Трансформатор

Трансформатор (лат. transformo)-кернеулі айналмалы тоқты жиілігін өзгертпей басқа кернеулі айналмалы тоққа түрлендіретін статистикалық электрмагниттік құрылғы. Трансформатордың жұмыс істеу принципі электромагниттік индукция құбылысына және параметрлік эффектігі негізделген. Негізгі элементтері магнитөткізгіш және онда орналасқан бірінші реттік орамалар мен бір немесе бірнеше екінші реттік орамалардан тұрады. Трансформатордың барлық орамалары бір-бірімен индуктивті түрде, ортақ магнит өрісімен байланысқан. Бірқатар трансформаторларда екінші реттік орама қызметін бірінші реттік ораманың бір бөлігі атқарады, мұндай трансформаторларды автотрансформаторлар деп атайды. Трансформатор-айналымы тоқтың кернеуін жоғарылатуға немесе төмендетуге арналған электр приборы. Үй жағдайында, трансформаторды пайдаланып, электр приборын кернеуі 127 В желіден кернеуі 220 В желіге және керісінше қосуға болады. Егер трансформатор жоғары кернеулі желіге ауыстырылып қосылса, онда оны кернеуі 220 В желіге қосуға болмайды. Өйткені одан алынатын жоғары кернеу 380 В-тан астам трансформаторлық және ол арқылы қосылған электр приборларының бұзылуына әкеліп соқтыруы мүмкін. Трансформатор таңдаған кезде оның қуаты электр приборларын бір мезгілде қоректендіруге арналған құрал-жабдықтардың жалпы қуатынан кем болмауын есте сақтаған жөн. Әр түрлі құралдар мен қондырғылар тұтынатын кернеу өте кең диапазонда өзгереді. Тіпті бір электр қондырғысы әр түрлі кернеу пайдалануы мүмкін. Қуаттың тұрақты дерлік мәнінде айналмалы тоқ кернеуінің тоқ күшімен қатар өзгеруін айналмалы тоқтың трансформациясы дейді. Айналмалы тоқтың трансформациясын жүзеге асыратын құрал трансформатор деп аталады. Ол электромагниттік индукция құбылысының негізінде жұмыс істейді. Бұл құралды орыс ғалымы П. Н.Яблочков (1878 ж) ойлап тапқан, кейін оны (1882 ж) И.Ф.Усагин жетілдірді.

Тапсырма 1. Мәтін бойынша сөздік құрастырыңыздар

Тапсырма 2. Мәтінді оқып, аударыңыздар

Тапсырма 3. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырыңыздар

Тапсырма 4.Берілген сөздердің формасын анықтаңыздар

Арқылы, өте, астам, немесе, мұндай, бірінші, бірнеше, тіпті, кейін, оны, бұл, онда, барлық, желіден, өйткенні, мүмкін, жөн, жетілдірді.

Тапсырма 5. Сөйлем құрастырыңыздар.(қондырғы, құбылыс,негізгі элементтер

Тапсырма №6. Тест жұмысы.

1.«Құбылысты» деген сөз қандай сұраққа жауап береді?

а) нені?

ә) қандай?

б) не істеу?

2.«Желі» сөзінің аудармасы:

а) сеть

ә) система

б) сводка

3.Біріккен сөзді табыңыз.

а) жедел

ә) трансформатор

б) жетістік

4.«Ғылыми зерттеу» тіркесінің аудармасы:

а) научное исследование

ә) научное отделение

б) научное направление