ГЛОССАРИЙ. Туризм (франц. тоұрісме, тоұр – серуендеу, жол жүру) – адамның бос уақытындағы саяхаты

Тур -белгiленген мерзiмдер шеңберiнде белгiлi бiр бағыт бойынша жасалатын саяхатты қамтитын туристiк қызмет көрсетулер кешенi.

Туристік қызмет көрсетуге арналған шарт - өтемдi туристiк қызмет көрсету бойынша туристiк қызметтi жүзеге асыратын тұлға мен туристiң арасындағы келiсiм.

Туристік өнім - саяхат барысында туристiң қажеттiлiктерiн қанағаттандыруға жеткiлiктi туристiк қызмет көрсетулер жиынтығы.

Туристiк нарық - туристiк қызмет саласындағы тауарлар (жұмыстар, қызмет көрсетулер) мен ақша айналысы.

Туристiк сала - негiзгi қызмет саласы туристiк қызмет көрсету, туристiк өнiм жасау, оларды iшкi және халықаралық нарықтарда ұсыну мен өткiзу болып табылатын экономика саласы.

Рекреация – еңбек ету процесінде жұмсалған күшпен денсаулықты қалпына келтiру.

Туризм инфрақұрылымы – туристiк қызметтердi жүзеге асыруға мүмкiншiлiк беретiн шаруашылық салаларының жиынтығы.

Турист – жиырма төрт сағаттан бiр жылға дейiнгi мерзiм кезеңiнде уақытша болатын елдi (жердi) аралап көретiн және ақылы қызметпен айналыспай сол елде сауықтыру, танымдық, кәсiби-iскерлiк, спорттық, дiни және де өзге де мақсаттарда кемiнде бір рет түнеп шығатын жеке тұлға.

Туристiк аймақ -демалу, оқу процесi немесе денсаулықты сауықтандыру үшiн қызмет көрсету мен қондырғылар орналасқан территориялар. Тәуелсiз болуы үшiн туристердiң тұрақтануына керектi барлық құрылыстар.

Туристiк индустрия – туристердi орналастыру құралдарының, көлiктiң, қоғамдық тамақтандыру объектiлерiнiң, ойын-сауық объектiлерiмен құралдарының, танымдық сауықтыру, iскерлiк, спорттық және өзге де мақсаттағы объектiлердiң, туристiк қызметтi жүзеге асыратын ұйымдардың сондай-ақ экскурсиялық қызмет және гидтер (гид-аудармашылар) қызметiн көрсететiн ұйымдардың жиынтығы.

Туристiк қызмет көрсету – өзiнiң туристiк саяхаты кезенiңде және осы саяхатқа байланысты туристiк қажеттерiн қанағаттандыру үшiн берiлетiн қажеттi қызмет көрсетулер (орналастыру, тасымалдау, тамақтандыру, экскурсиялар, туризм нұсқаушыларының, гидтердiң (гид-аудармашылардың) қызметкөрсетулерiжәнесапармақсатынабайланыстыбасқа да қызметкөрсетулерi).

Туристiк маршрут – белгiлi бiр уақыт iшiнде туристерге ұсынылған қызмет көрсету бағдарламасы бойынша алдын-ала жоспарланған тасымалдау жолы.

Халықаралық туризм – туристердiң өз елi аумағынан тыс ұйымдастырған туризмнiң түрi. Елге келу және елден кету туристiк процестердiң жиынтығынан тұрады.

Шығу туризмi – бiр елдiң азаматтары басқа елдерге жасаған саяхаты.

Iскерлiк туризм – кәсiби мiндеттердi орындауға байланысты саяхаттар.

Iшкi туризм – бiр аймақ тұрғындарының өз аймағы бойынша жасалған саяхаты.

Экскурсант – бір жерге, бір елдi мекенге, аумаққа немесе сол жерделі басқа елге туризм мақсатында жиырма төрт сағаттан аспайтын уақытқа уақытша келген жеке тұлға.

Экскурсия жүргiзушiсi – уақытша болатын елдегi (жердегi) туристiк ресурстармен таныстыру жөнiндегi туристерге экскурсиялық-ақпараттық, ұйымдық қызмет көрсететiн кәсiби даярланған жеке тұлға.

Экскурсиялық қызмет – азаматтардың уақытша болатын елдегi (жердегi) туристiк ресурстарды танымдық мақсатқа ара лап көруiн ұйымдастыру жөнiндегi кәсiпкерлiк қызмет, ол туристердi орналастыру (түнету) жөнiндегi қызметтi көздемейдi және жиырма төрт сағаттан аспайтын мерзiмдi қамтиды.

Трансфер – туристi көлiк терминалынан қонақүйге, қонақүйден көлiк терминалына жеткiзу қызметi.

Туризм инфрақұрылымы – туристiк қызметтердi жүзеге асыруғ амүмкiншiлiк беретiн шаруашылық салаларының жиынтығы.

Туризм саясаты – туризмнiң дамуына, сонымен қатар, оның қалыптасуына ықпал етушi осы саланың ерекшелiктерiне арнайы оң әсер ету шаралары.

Туризмнiң экономикалық тиiмдiлiгi – бұл мемлекет ауқымында туризмдi ұйымдастырудан түсетiн экономикалық ұтыс; аймақтық туристiк қызмет көрсетуi; туристiк фирманың өндiрiстiк - қызмет ету процесi арқылы қол жеткiзуi мүмкiн.

Ботель – судың үстiндегi жабдықталған кеме ретiнде қолданылатын шағын қонақ үй.

Демалу – шаршауды тоқтату, психикалық, физикалық және интеллектуалдық күштi қалпына келтiретiн психофизикалық процесс.

Курорт – туристерге туристiк қызметтерi мен қатар демалу қызметтерiн көрсетуге маманданған кәсiпорын, сонымен қатар осы кәсiпорындар орналасқан мекеме.

Қонақ үй шаруашылығы – өндiрiстi, мәдени-iскерлiк объектiлердi, қала тұрғысындағы құрылым көрсеткiшiнiң инфрақұрылым элементi. Қонақ үй шаруашылығы – әлеуметтiк таным дамуымен, әлеуметiк-мәдени қатынасты жүзеге асыру интеграциялық процестер жүйесiндегi байланыстарды нығайту тәсiлi.