Азақ тіліндегі киім атаулары арқылы жасалған мақал-мәтелдер мен фразеологизмдер

"Көлеңкеге қарап, Көйлек пішпес болар"; "Тігілмеген етігіңді мақтама, Орылмаған тарыңды мақтама";"Кеңесті ел азбас, Кеңінен пішкен тон тозбас "; "Тонның ішкі бауындай " "Шақырусыз тойға барғанша, Шарығыңды ки де қойға бар " (өте жақын, өз адамындай); "Шен алып, шекпен киді" (атаққа, мансапқа ие болды); "Кебіні жоқ, кәрі жоқ " (өлігі айдалада қалды, көмусіз).

Фразеологиялық тіркестердің, мақал-мәтелдердің, жұмбақтардың құрамындағы киім атауларының этнолингвнстикалық мәні:

• тонның ішкі бауындай (өте жақын); байпағынан басқа сүйенері жоқ (ешбір арқа сүйері жоқ); қардан кебіс, мұздан құрсау (қатты тарығу); ақ көйлек (ақ көңіл); кебініңді жалмағыр (қарғыс); малма тымақ (ынжық кісі туралы); шен алып, шекпен киді (атаққа ие болды); ақ жаулық (әйел, жұбай); " Бөріктінің намысы бір"; " Кебін киген келмейді, кебенек киген келеді"; " Қасқыр ішік киген, Қасындағы жолдасының тонғанын білмес"; " Бөрікті тастап, бөріден құтылды."

Түсініктемелер

• Этнолингвистика (грек.ethnos – халық, тайпа) – тіл және мәдениет арақатынасын зерттейтін тіл біліміндегі бағыт. Этностың материалдық және рухани мәдениетін, оның менталитетін, тарихы мен қазіргі қалпын бейнелейтін тілдік элементтер энолингвистиканың зерттеу нысаны болып табылады. Этнос болмысын оның тілі арқылы танып-білу мақсатынан туындаған тілі білімінің жаңа да дербес саласы.

Түсініктемелер

Ономасиология (грек. Onyma – ат, атау туралы ілім) жаңа пайда болған ұғымның алғашқы суреттемелі түрде аталуынан басталып, атауға жеткенге дейінгі әрекетті зерттейді. Ономасиология тіл білімінде екі түрлі бағытта қолданылады, оның бірі тар ұғымда, екіншісі кең ұғымда қолданылуы. Ономасиология тар ұғымда қолданылғанда, ол атаудың өмірдегі белгілі затты білдіруін қамтиды. Ономасиология кең ұғымда қолданылғанда, ол тілдегі бүкіл атаулардың зерттелуін қамтиды.