Я. А. Коменский, И. Пестолоцци, И. Гербарт

73. Педоцентристикалық тұжырымдамада оқытудағы басты рөл оқуға баланың іс-әрекетіне беріледі. Бұл тәсілдің негізінде

Д.Дьюидің жүйесі, Т.Кернштейнердің еңбек мектебі, В.Лайдың ХХ ғасырдың басындағы педагогикадағы реформа кезеңінің теориясы жатыр.

74. Қазіргі таңдағы дамыта оқыту теориясының тұжырымдамалары:

1.Психикалық дамуға бағдарланғанын қарастырғандар: Л.В.Занков, З.И.Калмыкова, Е.Н.Кабанова-Миллер.

2. Тұлғалық дамуды ескеретін тұжырымдаманы қарастырғандар: Г.А.Цукерман, В.В.Давыдов, Д.Б.Эльконин, С.А.Смирнов.

75. Занковтың тұжырымдамасы бойынша, оқыту жүйесінің негізін, өзара байланыстағы ұстанымдар құрайды:

- қиыншылықтың жоғарғы деңгейінде оқыту;

- бағдарламалық материалды оқытудың жоғарғы қарқындылығы:

- бастапқы теориялық білімінің маңызды рөлі;

- оқушылардың оқу процесін ұғынуы;

- барлық оқушыларды дамыту мақсатына бағытталған жүйелі жұмыс жүргізу.

76. З.И.Калмыкова тұжырымдамасы бойынша ойдың негізгі көрсеткіштері:

-ойдың жеке даралығы, әдеттегіден тыс жауапты таба білуі;

- ассоциациялық байланыстардың пайда болуының жылдамдығы мен дамуы;

- мәселенің ұғымдылығы, оның әдеттегіден тыс шешімі;

- ойдың жүйріктігі – кейбір талаптарға сәйкес уақыт бірлігінде пайда болатын ассоциациялық идеалардың саны.

77. З.И.Калмыкованың дәлеледеуі бойынша, дамудағы оқыту төмендегі дидактикалық ұстанымдарға бағдарланғанда жүзеге асуы мүмкін:

а) оқытудың мәселелігі;

ә) оқытудың жекелігі және даралығы;

б) ойлаудың түрлі компоненттерінің (нақтылық, абстрактылы және теориялық) үйлесімде дамуы;

в) ақыл-ой әрекеттерінің тәсілдерін қалыптастыру;

г) есте сақтау әрекеттерін арнайы ұйымдастыру.

78. Е.Н.Кабанова-Миллердің тұжырымдамасындағы шарттары ретінде төмендегілер белгіленеді:

1. Оқытудың барлық қатары оқушыларда түрлі деңгейлерде толықтырылған оқу жұмысының тәсілдерін қалыптастыру идеасына сәйкестендірілуі керек;

2. Әрбір оқу пәнінде оқу жұмысының негізгі тәсілдерінің болуы және оларды оқушыларда қалыптастыру маңызды;

3. Оқушылар жағынан өздерінің оқу әрекеттерін басқару тәсілдерін қалыптастыру қажет.

79. Г.А.Цукерман тұжырымдамасына сәйкес оқу бірлестігінде үш басты сипаттамалар ажыратылады:

- өзара әсердің симметриясыздығы;

- баланың танымдық инициативасы;

- жаңа білімге нақты сұраныс жасау.

80. С.А.Смирновтың тұжырымдамасына сәйкес, мұғалім әрекетіндегі үш бағыт ажыратылады:

- оқушының мұғаліммен және бір-бірімен өзара әрекеттерін ұйымдастыру;

- сабақтарда жеке ойындарды және оқу әрекеттерін ұйымдастырудың ойын формаларын кеңінен пайдалану;

- оқушыларды шығармашылық әрекетке араластыру.

81. Философиялық категория:

«Мән мен құбылыс», «байланыс», «жалпы және жалқы», «болмыс», «сана», «тәжірибе» және т.б.

82. Педагогиканың жалпы ұғымдары:

«Педагогика», «тәрбие», «педагогикалық іс-әрекет», «педагогикалық ақиқат» және т.б.

83. Дидактиканың жеке ұғымдары:

«Оқыту мен оқу»,«оқу пәні», «оқу материалы», «оқу жағдайы», «оқыту құралы», «оқыту тәсілі», «мұғалім», «оқушы», «сабақ» және т.б.

84. Жалпы ғылыми ұғымдар:

«Жүйе», «құрылым», «қызмет», «элемент», «тиімділік», «жағдай», «ұйым», «формалау» және т.б.

85. Әлемдік дидактиканың дамуына зор үлес қосқандар: