Атты денелердің люминесценциясы

Люминесценция деп берілген температура кезіндегі дененің жылулық сәулеленуінен артық және ұзақтығы жарықтың тербеліс периодынан үлкен болатын сәулеленуін айтады.

Қозудың әртүрінің әсерінен жарқырайтын заттар люминфорлар деп аталады.

Қозудың тәсілдеріне байланысты фотолюминесценция (жарықтың әсерінен), рентгенлюминесценция (рентген сәулеленуінің әсерінен), катодлюминесценция (электрондардың әсерінен), радиолюминесценция (ядролық сәулеленудің қозуынан, мысалы -сәулеленуден, нейтрондардан, протондардан), хемилюминесценция (химиялық айналу кезінде), триболюминесценция (кейбір кристалдардың ұнтақталуы немесе жарылуы кезінде) болып бөлінеді.

Сәуле таратылу ұзақтығына байланысты шартты түрде бөлінеді: флуоресценция () және фосфоресценция – қозуды тоқтатақаннан кейін біраз уақыт сәуле таратылады.

Люминесценция бірінші сандық зерттеуінде –ақ Стокс ережесі қисынды мазмұндалды: люминесценттік сәулеленудің толқын ұзындығы әрқашан осы қоздырған жарықтың толқын ұзындығынан үлкен.

Бөтен қоспалары бар кристалдардан жасалған тиімді люминестейтін жасанды қатты денелер кристаллофосфор атауын алды.

Кристаллофосфордың мысалы ретінде қатты дененің зоналық теориясының көзқарасынан фосфоресценцияның түзілу механизмін қарастырайық. Кристаллофосфордың валенттік зонасы мен өткізгіштік зонасы арасында А активаторының қоспалы деңгейлері орналасады. Сәуле таратудың ұзақ болуы үшін кристаллофосфорда электрондарды тартып алу орталығы немесе қақпан (Л1 және Л2) болуы тиіс. Оның активатор ионымен рекомбинация моментіне дейінгі электронның миграциялану процесінің ұзақтығы электрондардың қақпанға келу уақытымен анықталады.

34. Электрондық және кемтіктік жартылайөткізгіштердің

Date: 2016-05-25; view: 783; Нарушение авторских прав