ISBN 966-538-174-1 80 page

÷óâàíå!“

– Äîìí³øîðà Îð³õîâñüêà, ÷è íå áóäåòå â³äïîâ³äàòè?

Îð³õîâñüêà çíîâó ñêîðî âñòຠ³ ñ³äàº:

– ß íå âì³þ.

Íà öå ñëîâî ÿêðàç ³ ÷èãàâ ïàí ó÷èòåëü âæå ö³ëî¿ ï³â ãîäèíè.

ϳâ äîðîãî¿, ïåðåäêîíôåðåíö³éíî¿ ãîäèíè â³í ïðèñâÿòèâ äëÿ òîãî, ùîá ïî÷óòè öå ñëîâî â³ä Îð³õîâñüêî¿.

Òåïåð â³í ç òð³þìôàëüíèì îáëè÷÷ÿì çâåðòàºòüñÿ äî êëàñè:

– Âè ÷óëè, ùî â³äïîâ³ëà ìåí³ äîìí³øîðà Îð³õîâñüêà, ÿêà ìàº

ïðåòåí糿 äî íàéïåðøî¿ ó÷åíèö³ â êëàñ³? Äîìí³øîðà Îð³õîâñüêà ïåðåä ö³ëîþ êëàñîþ ïðèçíàºòüñÿ äî òîãî, ùî âîíà íåï³äãîòîâàíà ç ìàòåð³ÿëó. Íåõàé æå íå ìຠäî ìåíå æàëþ çà òå, êîëè ÿ íà êîí-

ôåðåíö³¿ çðîáëþ çã³äíî ³ç ñâî¿ì ñóìë³ííÿì. Ñàì³ âè áà÷èëè, ùî ÿ õîò³â äîìí³øîð³ Îð³õîâñüê³é ïîëåãøèòè â³äïîâ³äü, áî ÿ ðîçóì³þ, ùî çíà÷èòü – íå çíàòè ³íøî¿ íîòè íà ñâ³äîöòâ³, êð³ì „äóæå äîá-

ðå“. Òà íàéêðàùà âîëÿ â÷èòåëÿ ìîæå ðîçáèòèñü îá òàêó â³äïîâ³äü, ÿê ÿ îöå îäåðæàâ â³ä äîìí³øîðè Îð³õîâñüêî¿.

³í âèòèðຠ÷îãîñü øîâêîâîþ õóñòèíîþ îáëè÷÷ÿ ³ íàõèëÿºòüñÿ

íàä æóðíàëîì. Äàðêà äèâèòüñÿ íà ãóñò³ ìè÷êè âîëîññÿ ³ äóìຠòðî-

õè ùî íå âãîëîñ: „Òåïåð Íàòàëêà ïîâèííà á ï³ä³éòè äî íüîãî ³ ïëþ-

íóòè éîìó â ñàìå ëèöå“. Àëå àí³ Íàòàëêà, àí³ í³õòî ³íøèé â ¿¿ çà-

ñòóïñòâ³ íå çâàæóþòüñÿ íà öå.

̳ãàëàêå ï³äâîäèòü ãîëîâó ³ Äàðêà íà ìèòü çíèêຠç ëèöÿ êëà-

ñè: òåïåð ÷åðãà íà ¿¿ áóêâó, íà „ï“.

– Äîìí³øîðà Ðîìàíîâñê³, íàðèñóéòå íàì ö³ òðè øëÿõè, ÿêèìè éøëè ìîëäîâàí, óí´óðÿí* ³ òîé, ³ç Âðàí÷³1.

– Îé, ÷îìó æ â³í ìåíå íå ïèòàº? – ïðèñóâàºòüñÿ ³ç ñâî¿ì òðè-

âîæíèì øåïîòîì Äàðêà äî Îðèñüêè. Äî Îðèñüêè, áî Îð³õîâñüêà â³äãîðîäèëà ñåáå â³ä êëàñíèõ ñïðàâ ³ òîâàðèøîê ð³â÷àêîì íà ïå-

ðåí³ññ³, ìîâ ñåðåäíüîâ³÷íèì ìóðîì.

– Áî òè ìàºø „ïîñåðåäíüî“, – ï³äø³ïòóº ¿é Îðèñüêà ³ ùàñëè-

âà, ùî Äàðêà çàãîâîðèëà äî íå¿, ïðèñóâàºòüñÿ áëèæ÷å äî Äàðêè.

– Íàïðàâäó? – òîðêàºòüñÿ Äàðêà ãóáàìè Îðèñü÷èíîãî ë³âîãî óõà.– Ïññ! Òàê!

Òåïåð Äàðêà ïîâ³ðèëà. Òåïåð, êîëè çàõèñòèëà âëàñíó ãîëîâó (âåëèêó ïðàâäó êàæå íàðîä: ñîðî÷êà áëèæ÷à â³ä êîæóõà), âîíà âñ³ìà ñâî¿ìè íåðâàìè ïåðåéìàºòüñÿ íåùàñòÿì Ðîìàíîâñüêî¿. Öåé ðóìóí õ³áà çáîæåâîë³â ñüîãîäí³ äîðåøòè: êàçàòè âèçíà÷óâàòè øëÿ-

õè, ÿêèìè êîëèñü ìàíäðóâàëè (à ìîæå é íå ìàíäðóâàëè?) òðè ÷à-

áàíè-áóðëàêè. Òàê ïèòàòè ìîæå ò³ëüêè ̳ãàëàêå!

Ðîìàíîâñüêà äåðæèòü âåëèêèé, íîâîðîçïî÷àòèé êóñíèê êðåéäè, ÿê öóêåðîê, ³ ç óñì³øêîþ äèâèòüñÿ íà â÷èòåëÿ: „×è âîíà ìຠòàêå

ïèòàííÿ áðàòè ñåðéîçíî, ÷è, ìîæå, öå ò³ëüêè æàðò ìîëîäîãî ùå

ïðîôåñîðà?“ ¯¿ î÷³ ñïîê³éí³, óñì³õíåí³. Çàíàäòî íå â³ðèòü âîíà â ñåðéîçí³ñòü çàïèòàííÿ, ùîá áîÿòèñÿ.

– Ùî ÿ ìàþ ðîáèòè? – ïèòàºòüñÿ âåñåëî.

̳ãàëàêå â³äïîâ³äຠä³ëîâî:

– Íàøê³öóéòå êîðäîíè Ðîìèí³¿ ìàðè **, çàêðåñë³òü Ìîëäàâ³þ, çàçíà÷³òü, äå Ðóìóí³ÿ ìåæóº ç Óãîðùèíîþ, âèçíà÷³òü Âðàí÷ó, à ïî-

ò³ì ñêàæåòå íàì â³ðø ³ ïîêàæåòå íà êàðò³, êóäè ìàíäðóâàëè òðåé

÷îáàíü***.

Á³ëèé, ãðàí÷àñòèé öóêåðîê ó ïàëüöÿõ Ðîìàíîâñüêî¿ ïî÷èíàº

òðåìò³òè. Âîñòàííº ïîñèëຠçàïèòíèé ïîãëÿä Îð³õîâñüê³é. Öÿ çíè-

çóº ïëå÷èìà: àáñóðä. Âñ³ ïîñòàò³ ó â³ðø³ ëå´åíäàðí³, íåä³éñí³, ÿê æå

æ ìîæíà âèçíà÷óâàòè ¿ì íà êàðò³ øëÿõè?

* óãîðåöü (ðóì.).

1 ²ñòîðè÷íèé êðàé ó Ñõ³äíèõ Êàðïàòàõ.

** Âåëèêî¿ Ðóìóí³¿ (ðóì.).

*** òðè ÷àáàíè (ðóì.).

Ðîìàíîâñüêà ãëèïຠùå ðàç íà ̳ãàëàêå. ³í ÷åêàº. Çàêëàâ ðóêó â êèøåíþ, âèñóíóâ îäíó íîãó íàïåðåä ³ ÷åêàº. Òîä³ íåïåâíà ðóêà íàéêðàùî¿ ðèñ³âíè÷êè íà ö³ëó øêîëó íàðèñîâóº ùîñü, í³áè äóæå íåâäàëèé, ðîçë³çëèé áóáëèê.

– Ùî âè ðèñóºòå, äîìí³øîðà Ðîìàíîâñüêà?

– Ðóìóí³þ.

̳ãàëàêå çàêëàäຠùå ³ äðóãó ðóêó â êèøåíþ ³ ïîâîë³ ç î÷èìà âïåðåä, ÿê äâà ðîãè, ï³äõîäèòü äî Ðîìàíîâñüêî¿:

– ßê âè ñêàçàëè? ß íå äî÷óâ äîáðå…

– Ðóìóí³þ, òàê, ÿê ïàí ïðîôåñîð êàçàëè, – í³áè äèâóºòüñÿ, í³áè îïðàâäîâóºòüñÿ Ðîìàíîâñüêà.

̳ãàëàêå ìàéæå âèðâàâ ¿é êðåéäó ç ðóê:

– Ìîæåòå íå ðèñóâàòè. Ó÷åíèöÿ, ÿêà íå çíàº, ÿê íàçèâàºòüñÿ

äåðæàâà, â ÿê³é âîíà æèâå, ÿêà íå â쳺 åëåìåíòàðíî îçíà÷èòè ãðà-

íèö³ ò³º¿ äåðæàâè, ìîæå éòè íà ì³ñöå.

Àëå Ðîìàíîâñüêà ³ äóìêè íå ìຠéòè íà ì³ñöå. Öóïêî ñòóëèëà êðåéäó â êóëàö³ ³ íå ïîñòóïàºòüñÿ. Âîíà ï³äãîòîâàíà ç ìàòåð³ÿëó, ³ ¿¿ ïîâèíí³ ïèòàòè. Öå ¿¿ ïðàâî. Ìóñèòü çíàòè, çà ùî ìຠîäåðæà-

òè öå íåìèíó÷å „³íñóô³÷ºíò“*. Ãà, ðîçó쳺òüñÿ, âîíà ïðåêðàñíî çíàº, òàê ñàìî ïðåêðàñíî, ÿê ³ â÷èòåëü, çà ê î ò ð ó â³äïîâ³äü ä³ñòà-

íå âîíà òå „³íñóô³÷ºíò“.

Àëå Ðîìàíîâñüêà íàëåæèòü äî ñïðàâåäëèâèõ. Õî÷å, ùîá öåé àêò êàðè ÷è ïîìñòè â³äáóâñÿ ôîðìàëüíî.

– ß ï³äãîòóâàëà óðîê, ïðîøó ïàíà ïðîôåñîðà. Ïðîøó ìåíå ïè-

òàòè.– Íà ì³ñöå!

– Ïðîøó ìåí³ ñêàçàòè, ç ÷îãî ÿ ä³ñòàëà „íåäîñòàòíüî“. Ìåíå

áóäóòü äîìà ïèòàòèñÿ, ÿ ìóøó çíàòè, ùî ÿ ìàþ â³äïîâ³ñòè… – ¿¿

ãîëîñ ïî÷èíຠâæå âòðà÷àòè ñâîþ ð³âíîâàãó.

– Àãà, âè êîí÷å õî÷åòå çíàòè, çà ùî? Áî ìåí³ òàê õîò³ëîñÿ, áî ìåí³ ñïîäîáàëîñÿ âèêàçàòè âàñ íà êîíôåðåíö³¿ ç ðóìóíñüêî¿. Ìî-

æåòå öå ïåðåêàçàòè ñâî¿ì áàòüêàì. Ìîæåòå ïîêëèêàòèñü íà ìåíå, ÿ íå â³äöóðàþñü ñâî¿õ ñë³â. Ðîçó쳺òå òåïåð?

Ðîìàíîâñüêà âèêîíóº áëèñêàâè÷íî â³äðóõ, ìîâáè çáèðàëàñü êè-

íóòè êðåéäó, àëå çà ñåêóíäó êëàäå êðåéäó íà ï³äñòàâêó, ïîâåð-

* íåçàäîâ³ëüíî, ïîãàíî (ðóì.).

òàºòüñÿ ðâó÷êî ³ á³æèòü äî ëàâêè. Î÷³ ïî áåðåãè âèïîâíåí³ ñë³çüìè, àëå ö³ ñëüîçè íàñò³ëüêè ìóæí³, ùî íå ñêàïóþòü.

Êëàñà âæå íå ÷åêຠíîâèõ íåñïîä³âàíîê: Îð³õîâñüêà ³ Ðîìà-

íîâñüêà ïåðåìîæåí³. Ùî æ ìîæå ùå áóòè ñòðàøíå ÷è ö³êàâå?

ͳ÷îãî. Ñïðàâä³ í³÷îãî á³ëüøå. À âñå æ ïðèõîäèòü íåñïîä³âàíêà, êîëè ̳ãàëàêå òàêèì ñîá³ çâè÷àéíèì ãîëîñîì âèêëèêóº Êîñîâàí: