Шығару ағашы. Сол жақты және оң жақты шығарулар

Формалды грамматикалар нақты ережелер бойынша құрылған шынжыр жиындарын өкіл ететін тілдерді тапсыруға мүмкіндік береді.

Бұл қолданылатын беру тәсілі тілге жататын кез келген шынжырды құруға мүмкіндік береді. Шығару деп аталатын құру үрдісін көріктендіру үшін оны графа түрінде, дәлірек айтсақ синтакс ағаш немесе шығару ағашы деп аталатын ағаш түрінде бейнелейді.

Берілген грамматика тудыратын, тілге қатысты болатын кез келген тілдің шынжырының шығаруы символ дан басталуы керек болғандықтан, ағашты құру ережесін келесідей айту қажет:

- Бастапқы шың немесе ағаш тамыры ретінде грамматикалық бастапқы символымен белгілейтін шыңды алайық; бұл шың ағаштың нөлдік қабатын құрайды.

- Егер шынжырды шығару кезінің келесі адымында терминал емес болып белгіленген, нөмірімен қабатта орналасқан грамматика ережесі немесе шың қолданылса, онда құрылған ағашқа шынжырында неше символ болса, сонша шың қосу керек және бұл шыңдарды қабатына орналастырып, шынжырының символдарымен белгілеп, бұл шынжырларды шыңымен доға көмегімен байланыстыру. Соңғы түйіндер – жапырақтар жиыны шығару қорытындысы болып келеді де, ағашты қарастыру кезінде солдан – астына – оңға – үстіне деп көрсетіледі.

грамматика ереже нөмірінің реті шыңның синтакситік талдауы деп аталады. Егер шығаруды құру үрдісінде бірнеше терминалды емес символы бар аралық шынжырлар пайда болса, онда шығаруды кез келгенін ауыстыра отырып жалғастыруға болады. Одан келіп шығатын анықтама, яғни шығару кезінде шынжырларды кез келген ретпен қолдануға болады.