орытынды

Тіл білімінің фразеология саласының зерттеліп келе жатқанына біраз уақыт болса да, оның өзіндік зерттелмеген қырлары мен ашылмаған мәселелері жетерлік. Фразеологизмдердің өздерін тек қазіргі тілдік тұрыдан емес, тарихи тұрғыдан этномәдени және этнолингвистикалық тұрғыдан зерттеуді қажет етеді. Әсіресе фразеологизмдік антонимдердің көне мен жаңа мағыналарын салыстыра отырып, қарастыру тіл біліміне үлкен жаңалықтар әкелер еді. Тіл бір - екі күнде пайда болған жоқ, талай ғасырлар қатпарына үңілсек, халық басындаи болып жатқан тарихи жағдайлар, түрлі көзқарастар, қилы оқиғалар тұнып жатқанын көреміз. Олар халық тіліне әсерін тигізбей қоймайды. Бүгінгі күнімізге афоризм, фразеологизм, аңыз тағы басқалар ретінде жеткен. Сондықтан да, не нәрсені қарастырсақ та, біз олардың астарына үңілуіміз керек. Кейінгі кезде өрістеп келе жатқан этнолингвистиканың негізгі мақсаты осыны көздейді. Ескі мен жаңаның ұштасуы ретінде бұл бағыттың ролі ерекше. Болашақта осы мәселені толық зерттейтін практикалық мақсаттарда пайдалануы тиіс. Фазеологизмдердің антонимдік қолданысы көркем әдебиеттерде жиі ұшыраспаса да, біз олардың беретін мән мазмұнын ашу үшін салыстыра қарастыруымыз керек. Фразеологизмнің өз тілімізде өте күрделі, қыры сыры, жұмбағы көп, нақты түсінуді қажет етеді. Практикалық ұсыныс ретінде айтар болсақ, оқушыларға фразеологизм тақырыбын өткен кезде олардың антонимдік қолданыста келетіні туралы мағлұмат бере кетуі керек. Бұл оқушылардың талғамына, салыстырып барып, нәтиже шығарып үйренуіне фраземалардың ішкі астарына, сөздің тура және ауыс мағынасына үңіңліп, өзіндік тоқтамға келуіне төселдіреді.

Бұл ғылыми жұмысты жаза отырып тақырып аясын ашуға тырыстым. Бұл еңбек оқушылар мен студенттердің фразеологизмнің табиғатын түсінуіне көмекші құрал болады.

Тіліміздің тереңдей астарлы мазмұнын ашып, оқушылар ойына қозғау саларлық дәйектемелерді түйе отырып, дәл осы тақырыптың болашақта арнайы зерттелу қажеттігіне көз жеткізу.