 13,9·10 | ||||||||||||||
| Ǫ 1 | 0,37 | 1,8·10 | N | · | ·6,02· | |||||||||||||
| =1,55МДж | 1,8·10 | ·13,9·10 | 1,55· | |||||||||||||||
| Дж | 1,8·10 | ·8,48·10 | ||||||||||||||||
| №11.Висмут изотопы(Bi210)тізбектеліп ыдырайды | ||||||||||||||||||
| -орнықты | , | . | ||||||||||||||||
| ыдырау | тұрақтысы | соң бір | ||||||||||||||||
| Висмут | дайындағаннан | айдан | ||||||||||||||||
| препаратының 1мг-ын1,6·10 | 5,8·10 |
кейінгі альфа жəне бета активтілігін есептеп шығарыңдар.
Берілгені:
1,6·10
5,8·10 1мг 10 кг
t 30 күннен кейін
Табу керек:??
Шешуі: Ыдырау екі бөліктен тұрады:
1) 83 84Po210 -1e0 (β-ыдырау) орындалады.
λ β ыдыраудағы тұрақты
λ α ыдыраудағы тұрақты
~ 204 ~
| 2) 84Po210 | 82Pb206+2He4 (α-ыдырау) | ||||||||||
| ; | |||||||||||
| Радиоактивті ыдырау заңы бойынша | |||||||||||
| сонда 1) | · | 0,045·10 | |||||||||
| сан мəндерін қойсақ · | · | бөлшек/с | |||||||||
| 0,72·10 | |||||||||||
| Сонда | 0,46·10 б ө лшек/ | с. |
Date: 2015-07-24; view: 1229; Нарушение авторских прав