Полезное:
Как сделать разговор полезным и приятным
Как сделать объемную звезду своими руками
Как сделать то, что делать не хочется?
Как сделать погремушку
Как сделать так чтобы женщины сами знакомились с вами
Как сделать идею коммерческой
Как сделать хорошую растяжку ног?
Как сделать наш разум здоровым?
Как сделать, чтобы люди обманывали меньше
Вопрос 4. Как сделать так, чтобы вас уважали и ценили?
Как сделать лучше себе и другим людям
Как сделать свидание интересным?
Категории:
АрхитектураАстрономияБиологияГеографияГеологияИнформатикаИскусствоИсторияКулинарияКультураМаркетингМатематикаМедицинаМенеджментОхрана трудаПравоПроизводствоПсихологияРелигияСоциологияСпортТехникаФизикаФилософияХимияЭкологияЭкономикаЭлектроника
|
Кімшілік-құқық нормалары мен қылмыстық іс құқығы
Сұлтандардан басқа әр адам ханға жыл сайын мал-мүлкінің жиырмадан бір бөлігі мөлшерінде салық төлеу. Құн төлеу мөлшері: ер кісі үшін 1000 қой, әйел үшін – 500 қой.Дене мүшелерінің құны: бас бармақ – 100, шынашақ – 20 қой. Қазақ халқы қалыптасуының аяқталуы Этносаяси қауымдастық – белгілі бір тарихи аймақта құрылған хандықтың тұрғындары. Қазақ халқының этникалық жағынан қалыптасуында Ақ Орда тайпалары басты рөл атқарған. «Өзбек» атауының шығуы Өзбек ханның (1312–1342 жж.) есімімен байланысты. «Өзбектер» құрамы: шайбанилер – түркіленген моңғол тұқымдары. Қазақтар – қыпшақтар т. б. Маңғыттар – қарақалпақтар, ноғайлар Қазақ халқының қалыптасу процесі XIV-XV ғғ. аяқталды. Саяси жағынан шашыраңқы этникалық туыстас топтардың басы қосылып, қазақ рулары мен тайпаларының бірігуіне Қазақ хандығының құрылуы әсер етті. XV ғасырдың екінші жартысы – XVI ғасырда негізгі этникалық топтардың қазақ халқына және олар орналасқан аумақтың Қазақ хандығына бірігуі, тұтас халық болып қалыптасудың аяқталуын тездетті. XV-XVII ғасырлар – Қазақстанның аумағындағы тұрғындарға іс жүзінде ортақ негізгі белгілер мен қазақ этносының өзіне тән материалдық және рухани мәдениеті бекіп жетілді. Жүз-тарих-шаруашылық ж/е географиялық аймақ, белгілі рулық топтың территориясы. Жүз-бөлік, тарап мағынасын білдіреді. Үш жүз географиялық орны мен климатының айырмашылығымен ерекшеленеді. Қазақ халқы үш жүзге бөлінеді: Ұлы жүз. Тер/сы - Жетісу мен Оңт.Қаз. Рулары-үйсін, дулат, албан, суан, жалайыр, шапырашты, қаңлы, ошақты т.б. Орта жүз. Тер/сы - Орталық ж/е Солт. - Шығыс Қаз. Рулары-қыпшақ,арғын,керей,қоңырат, уақ т.б. Кіші жүз. Тер/сы-Бат.Қаз. рулары-адай, алшын, төртқара, табын т.б. Жүздердің құрылған уақыты мен механизмі белгісіз. Жүз – тарихи-шаруашылық және географиялық аймақ, белгілі рулық топтың территориясы. Жүз- бөлік, тарап мағынасын білдіреді. Үш жүз географиялық орны мен климатының айырмашылығымен ерекшеленеді. Қазақ халқы үш жүзге бөлінеді: - Ұлы жүз. Территориясы – Жетісу мен оңтүстік Қазақстан.Рулары-үйсін, дулат, албан, суан, жалайыр, шапырашты, қаңлы, сіргелі, ысты, ошақты т.б. - Орта жүз. Территориясы – Орталық және Солтүстік-Шығыс Қаз. Рулары- қыпшақ, арғын, найман, керей,қоңырат, уақ т.б. - Кіші жүз. Территориясы – Батыс Қаз. Рулары- алшын, адай, төртқара, жағалбайлы, табын, тама, байбақты, қаракесек, т.б. Кіші жүзді үш негізгі рулық одақтар - құрайды: Жетіру, Әлімұлы, Байұлы. Алаш – ертедегі түркі тайпаларының ең алғаш қауым болып біріккен одағы. XVII-XVIII ғғ. Ортасында барлық үш жүздің құрамына 112 рулық-тайпалық бөліністер енген. Халық саны шамамен 2-3 миллион адам болған. XV-XVI ғасырларда қазақ хандығының мемелекеттік құрылысы 7 сатыдан қаланды: · Ауыл- тустас, қандас адамдардан немесе бірнеше отбасыдан құралған қоғамдық ұйым. Ауылдың басқарушысы- ауылбасы. · Ата-аймақ – жеті атадан қосылатын бірнеше ауыл. Басқарушысы-ақсақал. · Ру – 10 н/е 15 аймақ. Басқарушысы-рубасы. · Арыс – бірнеше ру. Басқарушысы-би. · Ұлыс -бірнеше арыс. Билеушісі-сұлтан. Олар хандар мен ақсүйектердің әулетінен болады. · Жүз - бірнеше ұлыс. Билеушісі –хан. · Хандық - үш жүз. Билеушісі-қаған. Хандар Шыңғыс әулетінен сайланған. XV ғасырда хандар сайланып қойылатын болған. Хан- азаматтық, әкімшілік, соттық, әскери билікті қолына жинақтаған мемлекет басшысы. Қажетті жағдайда рулық-тайпалық жасақты жинап отырды. Скери құрылым. Біріккен әскер, басқарушысы – жоғарғы қолбасшысы (хан)
Ұлыс әскері, басқарушысы – ұлыс әскерінің басшысы (ұлыс басшысы)
Рулық – тайпалық жасақ, басқарушысы- жасақ басшысы (рубасы)
Date: 2016-05-23; view: 1108; Нарушение авторских прав |