Жұқа пленкалардағы жарық интерференциясы

Табиғатта жарықтың интерференциясы жарық толқыны жұқа пленкадан немесе пластиналардан шағылғанда немесе одан өткенде айқын байқалады. Мысалы: жарық сабын көпіршіктерінде, су бетіне жайылған май қабаттарында шағылғанда немесе өткенде байқалады.

Суретте көрсетілген 1 және 2 сәулелердің оптикалық жол айырмасы , мұндағы: , , екенін ескерсек, оптикалық жол айырмасының формуласын келесі түрде жазуға болады:

Жарықтың сыну заңынан екенін ескеріп, алатынымыз

Жарық толқыны оптикалық тығыздығы үлкен ортадан шағылғанда, оның тербеліс фазасы қарсы фазаға, -ге өзегереді. Соның нәтижесінде жарық сәулесінің жүрген жолының оптикалық ұзындығы -ге өзгереді, яғни косымша -ге тең жол айырмасы пайда болады.

Жұқа пленкаларда жарық шағылған жағдайдағы максимум шарты:

.

Жұқа пленкаларда жарық шағылған жағдайдағы минимум шарты:

.

Жұқа пленкалардағы өткінші жарық үшін максимум шарты:

.

Жұқа пленкалардағы өткінші жарық үшін минимум шарты:

.

мұндағы: бүтін сандар, интерференциялық көріністің реті.

Жұқа пленкадағы жарықтың интерференция кезінде келесі екі интерференциялық құбылыс байқалады:

1. Бірдей көлбеулік жолақтары;

2. Бірдей қалыңдық жолақтары.

1) Жазық параллель пленкаға шашыраған немесе тоғысатын сәулелер түскенде интерференциялық көрініс бірдей бұрышпен түскен сәулелердің қабаттасуынан болады. Сондықтан мұндай интерференциялық көріністер бірдей көлбеулік жолақтары деп аталады.

Жоғарыда келтірілген максимум және минимум шарттарын түсу бұрышы арқылы келесі түрлендіруді пайдаланып өрнектейік:

.

Жұқа пленкаларда жарық шағылған жағдайдағы максимум шарты:

.

Жұқа пленкаларда жарық шағылған жағдайдағы минимум шарты:

2) Сына тәріздес мөлдір денеден жарық шағылғанда немесе өткенде интерференциялық көріністер жарық толқындарының қалыңдықтары бірдей нүктеден шағылған немесе өткінші сәулелердің қабаттасуынан болады. Бұл интерференциялық көріністер бірдей қалыңдық жолақтары деп аталады.