ISBN 966-538-174-1 120 page

Äîñèòü. Äîñèòü…

XXVI

Âíî÷³, ç ï’ÿòíèö³ íà ñóáîòó, í³ÿê íå ïðèõîäèòü ñîí â Äàð÷è-

íå ë³æêî. Äàðêà ïåðåêèäàºòüñÿ ç áîêó íà á³ê. Ëÿãຠãîð³ëèöü ³ õî÷å óÿâèòè ñîá³, ùî ïëèâå ïî ïîâåðõí³ âîäè. Äåñü çâ³ääàë³ ÷ó-

òè øóì âîäîñïàäó. Öåé ð³âíîì³ðíèé, äð³ìëèâèé øóì âìèòü çàêîëè-

øå ¿¿. Àëå é öÿ ïðèìàðà íå çâàáëþº ñíó. Äàðêà ïåðåêëàäຠïîäóø-

êó ï³ä íîãè. ͳùî íå ïîìàãàº. Îáåðòຠêîâäðó ïðîñòèðàëîì íàâåðõ, à ñîí, ÿê çàâîðîæåíèé â³äüìîþ, íå ìîæå ïîòðàïèòè â Äàð÷èíå

ë³æêî.

Çàñèíຠäàëåêî çà ï³âí³÷, àëå íåáàâêîì áóäèòüñÿ. Ìóñèòü çà-

ñâ³òèòè ñâ³òëî. Ñíèëîñÿ ¿é çîâñ³ì âèðàçíî, ùî ìàìà ïðè¿õàëà ç Âå-

ðåí÷àíêè. Òàêèé áëèçåíüêèé äî ä³éñíîñòè ñîí, àæ ìîòîðîøíî. Ãà-

ñèòü ëàìïó (˳äêà ïî÷èíຠáóíòóâàòèñÿ) ³ â ï³òüì³ õîâຠãîëîâó â ïîäóøêó:

„Çàâæäè ç’ÿâëÿºøñÿ, ìàìî, â ð³øàëüí³é õâèëèí³ ìîãî æèòòÿ.

Çàâæäè, êîëè ìîº ñåðöå íå ìîæå çíàéòè ñïîêîþ… òè ÷è ñîííîþ ç’ÿâîþ, ÷è íåñïîä³âàíèì ëèñòîì äàºø çíàòè, ùî òè ç³ ìíîþ. ×è òå-

ïåð õî÷åø ïåðåñòåðåãòè ìåíå, ìàìî, ÷è… ïîìîãòè ìåí³? ß çíàþ, çíàþ, ìàìî, ÿê äóæå öå áîë³òèìå òåáå, àëå ÿ íå ìîæó… òè ïî-

âèííà çðîçóì³òè, ùî ÿ íå ìîæó â³äöóðàòèñÿ òîãî, ÷îãî òàòóñü ³ òè ñàìà â÷èëè ìåíå ëþáèòè… ×îãî òè í³÷îãî íå ãîâîðèø, ìàìî?

Ìàìî!“

Çãîäîì ìàìèíà ïîñòàòü ïîâîë³ çíèêàº, ðîçïëèâàºòüñÿ… àæ íà ì³ñö³, äå ñòîÿëà ìàìà, çàëèøàºòüñÿ ò³ëüêè á³ëà õìàðèíêà.

Âðàíö³ ïàí³ íå ìîæå äîáóäèòèñÿ Äàðêè.

– Á³éòåñÿ Áîãà, ïàííî Äàðóñþ! Òà æ òî âæå äåñÿòà äîõîäèòü.

Ìè áóëè âæå â ñòðàõó, ùî âè òàê ñïèòå ³ ðîçáóäèòè âàñ íå ìîæíà!

Äàðêà íå çàðàç óñâ³äîìëþº ñîá³, ùî ñüîãîäí³ çà äåíü ³ ÷îãî â³ä íå¿ õî÷óòü. Ïîì³÷ຠ³ òå, ùî ïàí³ íå âèõîäèòü, ÿê çâè÷àéíî, ç ê³ì-

íàòè ï³ñëÿ òîãî, ÿê çáóäèëà Äàðêó. ͳ! Ïàí³ òåïåð ÷åêຠàæ Äàð-

êà íà ¿¿ î÷àõ îäÿãíåòüñÿ, âèï’º âæå çîâñ³ì õîëîäíå ñí³äàííÿ, â³çüìå

íà ãîëîâó øàïêó, ñõîâຠãðîø³ ³ ï³äå âïèñóâàòèñü.

– Ïàííî Äàðóñþ, âè ââàæàéòå, íå çàäèâ³òüñÿ íà ¥èíÿ! ß âàì êàæó! ²ä³òü âïèø³òüñÿ ³ âåðòàéòåñÿ äîäîìó ùàñëèâî.

– Äîáðå, – íà âñå ïîãîäæóºòüñÿ Äàðêà. Àëå êîëè ˳äêà íà íå

çîâñ³ì çðó÷íèé êèâîê ìàìèíî¿ áðîâè ïðîïîíóº Äàðö³ ñâîº òîâàðè-

ñòâî, â Äàðö³ áóíòóºòüñÿ ùîñü, ³ âîíà ð³øó÷å â³äìîâëÿºòüñÿ:

– ß ï³äó ñàìà… ÿ òåáå, ˳äêî, íå âîäèëà ³ ñàìà íå õî÷ó „âîä³ÿ“.

– Óâàæàéòå, ùî ðîáèòå, ïàííî Äàðóñþ! – ùå ðàç ïåðåñòåð³ãàº

ïàí³.– Äîáðå, – â³äïîâ³äຠòàêèì ñàìèì òîíîì Äàðêà.

Íà áàëêîí³ ïåðøîãî ïîâåðõó äâîº ä³òåé ó á³ëîìó, ìîâ äâîº ïî-

ëÿðíèõ âåäìåäèê³â, ÷³ïëÿþòüñÿ ëàïêàìè ïîðó÷÷ÿ áàëêîíó ³ ùóðÿòü 323

î÷³ â³ä ñîíöÿ. Íà Äàðêó íàõîäèòü òå ðîçê³øíå áåçâ³ëëÿ, ÿêå ìî-

æå äàòè ò³ëüêè ïðîâåñíÿíèé, ïî êîë³íà â ñîíö³, ðàíîê. ¯é íå õî÷åòü-

ñÿ êóäèñü ³òè, ïðî ùîñü äóìàòè, ç êèìñü ñòàâàòè íà ðîçìîâó.

Õî÷åòüñÿ ñòîÿòè îòóò íà òðîòóàð³, ìîðãàòè äî ñîíöÿ, ÿê òèõ äâîº

á³ëèõ âåäìåäèê³â íà áàëêîí³. Àëå íà âóëèö³ íå ìîæíà ñòîÿòè áåç-

ðóøíî òà áåçä³ëüíî. ² Äàðêà ð³øàº: „ϳäó òóäè, êóäè ìåíå íîãè ïîíåñóòü“.

Íîãè, ïðèâ÷åí³ äî îäíî¿ ³ ò³º¿ æ äîðîãè, çàâîäÿòü Äàðêó ï³ä ã³ìíàç³þ. Íà ïåðåõðåñò³ äâîõ òðîòóàð³â êîëî ã³ìíà糿 ñòî¿òü ãóðòîê ó÷í³â. Çäàëåêà âæå ïàëຠðóäà ¥èíºâà ÷óïðèíà.

– Öå, ïåâíî, ç òèõ, ùî íå õî÷óòü âïèñóâàòèñü, – çäîãàäóºòüñÿ

Äàðêà, ³ ¿¿ ñåðöå ñïîâíÿºòüñÿ òàêîþ ñåðäå÷íîþ òåïëîòîþ äî íèõ, ùî âîíà äóìàº, ÷è íå ï³ä³éòè ¿é äî íèõ ³ íå ãóêíóòè: „Ãàðàçä, òî-

âàðèø³! ß òåæ ç âàìè!“

Àëå ñàìå òîìó âèìèíຠ¿õ òà éäå ïðîñòî äî ã³ìíà糿. Òîä³ õòîñü êðè÷èòü çà íåþ òîâñòèì, ñåðäèòèì áàñîì:

– Ùàñëèâî!!

² ö³ëà ãðóïà ñ쳺òüñÿ êîðîòêèì, óìîâëåíî ãëóìëèâèì ñì³õîì.

– Ãîñïîäè! ¯ì çäàºòüñÿ, ùî ÿ éäó âïèñóâàòèñü! – ïàëåí³º àæ äî êðàïëèí ïîòó Äàðêà.

– Àõ, òè òóò! – íàë³òຠç ã³ìíà糿 ïðîñòî íà Äàðêó Ñòåôà Ñèä³ð. – ß ïî âñ³é øêîë³ ðîçáèâàþñÿ çà òîáîþ. Íó äîáðå, ùî òè º! Ìè, ä³â÷àòà, óìîâèëèñü ç³éòèñÿ î ï³â äî îäèíàäöÿòî¿ êîëî ïà-

ì’ÿòíèêà Øèëëåðîâ³. Õîä³ì!

– ßê³ ä³â÷àòà?

– ßê òî „ÿ곓? Íàø³! Ò³, ùî íå éäóòü äî âïèñ³â… ×åêàé… òè õ³áà?– ͳ, í³… ÿ íå âïèñóþñÿ! – â³äïîâ³äຠñêîðî Äàðêà.

Ñòåôà áåðå Äàðêó ï³ä ðóêó, ³ âîíè ñêðó÷óþòü çðàçó ïðàâîðó÷, äî ïàðêó.

– Òà æ öå âæå ñïðàâæíÿ âåñíà! – ñêðèêóº Äàðêà íà âèä ÷ó-

ïðèíè ïàðêó – êîëüîðó ìîëîäîãî ãîðîøêó.

– Åãå æ! – ñ쳺òüñÿ Ñòåôà. –  ïàðêó çàñï³âàºìî ñîá³!

Êîëîìèÿ, 1935 ð.

Ìîºìó áàòüêîâ³

Äìèòðîâ³ Ìàêîãîíîâ³

ïðèñâÿ÷óþ

I

Äàðêà ñêèíóëà âàë³çêó ï³ä äâåð³, êîë³íîì ï³ääåðæà-

ëà êëóíîê ç ïîñò³ëëþ ³, çàêè ïîäçâîíèëà äî ìåøêàííÿ

ñâ êîëèøíüî¿ „ïàí³“, çàïëþùèëà î÷³. Íå ñòàâàëî â³ääèõó, ÿê ðèá³ â ñàö³. Ò³ëüêè íå äóìàòè, ùî öå â³ä òÿãàðó âàë³çè ³ òîãî êëóíêà… Îãî, â Äàðêè á³öåïñè òàê³, ùî ³ âùèïíóòè íå ìîæíà. Äîáðà ô³çè÷íà ñïðàâ-

í³ñòü Äàðêè äàâàëà íå ðàç òîâàðèøàì ïðèòîêó äî æàð-

ò³â, íå çàâæäè äîòåïíèõ, íàïðèêëàä, áóö³ìòî çàêëàäàëèñü ì³æ ñîáîþ ïðè í³é, õòî ç íèõ ïîëîæèòü ¿¿ íà îáèäâ³ ëîïàòêè. Òàê òî âæå áóâàº: ìîëîäèêè ëîñêî÷óòü ñîá³ ï³äíåá³ííÿ ïåð÷åíèìè äîòåïà-

ìè, à äîðîñë³ ìóæ÷èíè – ³êðîþ.

À òåïåð â ö³º¿ ñèëüíî¿ ä³â÷èíè ñåðöå ñ³ïàºòüñÿ òàê, ùî Äàðêà áà÷èòü, ÿê íàâ³òü áëóçêà „äèõຓ â íå¿. Ñì³õ ëþäÿì ñêàçàòè: Äàð-

êà àæ òàêà ñõâèëüîâàíà! Íàðåøò³ äçâîíèòü. Ïîò³ì ñòîÿòü îäíà ïðî-

òè îäíî¿: ïî öåé á³ê ïîðîãó çàäèõàíà Äàðêà ³ç ñâî¿ìè êëóíêàìè, à ïî òîé á³ê – ˳äà Äóòêà. Ñîðîêàòî-âè÷åïóðåíà, ç âåëèêèìè çî-

ëîòèñòèìè îáðó÷àìè â óõàõ, ç áëèñêó÷èìè, âèçèâíèìè î÷èìà, í³áè æèâèé îáðàç ñèí´àëåçêè1 íà åòèêåòö³ ïàêåòó öåéëîíñüêîãî ÷àþ.

– Äàðêî! Ùî çà Ü berraschung!* Çâ³äêè òè òóò? Ùî? Ç Áóõà-

ðåñòó? Ìàìî! Ìàìî! Äàðêà ïðè¿õàëà ç ñàìîãî Áóõàðåñòó!