Зіндік және мәжбүр сәуле шығару

Қоздырылған атом үшін фотонды шығару ықтималдығы артуы егер осындай фотондар бар болса, бұл жағдайдағы сәуле шығару мәжбүр сәуле шығару деп атлады. Бұндай жағдай болмаған жағдайда атом өздігінен –спотанды сәуле шығару деп аталады. Орта қоздырылған күйдегі бірнеше квантты обектілер бар.. Қыздырылған күй уақыт сақталған жағдайда өздігінен сәуле шығару жағдайында келесі атомдардың сәуле шығару ықтималдарыны артады. Бұл кезде сәуле шығару тастқын тәріздес жүреді.жұмыс принципі мынадай қондырғыларды ивонт генераторы дейміз.

13. Дәріс тақырыбы: Оптикалық квантты генераторлар

Дәріс жоспары:

1. Лазер сәулесінің негізгі қасиеттері

Кванттық генератор – еріксіз сәуле шығару құбылысына негізделіп жұмыс істейтін электрмагниттік толқындардыңгенераторы. Радиодиапазонда жұмыс істейтін кванттық генератор мен кванттық күшейткіш мазер, ал оптикалық диапазонда жұмыс істейтін кванттық генератор лазер деп аталады. Аса жоғары жиілік диапазонында жұмыс істейтін ең алғашқы кванттық генератор 1955 жылы жасалды. Онда активті орта ретінде аммиак молекулаларының шоғы пайдаланылды. Кейін сутек атомдарының шоғы (21 см) қолданылған кванттық генератор құрастырылды. Радиодиапазонда жұмыс істейтін кванттық генератордың аса маңызды ерекшелігі – оның тербеліс жиілігінің өте жоғары дәрежеде тұрақты болуы (10–13). Сондықтан мұндай кванттық генераторлар жиіліктің кванттық стандарты ретінде пайдаланылады. Оптикалық диапазонда жұмыс істейтін кванттық генераторлар ультракүлгін сәуледен бастап субмиллиметрлік толқынға дейінгі жиілік диапазонында импульстік және үздіксіз режимде жұмыс істейді.

Лазер (ағылш. laser, ағылш. light amplification by stimulated emission of radiation - жарықты мәжбүрлі сәулелену арқылы күшейту қысқашасы) — лазер, оптикалық кванттық генератор — толтыру (жарық, электр, жылу, химиялық және т.б.) энергиясын когерентті, монохроматты,поляризацияланған және тар бағытталған сәулелену ағынының энергиясына түрлендіруші аспап.

1. Лазер сәулесін беретін аспап. Оның түрлері: газ лазері, жартылай өткізгіш лазері, қатты дене лазері және сұйық зат лазері. Стоматология тәжірибесінде баяу ағынды гелий-неондық лазер қолданылады. Қанжел (пародонт) ауруларын, зақымданған тканьдердіемдеуде, организмнің әр түрлі ауруларға бейімділігін (сенсебилизаңия) кеміту, иммундық қасиеттерін күшейту т. б. клиникалық жұмыстарда жақсы нәтиже беріи келеді. Ауызқуысында болатын стоматиттерді (ауыздың уылуы) ерін мен тіл жараларын, глоссалгияны (тоқтаусыз ауыратын тіл кеселі), глосситті (тіл кабынуы) лазер сәулесімен емдеудің нәтижесі жақсы. Бұл сәулені сондай-ақ жақ сүйектері сынғанда, бетке пластикалық операциялар жасағанда қолданады.

Kванттық генераторлар мен оптикалық диапазондағы күшейткіштер. Лазер атауы ағылшынның "Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation" сөзін қысқартқандағы LASER атауынан шыққан ("индуктивті сәулеленудің комегімен жарықты күшейту"). Лазердің негізгі бөлшектері: белсенді зат, резонатор, козғаушы көз бен жабдықтаушы көз. Лазер жарық толкындары диапозоныңда жұмыс істейді әрі кванттық-механикалық қондырғыныңбір түрі болып табылады. Оның жұмысы белсенді заттың козғаушы микробөлшектерінквант жарығына индуцивті жіберуге негізделген. Лазер өте жұқа шашырамайтын (шоғырланған), энергиясының тығыздығы жоғары жарық сәулесін алуға мүмкіндік береді. Бұл сәуле байланыс құралы (оның ішінде аса алыс ғарыштық), локация, навигация және талқандайтын қару ретінде де қолданылуы мүмкін. Шетелдік мамандар Лазердің көмегімен әр түрлі соғыс міндеттерін орындауға: мысалы, жер үсті, әуе, су асты, су үсті нысаналарының координаттарын анықтауға, бірнеше корреспондент арасылда көп каналды байланыс орнатуға, қарсыластың тірі күштерінің көзін шағылыстырып, құртуға, басқарылатын ракеталарды жер үсті және әуе нысаналарына бағыттауға болады деп есептейді. Соңғы уақытта АҚШ-та көптеген зерттеулер радиациялық карулар (ракетаға қарсы "өлім сәулесі") ойлап табуға, оптикалық кванттық генераторлар жасауға бағытталған. Инфрақызыл диапазондағы Л. жасалуда: ол 1 млн. градус температураға сәйкес келетін сөулелену туғызуы керек. Мұндай құрал қарсыластың 60-320 KM қашықтықтағы ғарыштық снарядын балқытып (буға айналдырып) жіберуге тиіс. Сондай-ақ жеке кару ретінде қолдану әрекеті де АҚШ-та бақылаушыны соқыр етуге арналған оптикалық кванттық генераторы бар винтовка жасалуда.

14. Дәріс тақырыбы: Фотоэфект заңы

Дәріс жоспары:

1. Фотоэффект заңы.

Фотоэффект деп- жарық әсерінен дене бетінен электрондардың ұшып шығуқұблысын айтамыз.Көбіне металл бетінен ұшып шығады.

Оның заңдары:

1. Қанығу тоғы жарық ағынына пропорционал

2. Фотоэлекторндардың бастапқы жылдамдығы жарық жиілігіне тәуелді.

3. Әр-бір фотокатоттың Фотоэффект мүмкін болатын ең аз жиілігі болады.

Заттың бетіне түскен фотонның энергиясы электорнның шығу жұмысына және оның кинетикалық энергиясына жұмсалады.

Осы құблысты 1905ж Энштейн ашты.

Фотоэффектің 1-заңы:

Фототок шамасы немесе фототок жарық ағынына тура пропорционал.

Фотоэффектің 2-заңы:

Ұшып шыққан электронның max кинетикалық энергиясы жарықтың жиілігі артқан сайын сызықта артады.

Фотоэффектің 3-заңы:

Әр бір зат үшін фотоэффект жүргізілетін ең аз жиілік (толқын ұзындығы)болады.Бұл сызықты кызыл шекара деп аталады.2 .Комптон эффектісі

Комптон эффектісі деп рентген сәулесінің заттардан шашырау кезінде толқын ұзындығының өзгеруін айтамыз

Мұндағы =2.43*10^-12 тұрақты шам электорнның комптонды толқын ұзындығы деп аталады.

^’ +mc²

= + ^/

=(h /c)² + /c)²-2 һ²/с² с

=

15. Дәріс тақырыбы: Оптикадағы Доплер құбылысы

Дәріс жоспары:

1. Оптикадағы Доплер құбылысы

1842 жылы Х. Доплер қабылданатын толқынның жиілігі толқын көзінің және қабылдағыштық бір-біріне жақындағанда және қашықтағанда өзгеретіндігін анықтаған.осы құбылысты Допплер эффектісі дейміз.

Допплер эффектісін оптикаға қатысты бірінші бақылаған физо ол жұлдыздардың сәулесінің спектр сызықтарыныңығысуын бақылаған жарық көзінің қозғалған жағдайында

Қабылдағыш қозғалған жағдайда

Мұндағы -жарық көзінің жиілігі. –жарық көзі мен қабылда,ғыштың салыстырмалы қозғалысы кезіндегі сәуленің қабылданатын жиілігі - қорғау бағыты мен жарық көзі нің қабылдағышты қосатын сызық арасындағы бұрыш «+» және «-» белгілер жарық көзі мен қабылдағыштың бір-бірінен жақындағыны және қашықтықтағыны көрсетеді.

Date: 2015-05-18; view: 1880; Нарушение авторских прав